Στην άδεια πόλη, τον 15αύγουστο, χωρίς περισπασμούς από οχήματα και αγχωμένους συμπολίτες, διευκολύνεται η βόλτα στο κέντρο και η παρατήρηση γίνεται με άλλο μάτι.
Ιπποκράτους, δίπλα στο Χημείο της Σόλωνος
Από τα πιο παλιά βιβλιοπωλεία που εστιάζουν σε βιβλία θετικών επιστημών
Πάρκινγκ εκεί κοντά, στην Ζαλόγγου, παράλληλη της Σόλωνος
Φαρμακείο στην Νίκης, στο Σύνταγμα.
Στην Ηλιουπόλεως, απέναντι από το Πρώτο Νεκροταφείο.
Και η ταυτότητα της αναπαράστασης.
Καλό Δεκαπενταύγουστο σε όλους!
Χρόνια πολλά Παναγιώτη!
Χρόνια πολλά Μαρία!
(Visited 8,910 times, 1 visits today)
260 σχόλια στο “εικόνες της επιστήμης στην πόλη”
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.
απ τους δρόμους στους σχολικούς διαδρόμους
οι δρόμοι “ψήφισαν”
δημοφιλέστεροι επιστήμονες που ανέδειξε ο 20ος αιώνας, στα οδοσήματα, είναι ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ, ο Γεώργιος Παπανικολάου και ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή
"οι σημαντικότερες προσωπικότητες της επιστήμης"
ένα πρόσφατο (Ιούλιος 2020) πανελλαδικό δείγμα 2500 ατόμων, αναδεικνύει ως σημαντικότερους επιστήμονες της χώρας μετά το 1821 τους Γ. Παπανικολάου (57%), Κ. Καραθεοδωρή (27%), Αμαλία Φλέμινγκ (25%), Μ. Ανδρόνικο (24%), Ε. Γλύκατζη – Αλβελέρ (16%)
ακόμα κι αν διαφωνείς με κάποιες απ’ τις επιλογές του δείγματος η διαφορά του Γ. Παπανικολάου απ’ τους υπόλοιπους περιγράφει μια ισχυρή αποδοχή, αφού η επιστημοσύνη του συνδυάζεται με έναν βασικό έλεγχο υγειονομικής πρόληψης, που φέρει τα όνομά του
παρόμοιες διαφορές καταγράφηκαν στον αθλητισμό (Ν. Γκάλης), στην κατηγορία θέατρο – σινεμά & εικαστικά (Δομίνικος Θεοτοκόπουλος) και στους αγωνιστές της Επανάστασης (Θ. Κολοκοτρώνης)
σχολεία με όνομα
πώς αντανακλώνται αυτές οι τάσεις στα σχολεία που φέρουν ονόματα επιστημόνων των νεώτερων χρόνων;
εδώ κυριαρχεί το όνομα «Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή»
στο 30ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, στην Ξηροκρήνη
στο 4ο ΓΕΛ, στο Γαλάτσι
στο 5ο ΓΕΛ, στη Νέα Σμύρνη
στο Γυμνάσιο Ψυχικού
στο 1ο ΕΠΑΛ Ορεστιάδας
στο Ελληνικό Λύκειο στο Μόναχο
πρωτεργάτες για τη μετονομασία των σχολείων σε «Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή» θα πρέπει να είναι οι μαθηματικοί τους
ο Κ. Καραθεοδωρή και οι έλληνες μαθηματικοί
οι διδάκτορες και μεταδιδακτορικοί φοιτητές του Καραθεοδωρή, ανήκουν στις ακόλουθες εθνικότητες
18 είναι γερμανικής καταγωγής, δύο κινέζοι, ένας ουκρανός, ένας λετονός και ο τούρκος Ahmet Nazim (1912 – 1976) που σταδιοδρόμησε ως καθηγητής των πανεπιστημίων της Άγκυρας, της Πόλης και υπήρξε ιδρυτής πολλών επιστημονικών ινστιτούτων και του Πολυτεχνείου του Καραντενίζ
ο Καραθεοδωρή υπήρξε φίλος με τον Νικόλαο Κριτικό (1894-1986), καθηγητή του ΕΜΠ (1933-46 & 1951-62), στο μεσοδιάστημα είχε απολυθεί λόγω της συστράτευσης του με το ΕΑΜ. Υπήρξε μέντορας των Αχιλλέα Παπαπέτρου και Χρίστου Παπακυριακόπουλου
ο Κριτικός επιμελήθηκε γερμανόφωνες μαθηματικές εκδόσεις του Καραθεοδωρή ενώ αποσπάστηκε όταν υπηρετούσε ως πεζικάριος, το 1920, απ την Μεραρχία Κυδωνιών στο Οργανωτικό Γραφείο του Ιωνικού Πανεπιστήμιου. Συνέδραμε τον Καραθεοδωρή στη μεταφορά της βιβλιοθήκης και του εργαστηρίου φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, λίγο πριν την καταστροφή
ο Κριτικός με τον Χίλμπερτ και τον Καραθεοδωρή
ισχυρή αστική τάξη της Κωνσταντινούπολης
η βορειότερη κωμόπολη της χώρας, η Νέα Βύσσα στον Έβρο, υποδέχτηκε το 1923 τους πρόσφυγες απ το Βοσνοχώρι, κοντά στην Αδριανούπολη, που υπήρξε η γενέτειρα των Καραθεοδωρή με γενάρχη τον Θεόδωρο Καραθεοδωρή. Κάτω απ τα παιδιά του Στέφανο και Αντώνιο αναπτύχθηκαν δυο ενδιαφέροντα γενεαλογικά δένδρα
το Δημοτικό της Νέας Βύσσας, τιμά τον Στέφανο Καραθεοδωρή, γιατρό δύο σουλτάνων, λόγιο και παράγοντα του Πατριαρχείου
στο οικογενειακό δένδρο του γιατρού Στέφανου Καραθεοδωρή, εντάσσονται ο Αλέξανδρος Πασά Καραθεοδωρής, υπουργός της Υψηλής Πύλης, διοικητής Σάμου και Κρήτης, ο αδελφός του Κωνσταντίνος, επίσης διοικητής Σάμου, ο Στέφανος Δέλτα, ο Παύλος Ζάννας και ο πρώην Πρωθυπουργός Α. Σαμαράς
στα οικογενειακό δένδρο του Αντώνη Καραθεοδωρή, εντάσσονται ο παππούς του μαθηματικού, Κ. Καραθεοδωρή, καθηγητής ιατρικής στην Πόλη, γνωστός για την τεκμηρίωση της φετβά που επιδίωξε τη συμμόρφωση των ορθόδοξων Μουσουλμάνων με τα υγειονομικά μέτρα για την αντιμετώπιση του λοιμού του 1836/3, όταν οι θρησκευτικές αρχές επικαλούντο ως μόνον αρωγό την Θεία Πρόνοια. Ο πατέρας του μαθηματικού, Στέφανος, ήταν διπλωμάτης της Πύλης στο Βερολίνο και πρέσβης στις Βρυξέλλες. Επίσης γαμπροί της οικογένειας ήταν οι πολιτικοί Γεώργιος Στρέιτ, φιλοβασιλικός παράγοντας και ο Κ. Ροδόπουλος, Πρόεδρος της Βουλής (1953 – 1962). Απ’ τον Γ. Στρέιτ κατάγεται ο Παύλος Γερουλάνος
η φωτογραφία του «Καραθεδώρειου» απ την faros24 online news
η φωτογραφία των Κριτικού, Χίλμπερτ και Καραθεοδωρή απ τον διαδικτυακό τόπο του Μουσείου Καραθεοδωρή
η φωτογραφία του 30ου Γυμνάσιου Θεσσαλονίκης, είναι συνεισφορά του Τάσου Μαριώγλου στην ανάρτηση
Γιώργο καλησπέρα, πριν ένα χρόνο ξεκίνησες τη συζήτηση….7000 σελίδες….. καθημερινή συντροφιά στο lockdown …
μοναδικής αξίας πληροφορίες σε ένα καλοκαιρινό road movie ψηφιακής μορφής
Σήμερα λέω να ξεφύγουμε από τα σύνορα με τη φαντασία μας αφού ρεαλιστικά είναι δύσκολο…
Πάμε μια βόλτα στην Βαρκελώνη….όχι όμως για τον Gaudi …
Πάμε να δούμε πώς συνδέονται…. το ποδόσφαιρο- ο δρόμος σύμβολο της πόλης, η φημισμένη Ramblas – ο ισπανικός εμφύλιος-
-η ομάδα σύμβολο, η Μπαρτσελόνα- ο δολοφονημένος πρόεδρός της Γιοζέπ Σουνιόλ (Josep Sunyol) και ίσως μετά καταλάβουμε
τι σημαίνει για τους Καταλανούς το περίφημο: "més que un club"
Σαν σήμερα στις 6/8/1936, ένα μήνα μετά το ξέσπασμα του Ισπανικού εμφύλιου πόλεμου, ο πρόεδρος της Μπαρτσελόνα, δικηγόρος, δημοσιογράφος και μέλος του αυτόνομου Καταλανικού κοινοβουλίου, Γιοζέπ Σουνιόλ (Josep Sunyol), υποβλήθηκε σε φάλαγγα και εκτελέστηκε από τους εθνικιστές του στρατηγού Φρανσίσκο Φράνκο.
Ο Γιόζεπ Σουνιόλ σε όλο το διάστημα της ενασχόλησής του με την Μπαρτσελόνα είχε το ρόλο του εκφραστή της αριστερής πτέρυγας της ομάδας, ενώ ακόμη εξέδιδε το εβδομαδιαίο περιοδικό "La Rambla" που σημαίνει "ο περίπατος" και είναι το όνομα κεντρικού δρόμου της Βαρκελώνης. Το σλόγκαν της εφημερίδας ήταν: "για τον αθλητισμό και την κοινωνία".
Όταν ο Φράνκο πήρε βίαια την εξουσία, η Μπαρτσελόνα ανακηρύχθηκε ως απαγορευμένη οργάνωση, όπως οι κομμουνιστές, οι αναρχικοί και οι αυτονομιστές. Την ίδια ώρα, η Βαρκελώνη εξελισσόταν σε προπύργιο της αντίστασης κατά του φασισμού. Το καθεστώς Φράνκο, όπως το αντίστοιχο του Μιγκέλ Πρίμο ντε Ριβέρα την περίοδο 1923-1930, απαγόρευσε οτιδήποτε Καταλανικό στη χώρα: από τη γλώσσα μέχρι την ταυτότητα. Τότε ήταν που η Μπαρτσελόνα διατράνωσε με καμάρι το "més que un club". Για τους Καταλανούς, ήταν (και είναι) οπωσδήποτε κάτι περισσότερο από ένας σύλλογος.
Όμως ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τον Απρίλιο του 1930 με το δημοψήφισμα που ορίζει την απομάκρυνση του βασιλιά Αλφόνσο XIII, έρχεται η Δεύτερη Δημοκρατία της Ισπανίας που υπόσχεται ένα νέο ξεκίνημα για τη χώρα και τις περιφέρειες που επιδιώκουν την αυτονομία τους. Ο Γιοζέπ Σουνιόλ έχει αναδειχθεί σε ηγετική μορφή της Καταλονίας και έχει ήδη διατελέσει πρόεδρος της Καταλανικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, ενώ συμμετέχει σε συμβούλια στη Μαδρίτη για το ποδόσφαιρο.
Η οικονομική κρίση και οι πολιτικές εξελίξεις έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό κλίμα στην περιοχή της Καταλονίας. Όλα είναι πιο δύσκολα, όταν ο Λουίς Κομπάνις που ήταν εξόριστος από τη δικτατορία του Πρίμο ντε Ριβέρα προχωρεί στις 6 Οκτωβρίου 1934 στην εθνικιστική εξέγερση της περιοχής και στην κήρυξη του Κράτους της Καταλονίας, στο οποίο ο ίδιος παίρνει τη θέση του προέδρου. Να σημειωθεί ότι αργότερα θα καταδικαστεί σε 30 χρόνια φυλάκιση κάνοντας πιο σκληρή τη στάση της Μαδρίτης προς τους αριστερούς και την Καταλονία.
Στις 27 Ιουλίου 1935 ο Γιοζέπ Σουνιόλ εκλέγεται πρόεδρος της Μπαρτσελόνα. Προσπαθεί να βρει λύσεις για τα οικονομικά προβλήματα της ομάδας. Η ομάδα κερδίζει το πρωτάθλημα Καταλονίας, φτάνει στον τελικό του κυπέλλου Ισπανίας αλλά χάνει από την Ρεάλ Μαδρίτης λόγω της απόδοσης του τερματοφύλακα Ρικάρντο Ζαμόρα, όμως κλείνει με οικονομικό κέρδος την χρονιά.
Η πολιτική κατάσταση στην Ισπανία παραμένει ταραγμένη, ο πρωθυπουργός Μανουέλ Αθάνια προσπαθεί να κρατήσει ήρεμα τα νερά και από το 1931 μέχρι και το 1936 με δυσμενείς μεταθέσεις κρατά μακριά τον Φράνκο και άλλους επικίνδυνους στρατιωτικούς. Οι εκλογές του Φεβρουαρίου 1936 αναδεικνύουν πάλι τον Μανουέλ Αθάνια πρωθυπουργό, αλλά στις 13 Ιουλίου 1936 θα δολοφονηθεί ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Χοσέ Κάλβο Σοτέλο.
Ουσιαστικά αυτό είναι το έναυσμα για την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στην Ισπανία. Κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πόλεμου (1936 – 1939), η Μπαρτσελόνα, όπως και όλη η Καταλονία, τάσσεται με το πλευρό των Δημοκρατικών. Η ομάδα περιοδεύει στις ΗΠΑ και το Μεξικό, προκειμένου να συγκεντρώσει χρήματα για τον αγώνα. Ποδοσφαιριστές, όχι μόνο του συλλόγου, αλλά και της Αθλέτικ Μπιλμπάο, δολοφονούνται ως εχθροί του καθεστώτος. Οι φαλαγγίτες του Φράνκο διαρκώς πυρπολούν ή βάζουν βόμβες στα γραφεία των συνδέσμων ή της ομάδας.
Το 1936, οι ηγέτες όλων των περιοχών ορίζουν συνάντηση στη Μαδρίτη και ο Γιοζέπ Σουνιόλ – που είναι αντιπρόσωπος του πολιτικού κόμματος Esquerra Repulicana de Catalunya του Λουί Κομπανί – φεύγει από την Καταλονία. Στο αυτοκίνητό του ανεμίζει το σημαιάκι της Καταλονίας. Περνά από την Βαλένθια. Στις κορυφογραμμές του δυτικού ορίζοντα της Μαδρίτης, στο Γκουανταράμα θα τον σταματήσουν για έλεγχο. Είναι στρατιώτες του κινήματος και κατά συνέπεια υποστηρικτές του Φράνκο. Καθώς τον γνωρίζουν αμέσως, τον συλλαμβάνουν και τον εκτελούν. Τα νέα για το θάνατο του φτάνουν ως φήμη δύο μέρες μετά στη Βαρκελώνη και η είδηση τελικά επιβεβαιώνεται μια εβδομάδα αργότερα.
Όταν ο Φράνκο επικράτησε, η Βαρκελώνη ήταν η προτελευταία περιοχή που κατέκτησε στις 26 Ιανουαρίου 1939. Με την επικράτηση του, αρχίζουν τα μαύρα χρόνια για την Μπαρτσελόνα, καθώς ο δικτάτορας πριμοδοτούσε σκανδαλωδώς την αγαπημένη του Ρεάλ Μαδρίτης, που αποτελούσε το σύμβολο της ενωμένης Ισπανίας, σε αντίθεση με την Μπαρτσελόνα, που αντιπροσώπευε τις αποσχιστικές τάσεις της Καταλονίας. Η ομάδα υποχρεώθηκε να «ξηλώσει» την καταλανική σημαία από το σήμα της και το γήπεδο, ενώ αναγκάστηκε να αλλάξει το όνομά της σε Club de Futbol Barcelona.
Κυβέρνησε την Ισπανία μέχρι που απεβίωσε το 1975, αλλά κανείς δεν θέλησε να ξύσει τις μνήμες του εμφυλίου για πολλά χρόνια αργότερα, με αποτέλεσμα μέχρι το 1986, πενήντα χρόνια από το θάνατο του Γιοζέπ Σουνιόλ, να αγνοηθεί η επέτειος και να δεχθεί ισχυρές επικρίσεις ο τότε πρόεδρος της ομάδας Γιοζέπ Λουίς Νούνιες.
Ακολούθησαν εκκλήσεις για δράση και μια εκστρατεία στον τύπο, ώστε να αποκατασταθεί η μνήμη και η ιστορία. Το σώμα του δεν βρέθηκε ποτέ, και ψηλά στα ανεμοδαρμένα βουνά της Γκουανταράμα, υπάρχει ένα πέτρινο μνημείο που συνδέει το ποδόσφαιρο με το αιματηρό πολιτικό παρελθόν της χώρας. Μοναδική παραφωνία είναι ότι το όνομα του Γιοζέπ Σουνιόλ είναι γραμμένο στα Καστιλιάνικα και όχι στα Καταλανικά…
Τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με δημοσκόπηση που διενήργησε σε όλη τη χώρα το ισπανικό Κέντρο Κοινωνιολογικών Ερευνών, η πλειοψηφία των Ισπανών θεωρεί πως οι φίλοι της Ρεάλ είναι δεξιών πεποιθήσεων, σε αντίθεση με εκείνους της Μπαρτσελόνα, που χαρακτηρίζοντας ως αριστεροί.
Η Μπαρτσελόνα δεν σταμάτησε ποτέ να αποτελεί σημαντικό καταφύγιο για τους διανοούμενους της αριστεράς ως σύμβολο αμφισβήτησης του αυταρχισμού και υπεράσπισης των δημοκρατικών δικαιωμάτων. Υπήρξε πάντα ο αντίπαλος πόλος της Ρεάλ, της ομάδας της πρωτεύουσας και κατά πολλούς κύριου εκφραστή του ισπανικού κατεστημένου. Είναι μία μάχη ομάδων και ιδεολογιών, που για δεκαετίες ολόκληρες έχει αφήσει το στίγμα της στην κοινωνία της Ισπανίας.
Πηγή
καλησπέρα Θόδωρε
με αφορμή την ευπρόσδεκτη καλοκαιρινή παρέμβασή σου,
έψαξα το μνημείο του Γιοζέπ Σουνιόλ στην Γκουανταράμα
αλλά και επιγραφή στα καταλάνικα που εντοιχίστηκε στην επέτειο των 100 χρόνων απ' τη γέννησή του στη Ράμπλα, 133, στη Βαρκελώνη βεβαίως
κάτι ακόμα,
στο κείμενο που συζητάμε συνειδητοποίησα ότι γίνεται εκτεταμένη η χρήση της λέξης φάλαγγα
π.χ. ο Γιοζέπ Σουνιόλ, υποβλήθηκε σε φάλαγγα, οι φαλαγγίτες του Φράνκο,
βρήκα λοιπόν αρκετές χρήσεις του όρου
φάλαγγα,
σχηματισμός οπλιτών
η λοξή φάλαγγα των Θηβαίων, η μακεδονική φάλαγγα των αρχαίων Μακεδόνων,
η πέμπτη φάλαγγα των φασιστών της Μαδρίτης και μεταφορικά ο σύμμαχος του εχθρού που έχει διεισδύσει στο εσωτερικό
ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 1936, κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο, από τον Εμίλιο Μόλα, στρατηγό των Εθνικιστών, ο οποίος σε ερώτηση δημοσιογράφου για την τακτική του κατά την πολιορκία της Μαδρίτης, όταν οι τέσσερις φάλαγγες οι οποίες διοικούσε πλησίαζαν προς την πόλη, απάντησε πως μια «πέμπτη φάλαγγα» από κατοίκους της Μαδρίτης, οπαδούς της πλευράς του, θα υποστήριζε τις κινήσεις του και θα υπονόμευε τους Δημοκρατικούς μέσα από την πόλη. Κατ' άλλους, η φράση αυτή αποδίδεται στον στρατηγό Χοσέ Ενρίκε Βαρέλα
ένα από τα τρία επιμήκη οστά των δακτύλων- ένα από τα δύο στον αντίχειρα και στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού
ονυχοφόροι φάλαγγες είναι οι άκρες φάλαγγες
ο οριζόντιος μοχλός του ζυγού
βασανιστήριο στο οποίο οι βασανιστές ακινητοποιούν τις φάλαγγες των ποδιών του κρατουμένου και τον χτυπούν στα πέλματα
όταν ο Αϊνστάιν μπλέχτηκε στις αλυσίδες μας
γλυπτό, πίσω απ’ το ιερό της Ρώσικης Εκκλησίας, στην πλατεία Ραλλούς Μάνου
η Σχετικότητα και τα «οικεία κακά»
η εκλαΐκευση της Ειδικής & της Γενικής Σχετικότητας, έργα ενός άπατρη, ειρηνιστή και πολιτικά ριζοσπάστη επιστήμονα, συντονίστηκε με δύσκολους καιρούς για την Ευρώπη των δύο Παγκοσμίων Πολέμων αλλά και με την Ελλάδα στις δίνες του Εθνικού Διχασμού και της Μικρασιατικής Καταστροφής, της Μεταξικής Δικτατορίας και της Κατοχής, του Εμφύλιου και του Ψυχρού Πόλεμου. Στην χώρα, η Σχετικότητα εμπλέκεται αναπόφευκτα με τα «οικεία κακά»
αυτή η εμπλοκή σκιαγραφείται χαρακτηριστικά από τις περιπτώσεις δύο σερραίων φυσικών, του Αχιλλέα Παπαπέτρου και του Δημήτριου Χόνδρου
Αχιλλέας Παπαπέτρου, ένας σχετικιστής που γεννήθηκε στην Ελλάδα
ο Παπαπέτρου (Ηράκλεια Σερρών, 1907 – Παρίσι, 1997) σπούδασε μηχανολόγος – ηλεκτρολόγος στο ΕΜΠ. Το ταλέντο του στη μαθηματική επεξεργασία επισημάνθηκε απ’ τον καθηγητή μαθηματικών στο ΕΜΠ, Νικόλαο Κριτικό. Με δικιά του προτροπή και μεσολάβηση στον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή, το 1934 μετέβη στην Στουτγάρδη όπου ενδιαφέρθηκε, ως επιλογή εκτός του μεταπτυχιακού προγράμματος, για τη Σχετικότητα. Μαζί με τον Helmut Hönl κατασκεύασαν τις εξισώσεις κίνησης φορτισμένων σωματιδίων εντός του βαρυτικού πεδίου και τις εφάρμοσαν στην περίπτωση του ηλεκτρονίου. Επίσης, μελέτησε την βαρυτική αλληλεπίδραση μονοπόλου-διπόλου. Το 1935 απέκτησε το διδακτορικό του με την πειραματική εργασία, «Συνθήκες σχηματισμού κρυστάλλων δενδριτικής μορφής» και επέστρεψε στην Ελλάδα για να διοριστεί ως επιμελητής στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών. Το 1939 εκλέχθηκε καθηγητής Φυσικής στο ΕΜΠ
κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, μαζί με τον Θεόδωρο Κουγιουμτζέλη, συνεργάστηκαν ως εμπειρογνώμονες με την αντικατασκοπία για τον εντοπισμό εχθρικών ασυρμάτων εντός της χώρας
στη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στο ΕΑΜ, όπως και ο μέντοράς του Ν. Κριτικός. Αμέσως μετά τα Δεκεμβριανά τρεις καθηγητές του ΕΜΠ, ο Ιωάννης Θεοφανόπουλος, ο Σπυρίδων Κορώνης και ο Γεώργιος Σαρρόπουλος εξαναγκάστηκαν να ακολουθήσουν ως όμηροι τον υποχωρούντα από την Αθήνα ΕΛΑΣ. Μαζί τους και ο Δημήτριος Χόνδρος, καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, σε μια χωρίς τακτικό, πολιτικό ή στρατηγικό νόημα ομηρεία απ τα χιονισμένα Δερβενοχώρια της Πάρνηθας μέχρι την Αράχωβα
οι δύο πρώτοι δολοφονήθηκαν κατά την ομηρεία τους και ο Σαρρόπουλος πέθανε από τις κακουχίες μετά την απελευθέρωσή του, στην Αθήνα. Ο αθλητικός Χόνδρος επιστρέφοντας σώος, αφηγήθηκε στον Κανδήλη ότι αν δεν φοβόταν για τη ζωή του, θα εκλάμβανε αυτή την περιπέτεια ως ενδιαφέρουσα εκδρομή
αυτά τα δραματικά γεγονότα τους επόμενους μήνες προκάλεσαν την αντίδραση αντιεαμικών σπουδαστών του ΕΜΠ που παρεμπόδισαν τη διδασκαλία του Παπαπέτρου όπως προκύπτει από τα πρακτικά της Συγκλήτου της 6/4/45. Η Σύγκλητος προτρέπει στον Παπαπέτρου να ζητήσει άδεια την οποίαν ο ίδιος αρνείται και λαμβάνεται η απόφαση να μην διδαχθεί και εξεταστεί η Φυσική αυτή την περίοδο. Μετά από ένα μήνα η Σύγκλητος της 30/5/1945 θέτει τους Ν. Κιτσίκη και Α. Παπαπέτρου σε διαθεσιμότητα. Στην απόφαση αντιτίθεται ο Ν. Κριτικός, ο οποίος δέχεται τα πυρά του Καθηγητή Φυσικοχημείας Προκόπιου Ζαχαρία και την επόμενη χρονιά απολύεται και αυτός
ο Παπαπέτρου μεταβαίνει στο Δουβλίνο (1946) όπου συνεργάζεται και δημοσιεύει μαζί με τον επίσης περιπλανώμενο Schrödinger. Εκείνη την περίοδο δημοσίευσε και τις λύσεις του για το βαρυτικό πεδίο στατικών κατανομών φορτίων (λύσεις Ματζούμπαρ-Παπαπέτρου). Στη συνέχεια μεταβαίνει στο Μάντσεστερ (1948-1952) όπου σε συνεργασία και με τον Ernesto Corinaldesi παράγει τις εξισώσεις κίνησης σωματιδίων με σπίν (εξισώσεις Παπαπέτρου-Ντίξον). Το 1952 συνεχίζει την επιστημονική καριέρα του στο Ανατολικό Βερολίνο όπου το 1957 εκλέγεται καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Χούμπολτ. Ένα από τα πεδία στα οποία εργάστηκε εκείνη την περίοδο ήταν τα βαρυτικά κρουστικά κύματα που τελικά καθιέρωσαν τις συντεταγμένες Weyl-Lewis-Papapetrou γι' αυτούς τους χωρόχρονους. Μετά την ανύψωση του Τείχους μεταβαίνει στο Παρίσι όπου εκλέγεται Διευθυντής Ερευνών στο CNRS (1962-1977). Κατά την «παρισινή» περίοδο εργάστηκε πάνω στα βαρυτικά κύματα και τους ανιχνευτές τους, στο πρόβλημα της βαρυτικής κατάρρευσης και στον φορμαλισμό Newman-Penrose
ο Παπαπέτρου άλλαξε υπηκοότητα αποκτώντας την Γαλλική, το 1967, φοβούμενος ότι θα κηρυχτεί άπατρις από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας. Σύμφωνα με τον Βλαχάκη το ψυχολογικό ρήγμα που προκλήθηκε από τα εμπόδια που αντιμετώπισε στην Ελλάδα δεν το ξεπεράστηκε ποτέ. Μετά το 1974 κατά τις επισκέψεις του στη χώρα μετείχε σε σεμινάρια Σχετικότητας στον «Δημόκριτο», απ’ όπου και η αναμνηστική φωτογραφία (1988)
η προσωπική του διαδρομή τον οριοθέτησε εκτός των προτύπων που θα ήταν αποδεκτά από την τότε ακαδημαϊκή εξουσία αλλά ούτε ο ίδιος διεκδίκησε τον ρόλο του «σημαντικότερου έλληνα σχετικιστή»
ο νομπελίστας Kip S. Thorne στο βιβλίο του «Μαύρες τρύπες και στρεβλώσεις του χρόνου», εκδόσεις Kάτοπτρο, σε μετάφραση των Χάρη Αποστολάτου, Αλέκου Μάμαλη, Θοδωρή Πιερράτου & Αθηνάς Τσαγκογέωργα, αναφέρεται σ’ ένα περιστατικό που σκιαγραφεί το επιστημονικό ήθος του Παπαπέτρου:
…Μεταξύ των διαλέξεων υπήρξε και μια σύντομη, δεκάλεπτη παρουσίαση από έναν νεαρό νεοζηλανδό μαθηματικό, τον Roy Kerr, ο οποίος ήταν άγνωστος στους υπόλοιπους συνέδρους. Ο Kerr είχε ανακαλύψει πρόσφατα μια λύση της εξίσωσης πεδίου του Αϊνστάιν … το 1963 όμως, η λύση του Kerr φαινόταν στους περισσότερους επιστήμονες απλώς ένα περίεργο μαθηματικό αποτέλεσμα …
… έτσι, μόλις ο Kerr σηκώθηκε να μιλήσει, πολλοί βγήκαν από την αίθουσα διαλέξεων και κατευθύνθηκαν στο φουαγιέ για να συζητήσουν γύρω από την αγαπημένη τους θεωρία σχετικά με τους κβάζαρ. Άλλοι, λιγότερο ευγενικοί, παρέμειναν στην αίθουσα και άρχισαν να συζητούν ψιθυριστά. Πολλοί από τους υπόλοιπους λαγοκοιμόνταν, προσπαθώντας μάταια να αναπληρώσουν τον ύπνο που είχαν χάσει εξαιτίας των νυχτερινών επιστημονικών συζητήσεων. Μόνο μια μικρή μερίδα σχετικιστών παρακολούθησε με τεταμένη προσοχή.
Ο Αχιλλέας Παπαπέτρου, μια από τις ηγετικές φυσιογνωμίες στο χώρο της σχετικότητας, «καθόταν σε αναμμένα κάρβουνα». Μόλις ο Kerr τελείωσε την ομιλία του, ο Παπαπέτρου ζήτησε τον λόγο, σηκώθηκε όρθιος και με πάθος άρχισε να εξηγεί πόσο σημαντικό ήταν αυτό που είχε καταφέρει ο Kerr. O ίδιος ο Παπαπέτρου προσπαθούσε επί τριάντα χρόνια να βρει μια τέτοια λύση της εξίσωσης του Αϊνστάιν – όπως και άλλοι σχετικιστές -, χωρίς όμως επιτυχία. Οι αστρονόμοι και οι αστροφυσικοί επιδοκίμασαν από ευγένεια τα λόγια του κουνώντας το κεφάλι τους· στη συνέχεια, όταν ο επόμενος ομιλητής άρχισε να μιλά πάνω σε κάποια θεωρία για τους κβάζαρ, βυθίστηκαν πάλι στα ξεχωριστά ενδιαφέροντά τους, και η συνεδρίαση ξαναβρήκε το ρυθμό της …
η εκπαιδευτική κοινότητα των Σερρών, τίμησε τη μνήμη του, το 2015, με πλακέτα που εντοίχισε στο σχολείο που φοίτησε. Σήμερα, επονομάζεται «1ο Γυμνάσιο Σερρών»
η φωτογραφία του 1985 στον Δημόκριτο, από το physicsgg
η μαυρόασπρη φωτογραφία του Παπαπέτρου, απ την ιστοσελίδα ενός εκπαιδευτικού
170 ΧΡΟΝΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ, οι Μηχανικοί και η Τεχνολογία στην Ελλάδα Β Τόμος – Γ. Αντωνίου, σελ. 193, Γ. Βλαχάκης, σελ.303,
Χημικά Χρονικά 11-12/ 1973, «Ο Καθηγητής Γεώργιος Χόνδρος», Ιω. Κανδήλης
αναζήτησέ τα και τα δύο, στο διαδίκτυο σε pdf
το 1ο Γυμνάσιο Σερρών το φωτογράφισε για την ανάρτηση ο Γιάννης Θεοδοσίου
Δημήτριος Χόνδρος, ένας εκφραστής της αστικής Ελλάδας
ο Χόνδρος (Σέρρες, 1882 – Αθήνα, 1962), υπήρξε ο πιο αναγνωρισμένος φυσικός της εποχής του
ο πατέρας του Κωνσταντίνος ήταν έμπορος Σερρών και πρόξενος της Ιταλίας στην πόλη. Σπούδασε Φυσική στην Αθήνα (1901), υποστήριξε τη διατριβή του στην Αθήνα (1905) με επιβλέποντα τον Τιμολέοντα Αργυρόπουλο και στο Μόναχο (1909) με επιβλέποντα τον A. Sommerfeld. Αυτή την περίοδο (1910) δημοσίευσε με τον ολλανδό νομπελίστα (1936) P. Debye το άρθρο «μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων σε διηλεκτρικούς οδηγούς»
με τον Sommerfeld διατήρησε επιστολική επικοινωνία πολλά χρόνια μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, όπου γίνεται καθηγητής το 1912
υπήρξε πολύγλωσσος, φιλόμουσος, ευρυμαθής και χαρισματικός ομιλητής
μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα ενδιαφέρεται κυρίως για την εκλαΐκευση της σχετικότητας και της κβαντομηχανικής. Τα διδακτικά του βιβλία προκρίνουν την ποιοτική διαπραγμάτευση έναντι της μαθηματικής περιγραφής, λόγω του χαμηλού μαθηματικού υποβάθρου των αποφοίτων της μέσης εκπαίδευσης και οι εκλαϊκευτικές του παρεμβάσεις δημιούργησαν ισχυρές εντυπώσεις στην εποχή τους. Το ίδιο και οι πανεπιστημιακές του διαλέξεις. Επιβλέπει το πρώτο γυναικείο διδακτορικό Φυσικής. Το υποστήριξε, το 1928, η Μαρία Μαρκέτου – Πυλαρινού, που έγινε τακτική καθηγήτρια στο ΑΠΘ (1953)
η ακόλουθη αναφορά του γενετιστή και ιστορικού της επιστήμης, Ακαδημαϊκού Κώστα Κριμπά για τον Δ. Χόνδρο, περιγράφει τη γενικότερη τάση ελπιδοφόρων επιστημόνων που επιστρέφουν στη χώρα:
«Μετά από λαμπρές μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία και έρευνα που άφησαν εκεί εποχή, το 1912 διορίζεται καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έκτοτε παύει να ασχολείται με την έρευνα, αφιερώνεται στη διδασκαλία αλλά και σε άλλα πνευματικά ενδιαφέροντα, τα οποία τον βοηθούν να καταστεί ένας γοητευτικός και ενημερωμένος δάσκαλος»,
συμμετείχε το 1912 ως στρατιώτης στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το 1941, μαζί με τους καθηγητές Ι. Κακριδή, Κ. Τσάτσο και Ν. Λούρο αρνήθηκε να δώσει όρκο συνεργασίας με τις ιταλικές αρχές κατοχής, στις 22 Ιουλίου 1943, ημέρα της διαδήλωσης «κατά της καθόδου των Βουλγάρων στη Μακεδονία», φοιτητές του τον θυμόνται να τους παροτρύνει να συμμετάσχουν με την αποστροφή: «τι ζητούν οι Βούλγαροι στη Μακεδονία;»
ο γιός του, Κωνσταντίνος Χόνδρος, υπήρξε πιλότος της τάξης του 1934 και συμμετείχε στις επιχειρήσεις του ελληνοϊταλικού πολέμου και σ εκείνες της Μέσης Ανατολής
στη φωτογραφία, είναι ο πρώτος αριστερά
συνελήφθη στα Δεκεμβριανά απ’ τον ΕΛΑΣ. Μετά από πορεία μέσα στα χιόνια από την Μάδρα, την Κάζα, την Οινόη, τις Ερυθρές, τη Θήβα, την Αλίαρτο, κατόρθωσε να διαφύγει στη Λιβαδειά και επέστρεψε στην Αθήνα, πάλι με τα πόδια. Λίγες μέρες μετά (13 – 1 – 1945), προεδρεύοντας στη Γενική Συνέλευση του Πανεπιστημίου Αθηνών, στηλίτευσε την υπονόμευση της Εθνικής Ιδέας από ολίγους «ελληνόφωνους καθηγητές» και απέδωσε στους φοιτητές που τον συνέλαβαν «μαύρη αχαριστία (που) με έκανε να αναγνωρίσω πόσο βαρεία ήτο η πλάνη μου και να χάσω την πίστη μου εις την νεολαίαν»
υπερασπίστηκε με τον βίο του την επιφανή αθηναϊκή αστική τάξη ως ιδρυτικό μέλος της ΕΛΠΑ & της Αερολέσχης και ως ενεργό μέλος του «Παρνασσού». Υπήρξε υποψήφιος της ΕΡΕ (με πρόεδρο τον Κ. Καραμανλή, τον πρεσβύτερο) την δεκαετία του 1950
χαρακτηριστικό απόσπασμα από το περιοδικό car & driver, σχετικά με τη συμμετοχή του στην αθηναϊκή ελίτ της εποχής του,
«Από τους πρώτους αυτοκινητιστές της χώρας και πρώτος, τρόπον τινά, επίσημος χρονομέτρης της ΕΛΠΑ, παιδευόταν επισκευάζοντας ο ίδιος τη δική του θρυλική Σεβρολέτ με τον ιστορικό αριθμό 4444, πολλές φορές από χόμπι. Το αυτοκίνητο στάθμευε μόνιμα έξω από την πλαϊνή πόρτα του Χημείου, στην οδό Μαυρομιχάλη. Πολύ τακτικά, όσοι περνούσαν από εκεί, έβλεπαν τον Χόνδρο ξαπλωμένο κάτω από το αυτοκίνητο πανευτυχή να το σκαλίζει. Αλλά και την ανεμοπορία πολύ ηγάπησε ο καθηγητής μας – υπήρξε πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Αεροπορικής Ένωσης Αθηνών»
η εμπλοκή του Αϊνστάιν με τα εγχώρια πάθη περιγράφεται από τον Ιωάννη Κανδήλη, στα Χημικά Χρονικά του τεύχους Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 1973
Δείγμα της φανατικής υπεράσπισης εκ μέρους του Χόνδρου της εθνικής μας παρακαταθήκης και της μαχητικής προστασίας των ορίων της ελληνικής Πατρίδας, υπήρξε και η διαμάχη που δημιουργήθηκε κατά το 1955, με αφορμή τα γραφόμενά του, εκείνη που περιέπλεξε και εμένα προσωπικά ώστε να γίνω στόχος για ορισμένη μερίδα του κλάδου μας. Τη χρονιά εκείνη είχα βρεθεί πάλι Πρόεδρος της Επιτροπής των «Χημικών Χρονικών». Ήταν λίγο μετά το θάνατο του μεγάλου Einstein. Σκέφτηκα πως το περιοδικό μας έπρεπε να τιμήσει ανάλογα τη μνήμη του μεγάλου φυσικού και δεν υπήρχε άλλος καταλληλότερος να γράψει για κείνον παρά ο Χόνδρος. Αυτός πρωτοδίδαξε και εκείνος ήταν ο περισσότερο μελετημένος επάνω στη θεωρία της Σχετικότητος. Πήγα λοιπόν και τον παρακάλεσα να γράψει ένα άρθρο για τον άνθρωπο και τον επιστήμονα Einstein, όπως θα το νόμιζε και θα το ήθελε καλύτερο. Αρνήθηκε στην αρχή, μα φίλος μου πια, δεν μπόρεσε να επιμένει περισσότερο και δέχτηκε στο τέλος τη παράκλησή μου.
Ενθουσιασμένος παρέλαβα σε λίγες μέρες το χειρόγραφό του. Ήταν ένα από τα ωραιότερά του κείμενα. Μια γλαφυρή «σκιαγραφία», όπως ο ίδιος τη χαρακτήριζε, του μεγάλου φιλοσόφου και του έργου του, που θα τιμούσε εξαιρετικά το περιοδικό μας. Στον επίλογό του όμως κρυβόταν μια καμουφλαρισμένη βόμβα, που αμέσως κατάλαβα ότι μπορούσε να εκραγεί με καταστροφικά αποτελέσματα. Γιατί, χωρίς κανένα λόγο και καμία σχέση με το επιστημονικό θέμα, με το οποίο ασχολείτο, ανακάτευε την πολιτική. Μη μπορώντας να συγχωρήσει στον μεγάλο επιστήμονα τις πολιτικές δοξασίες του, έγραφε πως τον επισκέφτηκε ο Γραμματέας του Einstein, ύστερα από προηγούμενο ταξίδι του στη Βουλγαρία και του γνώρισε πως ερχόταν στην Ελλάδα για να προτείνει δημοψήφισμα των κατοίκων της Μακεδονίας, με το ερώτημα αν θέλουν να μείνει η περιοχή αυτή στην Ελλάδα ή να γίνει Βουλγαρική. Η επίσκεψη αυτή στον Χόνδρο ερμηνευόταν σαν βολιδοσκόπησή του για την εκ μέρους του ενίσχυση της πρότασης. Και γράφει στο άρθρο του ότι του απάντησε: «Ξέρω πολύ καλά τι θέλουν οι Μακεδόνες. Είμαι ειρηνόφιλος όσο και αφέντης σου, αλλά αν πρόκειται κανείς να πειράξει τις βόρειές μας επαρχίες, θα πολεμήσω και εγώ και οι άλλοι Έλληνες και με τα νύχια και με τα δόντια».
Ο θυμός του Χόνδρου ήταν βέβαια δικαιολογημένος, αλλά το μνημονευόμενο ιστορικό επεισόδιο δεν είχε καμία θέση αυτή την ώρα, σ αυτό το άρθρο. Τον θερμοπαρακάλεσα λοιπόν να βγάλει την περικοπή αυτή, τονίζοντάς του τον προβλεπόμενο κίνδυνο άσκοπης από μέρους των θαυμαστών του Einstein, που είχαν τις ίδιες με αυτόν πολιτικές αντιλήψεις. Ο Χόνδρος, αγύριστο πάντα κεφάλι, ούτε συζήτηση δέχτηκε. Ξαναπήγα μετά μερικές μέρες μήπως τον μαλακώσω, αλλά και πάλι εκείνος αμετάπειστος: «Άκουσε, μου είπε, ή το βάζεις ολόκληρο, όπως σου το έδωσα, ή μην το δημοσιεύσεις καθόλου»
Φυσικά, μη μπορώντας να κάνω αλλοιώς, το έβαλα ακέραιο, μα οι φόβοι μου επαληθεύθησαν. Ακολούθησε άρθρο ενός άλλου μεγάλου από τους δικούς μας, του Προκόπη Ζαχαρία, Ομότ. Καθηγητή Φυσικοχημείας του Πολυτεχνείου, που αρνιόταν την ορθότητα της θεωρίας του Einstein και καυτηρίαζε σκληρά την πολιτικήν του κοσμοθεωρία. Συμπεριελάμβανε μάλιστα στην πολεμική του και τον Χόνδρο, που με το άρθρο του, παρ όλη την τελευταία περικοπή του, δεν έπαυε να τον θαυμάζει, για το μεγάλο επιστημονικό του έργο. Το δημοσίευμα αυτό το λογόκρινα βέβαια λιγάκι βγάζοντας ορισμένες υπερβολικά άσχημες κρίσεις του, αλλά υποχρεωμένος από τον κανονισμό το δημοσίευσα και κείνο.
Ύστερα απ’ αυτό κορυφώθηκε πια η κατακραυγή εναντίον του περιοδικού και μένα, παρ όλη τη δήλωσή μας ότι δεν υιοθετούμε τις απόψεις του Ζαχαρία και ότι η δημοσίευση έγινε κατά καθήκον.
Και η συζήτηση συνεχίστηκε ζωηρή και από τις στήλες του περιοδικού και στους κύκλους της Ενώσεώς μας
επισημαίνω ότι ο Προκόπιος Ζαχαρίας είχε εμπλακεί και στην αποπομπή του Παπαπέτρου απ το ΕΜΠ και ότι η απολογητική περιγραφή του Κανδήλη που αφορά εκδοτικό επισόδειο του 1955, γίνεται την περίοδο των γεγονότων του Πολυτεχνείου 1973
η γενέθλια πόλη των Σερρών, τον τιμά δίνοντας σ ένα δρόμο της πόλης όνομά του
η φωτογραφία του Γ. Χόνδρου, από το αρχείο του Ι. Κανδήλη
η φωτογραφία των πιλότων στη Μέση Ανατολή, από λεύκωμα της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας
την επιγραφή της οδού Δ. Χόνδρου, στις Σέρρες, φωτογράφισε για την ανάρτηση ο Γιάννης Θεοδοσίου
τα στοιχεία για την ομηρεία του Χόνδρου από το «Δεκεμβριανή Τραγωδία των Ομήρων», του Ευλόγιου Κουρίλα, Μητροπολίτου Κορυτσάς – συνομήρου – τ. Καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα 1953, υπάρχει σε pdf στο διαδίκτυο
σχετικά με το άρθρο του Χόνδρου για τον Αϊνστάιν, στα Χημικά Χρονικά 11-12/ 1973, «Ο Καθηγητής Γεώργιος Χόνδρος», Ιω. Κανδήλης
Ευχαριστούμε Γιώργο για τις ιστορικές αναδρομές σου για τους ανθρώπους της επιστήμης στην Ελλάδα. Οι περισσότεροι μου είναι άγνωστοι. Ήταν όμως, όπως μας δείχνουν τα ιστορικά στοιχεία σου, προσωπικότητες με σημαντικό επιστημονικό έργο και είναι κρίμα που δεν μαθαίνουν γι αυτά οι μαθητές μας
κι εγώ ευχαριστώ Θανάση,
που παραμελείς το ψάρεμα
για να διαβάσεις τα παλιά
που μοιάζουν πάντα επίκαιρα
ας συνεχίσουν οι δροσιές!
… αλλά χωρίς τις πλημμύρες
Πολύ ενδιαφέροντα όλα αυτά τα ιστορικά για τον Δ. Χόνδρο.
Ευχαριστούμε Γιώργο
Δες λίγο ποιος πρέπει να είναι ο σύνδεσμος στο τελευταίο σχόλιό σου και διόρθωσε γιατί δεν ανοίγει… μάλλον όχι λόγω πλημμύρας (πλους μυρίων αλλά όχι στην θάλασσα )
Μήτσο,
έεεγινε!
οι εθνικές μας αφηγήσεις είναι συνήθως εσωστρεφείς
Λουκάς Σαμαράς, “Doorway” – ΕΜΣΤ
ή «φυλακισμένος στα πολλαπλά είδωλά του»
η Σχετικότητα αποτέλεσε ρήγμα στην μέχρι τότε εικόνα του Κόσμου
οι εθνικές παραδόσεις αντιστάθηκαν σ’ αυτή την οπτική
όμως στις χώρες που υπήρχε η κρίσιμη επιστημονική μάζα, οι αντιθέσεις εντοπίστηκαν σε εξειδικευμένα τοπικά χαρακτηριστικά
π.χ. σύμφωνα με τον S. Goldberg, στη Γερμανία η παράδοση ευνοούσε τις ενδοπανεπιστημιακές αντιπαραθέσεις. Αυτό το πλαίσιο πυροδότησε σκληρές διαμάχες που ξεκαθάρισαν το εννοιολογικό της πλαίσιο. Στην αποδοχή δεν πρέπει να αγνοηθεί και το κύρος του Max Plank που για ευρύτερους φιλοσοφικούς λόγους στάθηκε υπέρμαχος. Στη Γαλλία, η αντίθεση εντοπίστηκε στην “παραγνωρισμένη συμβολή” του εθνικού επιστημονικού ήρωα, H. Poincare, στη διατύπωση της Ειδικής Σχετικότητας. Στην Αγγλία, το εθνικό επιστημονικό κεφάλαιο είχε επενδύσει στην ανάπτυξη της ρευστομηχανικής του αιθέρα και αναζήτησε την εναρμόνιση της Εδικής Σχετικότητας με την ύπαρξη του αιθέρα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες υπήρξε αδιαφορία, αφού το 1905 το επιστημονικό πρόγραμμα επένδυε στην εφαρμοσμένη επιστήμη
από τα δύο πρόσωπα που επέλεξα ως αντιπροσωπευτικά της ελληνικής εκδοχής της Σχετικότητας, το ένα μοιάζει να αδρανοποιείται σε μια χώρα που λιμνάζει σε εσωστρεφείς εθνικές αφηγήσεις και το δεύτερο εξωθείται εξ αιτίας τους εκτός, και χωρικά και ψυχολογικά, αλλά εντέλει χωράει σε περιβάλλοντα που γονιμοποίησαν την επιστημονική δημιουργικότητά του με τίμημα την αποκοπή απ τον γενέθλιο τόπο
κανείς απ’ τους δύο δεν αποκτά αυτό που λέμε επικυρωμένη κοινωνική αναγνώριση
ο Κανδήλης σχολιάζει τις ματαιωμένες παρεμβάσεις του Χόνδρου στα κοινά:
«… οι ψηφοφόροι του Καραμανλή, αυτή τη μεγάλη ρεκλάμα του, έπρεπε να την περισώσουν και να την τοποθετήσουν στη Βουλή, σαν προθήκη»
«… δεν έγινε ακαδημαϊκός. Δεν τον εξέλεξαν καν οι συνάδελφοί του ποτέ πρύτανη»
ο πτυχιούχος του Φυσικού Αθηνών, Ανδρέας Παπακίτσος, με επίγνωση των τραυμάτων και των προσώπων της Ελλάδας του Εμφύλιου, μόλις στο τέλος του 1960 ως μεταπτυχιακός φοιτητής Θεωρητικής Φυσικής στη Χαϊδελβέργη, αντιλήφθηκε το κύρος που απολάμβανε ο Παπαπέτρου απ’ τους ομότεχνούς του στα δυτικογερμανικά πανεπιστήμια. Όταν αναζήτησε ένα καλό βιβλίο Σχετικότητας, ο επιβλέπων καθηγητής του πρότεινε ως κατάλληλο το «Spezielle Relativitatstheorie», 1955
VEB Deutscher Verlag der Wissenschaften – Εκδοτικός Οίκος Επιστημών, Λαϊκή Δημοκρατίας της Γερμανίας
αυτή η μαρτυρία αποτελεί ένδειξη ότι ο Παπαπέτρου, εικοσιπέντε χρόνια μετά την απομάκρυνσή του απ το ελληνικό πανεπιστήμιο και παρά την μετέπειτα ευδόκιμη επιστημονική διαδρομή του, ήταν απών ακόμα και απ τους κύκλους των παλαιών εγχώριων ιδεολογικών και επιστημονικών συνοδοιπόρων του
αντιστικτικά, η διχασμένη Γερμανία του 1970, φαίνεται να είχε διάθεση να εξομαλύνει το εθνικό της τραύμα, δηλαδή τον διαχωρισμό σε Ανατολική και Δυτική, καταρχήν στον εσωτερικό χώρο των εκπροσώπων της γερμανικής επιστήμης, αποφεύγοντας να επαναλάβει ανιστόρητα σχήματα όπως «Εβραϊκή» έναντι «Άριας Φυσικής»
το άρθρο του S. Goldberg «Η πρόσληψη της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας στη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Βρετανία και τις ΗΠΑ», στο «ο Αϊνστάιν και η Σχετικότητα», ΠΕΚ, 2006
Καλησπέρα Γιώργο.
Βρήκα το χρόνο και διάβασα τις δύο τελευταίες αναφορές σου σε Χόνδρο και Παπαπέτρου.
Σαν συμπέρασμα μου έμεινε ότι ενώ ο Χόνδρος έκανε σπουδαίες σπουδές, πήρε την έδρα στο Φυσικό και… άραξε!
Ενώ ο Παπαπέτρου, έφυγε από την Ελλάδα και …διακρίθηκε!
Είναι αυτό το συμπέρασμα ή κάνω λάθος;
έτσι καταλαβαίνω και γω τα πράγματα
επιπλέον,
η “χαμένη” του πολέμου Γερμανία και η κατακτημένη κατά τον πόλεμο Γαλλία,
διαμόρφωσαν πλαίσια αφομοίωσης εκείνων που για την Ελλάδα … περίσσευαν
Θα το γράψω ελπίζοντας να μην θεωρηθεί ως ….ύβρις…
Η παράλληλη ανάγνωση και η αναπόφευκτη σύγκριση Παπαπέτρου-Χόνδρου, εμένα μου φέρνει στο μυαλό
τη σύγκριση μεταξύ Barcha-Real……
Ποια ομάδα αντιπροσωπεύει κάθε ένας από τους δύο μεγάλους σχετικιστές, νομίζω δεν θέλει πολύ σκέψη….
αυτό προκύπτει απ’ την πρώτη αντιπαραθετική ανάγνωση των δύο αφηγήσεων, Θόδωρε
όμως, το υλικό που παρέθεσα μου είπε επίσης
ότι η αδυναμία συγκρότησης ενός εξωστρεφούς αφηγήματος στη χώρα
την καταδικάζει να προσλαμβάνει τις επαναστατικές επιστημονικές θεωρήσεις για τον Κόσμο,
είτε με το φίλτρο του Εθνικού Διχασμού, στην περίπτωση Καραθεοδωρή, με τον ίδιο πολύ μακριά απ τον ριζοσπαστικό βενιζελισμό
και όταν η Σχετικότητα έγινε αναπόδραστα αποδεκτή, επιλέγει να ενσωματώσει τον αποδιωγμένο σπουδαίο Καραθεοδωρή, μέσα από το μυθικό αφήγημα «ο δάσκαλος του Αϊνστάιν»
είτε να αντιμετωπίζει τον Αϊνστάιν μέσα απ το φίλτρο του Ψυχρού Πολέμου, κυρίως ως ανθέλληνα και «συνοδοιπόρο», από τον πιο σεβαστό εκπρόσωπο της εγχώριας επιστήμης, όπως ο Δημήτριος Χόνδρος
με τίμημα, την ευδοκίμηση μακριά απ’ τη χώρα, εκπροσώπων της «Μεγάλης Επιστήμης» που γεννήθηκαν εδώ, με εξέχουσα την περίπτωση του Γεωργίου Παπανικολάου και δευτερευόντως του Αχιλλέα Παπαπέτρου
τη δεύτερη προσέγγιση τη διαμόρφωσα καθώς μαζευόταν υλικό που φαινόταν να ξεχειλίζει από τη βολική – και για μένα – θεώρηση «μαύρου – άσπρου»
Ενδιαφέροντα στοιχεία για τους 2 Έλληνες Φυσικούς, στο θαυμάσιο αυτό νήμα , συγχαρητήρια στον κύριο Φασουλόπουλο.
η σύνταξη στο «υλικό» γίνεται στον ενικό και οι αναφορές με τα βαφτιστικά,
άσε που η ανάρτηση είναι «των δρόμων» και οι συνοδοιπόροι δεν αποκαλούνται μεταξύ τους "κύριοι"
ο κανόνας εξαιρεί όσους απευθύνονται με τσαντίλα στους συνομιλητές τους και επιθυμούν να δημιουργήσουν «απόσταση»
το ευγενικό σου σχόλιο δεν υπόκειται στην εξαίρεση
Μανόλη επομένως,
χάρη στην παρέμβασή σου,
βρίσκω την ευκαιρία να θυμίσω σε όσους παρεπιδημούν στη Νάξο και αγαπάνε το περπάτημα, κάποια διαδρομή που αν την ακολουθήσουν, δεν μπορεί, θα σκοντάψουν στη μνήμη ενός φυσικού της εκπαίδευσης
Καλημέρα Γιώργο
Με σκούντησες , και βρήκα ακόμη και στην Βικιπαίδεια πολλά εντυπωσιακά για τον Αχ. Παπαπέτρου
Mataroa:
Για το πλοίο … δυστυχώς μόνο αναδρομές στην ιστορία του μας επιτρέπει το βέλος του χρόνου . Αλλά για το Mataroa Mediterranean Dry Gin περιορισμός τέτοιος δεν υπάρχει. Το υπόσχομαι στην επόμενη συνάντηση … το αξίζεις (τα υλικά θα τα βρούμε )
για την παρασκευή του ελληνικού – μεσογειακού τζιν «Ματαρόα» ενδεικτικά χρησιμοποιούνται,
λεβάντα από τη Γαλλία, χαμομήλι από την Κύπρο, μανταρίνι από το Μαρόκο, μαστίχα από την Ελλάδα, ρίζα ίριδας από την Ιταλία και πορτοκάλι από την Ισπανία. Και όλα αυτά, σε συνδυασμό με το φυσικό νερό από τις πηγές του Καϊμακτσαλάν, δίνουν ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα
απολαύστε το σκέτο, με tonic ή σε cocktail
δεν πίνουμε εμείς τέτοια Μήτσο