Κάθε χρόνο, όταν ανακοινώνεται η διδακτέα-εξεταστέα ύλη, αναφέρεται το εξής: «Τα ένθετα που περιλαμβάνονται στα διδακτικά βιβλία δεν αποτελούν εξεταστέα-διδακτέα ύλη». Με αυτόν το τρόπο εξαιρούνται θέματα όπως είναι τα εξής:
Αδιαβατικές μεταβολές του ατμοσφαιρικού αέρα
Κεραυνός
Αλεξικέραυνο
Πυκνωτές και ανθρώπινο σώμα
Κιβώτιο ταχυτήτων και μετάδοση κίνησης στο αυτοκίνητο
Ηχοκαρδιογραφία Doppler
Αυτά τα θέματα υπάρχουν ως ένθετα στα σχολικά βιβλία της Β΄ κα της Γ΄ Λυκείου.
Σε προηγούμενη παρέμβασή μου (Αθήνα, 14:13, Σεισμός 5,1R) διατύπωσα την αντίρρησή μου απέναντι σ’ αυτή την οδηγία.
Επίσης με αφορμή την παρατήρηση του Γιώργου Φασσουλόπουλου (στην ίδια ανάρτηση): «Το πέρασμα [της μελέτης πραγματικών καταστάσεων] στην τάξη απαιτεί ευφυή επεξεργασία αφού δεν προσφέρεται για απλοϊκές φορμαλιστικές εφαρμογές.» (η παρένθεση είναι δική μου) διατύπωσα την εξής άποψη:
Νομίζω ότι μπορούμε να ρισκάρουμε την επεξεργασία, με σχολική φυσική, πραγματικών καταστάσεων, αν κάθε φορά προσδιορίζουμε με σαφήνεια τις παραδοχές (υποθέσεις εργασίας) στις οποίες στηριζόμαστε. Ακόμα κι αν το αποτέλεσμα μια τέτοιας επεξεργασίας δεν επιβεβαιώνεται από την πραγματικότητα, το μαθησιακό όφελος είναι σημαντικό (ο έλεγχος του αποτελέσματος είναι εξίσου σημαντικός με τη λύση του προβλήματος). Για άλλη μια φορά δηλαδή γινόμαστε σοφότεροι από το ταξίδι κι όχι από τον προορισμό.
Στη συνέχεια παραθέτω ένα παράδειγμα επεξεργασίας με σχολική φυσική του ένθετου “Κεραυνός”: Ασκήσεις στο ένθετο ΚΕΡΑΥΝΟΣ
13 σχόλια στο “Ασκήσεις φυσικής Β΄λυκείου θετικού προσανατολισμού με αφορμή το ένθετο: «Κεραυνός»”
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.
Συγχαρητήρια Ανδρέα για την ποσοτικοποίηση ενός τόσο θεαματικού φυσικού φαινομένου. Δυστυχώς όμως τέτοιες προτάσεις είναι προτάσεις σε ώτα μη ακουόντων. Στα εκπαιδευτικά δρώμενα της χώρας μας δυστυχώς εδώ και καιρό έχει επικρατήσει η αρχή της ελάχιστης ενέργειας.
Πάνο,
Θέλω να πιστεύω ότι οι συνάδελφοι που στέλνουν την οδηγία: "Τα ένθετα που περιλαμβάνονται στα σχολικά βιβλία δεν αποτελούν εξεταστέα-διδακτέα ύλη." το κάνουν για να αποκλείσουν την περίπτωση να ζητηθεί από τους μαθητές να απαντήσουν σε ερωτήσεις του τύπου: "Τι γνωρίζετε για τον κεραυνό;"
Με αυτή την ανάρτησή μου λοιπόν προσπαθώ να δείξω πώς, στο υπάρχον πλαίσιο ασκησιολαγνείας, είναι δυνατό να αξιοποιηθεί ένα ένθετο. Στην πραγματικότητα έχω ενσωματώσει ασκήσεις οι οποίες θα μπορούσαν να δοθούν χωρίς οποιαδήποτε ανάφορα στον κεραυνό. Απλώς νομίζω ότι, στο περιβάλλον ενός ένθετου οι ασκήσεις αποκτούν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τους μαθητές αλλά και για τον διδάσκοντα. Οπως φαίνεται από το ylikonet αρκετοί συνάδελφοι ακολουθούν και τέτοιους δρόμους στη διδασκαλία τους.
Συμφωνώ απολύτως. Αλλά δεν θα πείραζε η άσκηση που βάζουμε να έχει και αναφορά στον κεραυνό. Αντί να λέμε πόσο φορτίο περνάει σε 1ms από αγωγό που διαρρέεται από ρεύμα 10000A δεν θα με πείραζε να λέγαμε πόση μετακίνηση φορτίου σε 1ms έγινε με την πτώση ενός κεραυνού ……
η πρόταση δεν αντιμετωπίζει τον κεραυνό, απλώς ως πεδίο εφαρμογής των σχετικών εξισώσεων του ηλεκτρισμού,
διεκδικεί και ικανότητα εκτίμησης ελέγξιμων παραμέτρων του φαινομένου
η επιφάνεια διασποράς των φορτίων στη Γη υπολογίζεται 50 τ.μ., δηλαδή η φορτισμένη και άρα επικίνδυνη έκταση αναπτύσσεται σε ακτίνα 2 μέτρα από την περιοχή γείωσης του κεραυνού
αυτή η εκτίμηση φαίνεται να συνάδει με εμπειρικά δεδομένα
Γιώργο,
ο σκοπός αυτής της παρουσίασης ήταν απλώς η χρήση γνώσεων ηλεκτροστατικής και θερμοδυναμικής επιπέδου Β΄ λυκείου στη μελέτη ένος φυσικού φαινομένου. Αν τα αποτλέσματα συμφωνούν με την δεδομένα της βιβλιογραφίας ακόμη καλύτερα.
Σχόλιο σχετικά με την εντυπωσιακή φωτογραφία: Υπάρχει κεραυνός που σκοτώνει τις αγελάδες κι άφήνει άθικτα τα δέντρα; (!)
κοντινή ερασιτεχνική λήψη, πεύκου που χτυπήθηκε από κεραυνό (0:52 s),
πιο πολύ απ’ το τίποτα,
πιο λίγο από ολική καταστροφή
το αν θα ξεραθεί στη συνέχεια, παίζεται
καλά ο Γιώργος δεν "παίζεται", έχει κεραυνό για πεύκο που παθαίνει, αλλά και για πεύκο που δεν παθαίνει (ο Καίσαρ ρωτούσε γιατί η αγελάδα δεν γλιτώνει, ενώ ο άνθρωπός μπορεί και να γλιτώσει)
Βαγγέλη, μια σχηματική αναπαράσταση κάποιων απ’ αυτά του θυμάσαι από τον Καίσαρα
ευχαριστώ Γιώργο, ναι αυτό!
Το χειμώνα που μας πέρασε φίλοι μου είχα μία τρομερή εμπειρία. Εν μέσω καταρρακτώδους βροχής 10 -15 περίπου μέτρα από το ΕΚΦΕ έπεσε κεραυνός σε ένα μεγάλο δέντρο. Επειδή ήμουνα πολύ κοντά μέσα από τη τζαμαρία είδα το δέντρο να φωτίζει όλο σαν μια φωτεινή μπάλα, άκουσα ένα φοβερό υπόκωφο θόρυβο, αισθάνθηκα μία αλλαγή της πίεσης και μετά τον κεραυνό μολονότι έβρεχε καταρρακτωδώς για χρόνο λιγότερο από ένα λεπτό έβλεπα φλόγα στη βάση του δέντρου.
ε, χμ, ρισκάρω μια ερμηνεία, Πάνο, η μεταβολή πίεσης, υποθέτω αύξηση στην αρχή και μείωση μετά, οφείλεται στην εκτόνωση του αέρα λόγω της έκρηξης, η φλόγα μήπως ήταν ηλεκτρική εκκένωση λόγω υπερσυγκέντρωσης φορτίων στην περιοχή της ρίζας, σαν εκφόρτιση πυκνωτή, σαν "καιόμενη βάτος";
Ανδρέα συγχαρητήρια για την εργασία σου (είναι από αυτές που μου αρέσουν).
Προσθέτω ένα επιπλέον πρακτικό ερώτημα: Ο παραγόμενος ήχος οφείλεται στην απότομη διαστολή
του αέρα λόγω της μεγάλης αύξησης της θερμοκρασίας.
Μπορούμε να εκτιμήσουμε μια χαρακτηριστική συχνότητα; (υπόκωφος, οξύς αν είμαστε κοντά…)
Προσπάθησα αλλά δεν βρήκα κάποια ποιοτική απάντηση.