by 
Με αφορμή τη συζήτηση που ακολούθησε την ερώτηση του Μανόλη Κοκκινάκη μια εντελώς ποιοτική περιγραφή γνωστής ιστορίας. Όταν μετακομίζουμε από την περιφέρεια προς το κέντρο περιστρεφόμενου δίσκου (και το ανάποδο) γιατί και πως μεταβάλλονται η γωνιακή ταχύτητα και η κινητική ενέργεια;
Επιδιώκω εξήγηση χωρίς επίκληση στροφορμής.
Ο Γιωργάκης ο δίσκος και το τραινάκι του
Είναι σύντομη και ως εκ τούτου όχι η καλύτερη.
Όμως είναι περιγραφή.
Τα βαράκια περνούν σε περιοχές μικρής ταχύτητας και επιβραδύνονται (μαύρες οριοζόντιες δυνάμεις).
Οι αντιδράσεις τους (κόκκινες οριζόντιες δυνάμεις) επιταχύνουν τον άνθρωπο.
Τώρα θα αλλάξει κάτι (ποιοτικά όχι ποσοτικά) αν στο χέρι δεν κρατάει κάτι;
Αν αντί για βαράκια έχουμε μόνο τις παλάμες του ανθρώπου;
Ας υποθέσουμε ότι δεν δίνω την καλύτερη εξήγηση. Παύει να είναι εξήγηση;
Δεν παύει να είναι εξήγηση, απλά η κατάσταση είναι πιο πολύπλοκη.
Το μάζεμα ενός ανοιγμένου χεριού δεν θα μειώσει απλά τη γραμμική ταχύτητα κάθε στοιχειώδους μάζας της. Θα πρέπει να δώσει και κάποια ταχύτητα ακτινική, η οποία τελικά θα πρέπει να μηδενιστεί, σταματώντας…
Γεια παράδειγμα στο σχήμα που δίνεις, δες το μαύρο βελάκι δύναμης στο δεξιό (γι΄αυτόν) βαράκι.
Δηλαδή το παιδί θα σπρώξει προς τα πίσω τη σφαίρα για να την φέρει στο στήθος του;
Διονύση το μαύρο βελάκι είναι η μία συνιστώσα της δύναμης. Η άλλη έχει την διεύθυνση του χεριού.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η μαύρη έχει την διεύθυνση της Coriolis και η άλλη της φυγοκέντρου.
Όμως η επίκληση αδρανειακών δυνάμεων έγινε μόνο στο κομμάτι που αφορά τον Γιωργάκη-παρατηρητή.