by 
Θα αναρωτηθώ με το καλημέρα: Τι στο καλό γυρεύω εδώ πέρα;
Όχι “τι γυρεύω στην Ξάνθη”. Για αυτό το ερώτημα, και μόνο τα ζαχαροπλαστεία της πόλης αρκούν ως επιχείρημα. Αλλά “τι γυρεύω εδώ, ως εκπαιδευτικός”;
Δεκαπέντε χρόνια νωρίτερα, τελείωνα το μεταπτυχιακό μου με τις καλύτερες περγαμηνές. Οι αναλύσεις μου, άκουγα ότι συναγωνίζονταν τα σημαντικότερα άρθρα της διδακτικής εκείνη την εποχή. Τότε, σε μια συνάντηση με τον επιβλέποντα καθηγητή μου, άκουγα τα λόγια του να προσγειώνονται κολακευτικά στα αυτιά μου. “Το μέλλον Γιώργο, είναι μπροστά σου”. Ακολουθούσε δελεαστική πρόταση με λέξεις όπως “διδακτορικό”, “ακαδημαϊκή κοινότητα”, “συνέδρια”. Α, και “οικονομική ανταμοιβή”.
Δυο λέξεις με σταμάτησαν.
“- Ε, και;”
Τι σχέση έχουν, κύριε σύνεδρε, όλα αυτά που περιγράφεις στο επιστημονικό σου άρθρο, με την πραγματική διδακτική πρακτική; Τι σχέση έχουν με ό,τι γίνεται κάθε-Τετάρτη-τρίτη-ώρα στο Γ3; Μπορούν να εφαρμοστούν; Έχουν να προσφέρουν κάτι σε έστω και έναν πιτσιρικά; Ή απλά σε ενδιαφέρει η επόμενη δημοσίευση;
Ε λοιπόν ναι, αυτές οι δυο λέξεις με φρέναραν και καθόρισαν την απόκρισή μου. Αρνήθηκα το διδακτορικό και την ακαδημαϊκή καριέρα, για να δω λίγο καιρό αργότερα τον εαυτό μου μέσα σε μια πραγματική τάξη. Αρνήθηκα το αμφιθέατρο του London Institute of Education, για να βρεθώ στο Γ3 ενός Γυμνασίου της επαρχίας.
Δεκαπέντε χρόνια μετά, δεν έχω μετανιώσει. Μπορεί ο καφές του κυλικείου να είναι διαφορετικός από αυτόν στους μπουφέδες των συνεδρίων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι πιο απολαυστικός. Γιατί τον πίνω δίπλα στους μαθητές και τις μαθήτριές μου. Αυτούς που βρίσκονται στο επίκεντρο της διδακτικής, αλλά που συχνά οι ερευνητές αμελούν να περιγράψουν πόσο αγνοί άνθρωποι είναι.
Στα σχολεία διανύουμε την καυτή περίοδο των διαγωνισμάτων. Προχθές στο κυλικείο η Φατμά μου εξομολογήθηκε: “κύριε, η μαμά μου δε βρίσκει δουλειά και ο μπαμπάς μου γυρνά στο σπίτι αργά κουρασμένος. Αλλά κι εγώ κουράζομαι πολύ, τελειώνω το διάβασμα στις δώδεκα. Νομίζω ότι κανένας μας δεν περνά καλά”.
Γερή γουλιά από τον καφέ μου. Συνειδητοποίηση.
Είμαι εδώ λοιπόν, για να είμαι δίπλα στα παιδιά. Δίπλα στους ανθρώπους που, χωρίς να ξέρουν ότι η επιστήμη της διδακτικής υπάρχει, είναι σε θέση να διακρίνουν απρόσμενα καλά, πότε κάποιος κάνει καλά τη δουλειά του δασκάλου και πότε όχι. Που χωρίς να έχουν ζήσει σε έναν άλλο κόσμο, διαισθάνονται ότι κάτι δεν πάει καλά με τον κόσμο του σήμερα. Που σπάνια θα δουν την οπτική τους να αποτυπώνεται σε ένα φύλλο χαρτί -και ακόμα πιο σπάνια να ακούγεται από την (ενήλικη) κοινωνία.
Αυτό λοιπόν το δώρο, την ειλικρινέστερη αξιολόγηση, όχι μόνο της δουλειάς μου αλλά και ολόκληρης της σκληρής κοινωνίας που έχουμε χτίσει τριγύρω τους, λέω να την αποτυπώσω. Με τακτικά άρθρα σε μια από τις εφημερίδες της πόλης.
Ας είναι λοιπόν ο αναγνώστης και η αναγνώστρια του Εμπρός, έτοιμοι. Να ακούσουν λόγια γλυκά, αλλά και ενίοτε σκληρά. Γιατί καλό είναι να ακούμε τους καθηγητές στο μεταπτυχιακό μας, αλλά ακόμα καλύτερο είναι να ακούμε τα παιδιά στα σχολεία μας…
Τα λέμε λοιπόν.
Γιώργος Έψιμος
Εκπαιδευτικός
Στα άρθρα της στήλης “Εν τάξει” τροποποιούνται τα ονόματα μαθητών και μαθητριών ώστε να προστατέψουν την ιδιωτικότητα τους.
Εμπρός – Καθημερινή Εφημερίδα της Ξάνθης
ο τίτλος του κειμένου άλλαξε κατά τη μεταφορά, απ το “Εμπρός” στο “υλικονετ” – ελπίζω να μη διαφωνήσει κατηγορηματικά ο συγγραφέας
Γιώργο γεια σου.
ξεκινάω από τη φράση του Γιώργου του Έψιμου (νομίζω ότι τον είχα φοιτητή στο μεταπτυχιακό): “Τι σχέση έχουν, κύριε σύνεδρε, όλα αυτά που περιγράφεις στο επιστημονικό σου άρθρο, με την πραγματική διδακτική πρακτική;”
Ας μου επιτρέψει να την γενικεύσω/μεταφράσω στο ερώτημα: Τι έχει προσφέρει στην εκπαίδευση στη Φυσική η Διδακτική της Φυσικής στην Ελλάδα στη διάρκεια των πάνω από 30 χρόνια που υπάρχει;
Θεωρώ ως “γενέθλια ημέρα” της Διδακτικής της Φυσικής στη χώρα μας τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1980, όταν δόθηκε η πρώτη σχετική θέση Λέκτορα σε πανεπιστήμιο, ή αν θέλετε τα τελευταία χρόνια της ίδιας δεκαετίας όταν παρήχθη το πρώτο διδακτορικό Διδακτικής της Φυσικής στη χώρα μας.
Άποψή μου είναι ότι θα μπορούσε κάποιος να θεωρήσει ότι η τη Διδακτική της Φυσικής θα συνδεόταν άμεσα με τη Διδασκαλία της στα σχολεία, και να προσφέρει σε τρεις περιοχές:
Το ερώτημα είναι: Σήμερα 30 χρόνια αργότερα έγιναν τα παραπάνω, και κυρίως τα δυο πρώτα; Γενικότερα η δημιουργία του κλάδου της Διδακτικής βελτίωσε την κατάσταση που υπήρχε στην Διδασκαλία της Φυσικής. Προφανώς μιλάμε για το σύνολο του κλάδου και την προσφορά του στην εκπαίδευση στη Φυσική στη χώρα μας. Πριν αξιολογήσουμε τους καθηγητές μήπως να αξιολογήσουμε και τον κλάδο που, θα έπρεπε να, επηρεάζει περισσότερο την εκπαίδευση στη Φυσική;
καλησπέρα Παναγιώτη
30 χρόνια μετά, θα περίμενα περισσότερα ψάρια στην απόχη
Ευχαριστούμε τον Γιώργο Έψιμο για το άρθρο και τον Γιώργο Φασουλόπουλο
για την αναδημοσίευση…
Θα κρατήσω….
“Γιατί καλό είναι να ακούμε τους καθηγητές στο μεταπτυχιακό μας, αλλά ακόμα καλύτερο είναι να ακούμε τα παιδιά στα σχολεία μας…”
Εγώ που δεν έκανα μεταπτυχιακό στη διδακτική, αλλά έχω 30 χρόνια εμπειρία
τάξης, θα εξακολουθήσω να αναρωτιέμαι…..
Γιατί πρέπει η θεωρία της διδακτικής να είναι τόσο μακριά από την πραγματικότητα
της τάξης….
Μια ελάχιστη δική μου παρέμβαση
Περιοδικό “Νέα Παιδεία” τεύχος 5, σελ.91, έτος 1978
Γράμμα ενός μαθητή προς τον καθηγητή του
Καλημέρα Γιώργο και σε ευχαριστώ για την αναδημοσίευση.
Ευχαριστούμε και το Γιώργο Έψιμο για τον προβληματισμό, που θέλοντας ή μη μας παρασύρει, περιμένοντας και τη συνέχεια…
Ενας διάσημος ολλανδός που άφησε τα στοιχειώδη σωματίδια όπου είχε λαμπρή καριέρα μέχρι τα 40 για να ασχοληθεί με τυη διδακτική της φυσικής όταν ρωτήθηκε το 2014 για το τί έχουμε πετύχει με τη διδακτική της φυσικής απάντησε :
“τίποτα αλλά συνεχίζουμε”.
Περίμενα για τα νέα πρόγραμματα σπουδών να ασχοληθούν και πολλοί άνθρωποι και που έχουν σχέση με τη διδακτική και συγκεκριμένα με προγράμματα σπουδών.Αλλά όταν ολόκληρο πανεπιστήμιο όπως το πανεπιστήμιο Κρήτης δεν έχει ούτε ένα καθηγητή με αντικείμενο τη διδακτική της Φυσικής μου φαίνεται ότι πρέπει να κατέβω από το συννεφάκι μου. Δεν περίμενα πάντως ο βασικότερος πανεπιστημιακός που έπαιξε το μεγαλύτερο ρόλο στην διαμόρφωση του προγράμματος σπουδών στο Λϋκειο και με τη διδακτική να μην έχει σχέση και να αγνοεί προγράμματα σπουδών όπως δημόσια μου απάντησε όπως΄αυτά των Σκανδιναβικών χωρών της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας. Εύχομαι να πετύχει το νέο πρόγραμμα σπουδών που αποτελεί παγκόσμια ελληνική πρωτοτυπία και να αποτελέσει πιλότο για άλλες χώρες. Στην Κύπρο παντως που και εκεί άλλαξε μπήκε μια ώρα υποχρεωτικά εργαστήριο βέβαια αφού εξασφαλίστηκαν τα κονδύλια για να έχουν όλα τα σχολεία τον εξοπλισμό που απαιτεί ο νέος εργαστηριακός οδηγός που γράφτηκε εκεί.
Ισως ο κ. Εψιμος αν ειχε ασχοληθει τελικα με την διδακτικη της φυσικης να ειχε αλλη αποψη τωρα. Ας μην ακυρωνουμε την επιστημονικη ερευνα ετσι ευκολα.
Γεια σου Τίνα.
Οι μεταπτυχιακές του σπουδές είναι στην Διδακτική των Φυσικών Επιστημών.
Διαβασα το αρθρο Γιάννη και δεν μου άρεσε λυπαμαι.
” Τι σχέση έχουν, κύριε σύνεδρε, όλα αυτά που περιγράφεις στο επιστημονικό σου άρθρο, με την πραγματική διδακτική πρακτική; λεει ο κ. Εψιμος. Ε λοιπον μαλλον δεν έχει διαβάσει αρκετά paper και δεν έχει βρεθεί σε διεθνή συνέδρια διδακτικης για να το λέει αυτό. Φιλικά πάντα και έχοντας διαβάσει χιλιάδες paper.
Στα περισσότερα δε συνέδρια διδακτικης και PER βρίσκονται εκπαιδευτικοί που παλεύουν το πρωί στο σχολείο τους και το βράδυ κάνουν το διδακτορικό τους. Ας μην μας υποτιμά.
Η “ψαριά” είναι μετρήσιμο μέγεθος:
βροχερή καλημέρα Ανδρέα
συμφωνώ, κι ο Παναγιώτης ανοίγοντας τον διάλογο του «- Ε, και;» συναινεί, ότι ένα απ’ τα κριτήρια επίδρασης της Διδακτικής Φ.Ε. αποτελεί η ουσιαστική αντανάκλασή της στα Α.Π. Φυσικής
αν επιχειρήσω να ελέγξω την επίδραση της Δ.Φ.Ε. στα καινούργια Α.Π. του Λυκείου,
δεν θα πρέπει να παρακάμψω ότι σχεδιάστηκαν πριν το 2014 και η τρέχουσα ελαττωμένη κατανομή ωρών Φυσικής στην Α και την Β Λυκείου δεν εξυπηρετεί το βασικό στόχο του συγκεκριμένου Α.Π., που είναι το άπλωμα της ύλης σε έκταση παρά στην μηχανιστική εξειδίκευση
και δεν τροποποιήθηκαν απ’ την πρώτη εκδοχή τους του 2014, με τρόπο που να λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη εκπαίδευσης των μαθητών στην ορθολογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων όπως επέτεινε ως εκπαιδευτικό στόχο η πανδημία – και δεν εννοώ ρητορικά στις εισαγωγές αλλά με εστίαση στο διδακτικό περιεχόμενο
επίσης, ποια πορίσματα της Δ.Φ.Ε. οδήγησαν τους συντάκτες των Α.Π. να προτείνουν ασκήσεις επεξεργασίας πειραματικών δεδομένων με στόχο την ενίσχυση της αυθεντικής πειραματικής διδασκαλίας στο εργαστήριο;
το μόνο που γνωρίζω είναι κάποιες παραδοσιακές πρακτικές
που περιγράφονται με την έκφραση «το αγώι πριν τον αγωγιάτη»
μπορεί πάλι και να κάνω λάθος σχετικά με την ανυπαρξία σχετικών άρθρων, όπως και κάποιοι άλλοι σχετικά με τη σύγκριση νοσηλείας σε ΜΕΘ έναντι της διασωλήνωσης εκτός, παρά την πολυπληθή και άριστη υποστήριξη που είχαν
υπάρχει βέβαια και το θεσμικό επίπεδο, που πιθανόν να δικαιώνει τον τίτλο της ανάρτησης «- Ε, και;»,
αφού δεν φαίνεται ότι τα προηγούμενα ζητήματα σχετικά με τα Α.Π. που εγώ τα σταχυολόγησα εδώ στο «υλικό» ως παρεμβάσεις δραστήριων και έμπειρων εκπαιδευτικών της τάξης, να αποτελούν αντικείμενα κριτικής συζήτησης μεταξύ αυτών που εκπροσωπούν τη Δ.Φ.Ε. στη χώρα
προφανώς, δεν θα είχα την αυταρέσκεια να τους συναντήσω να διαλέγονται, όπως ο Παναγιώτης, στο «υλικό»
θα περίμενα όμως να βρω στα εξειδικευμένα περιοδικά και στο πρόσφατο συνέδριο του κλάδου κριτική αποτίμηση των νέων Α.Π.
αν συνεχιστεί η αφωνία που επισήμανα θα πρέπει να την εκλάβω ως άρρητη αποδοχή των συγκεκριμένων Α.Π., οπότε θα πρέπει αισιόδοξα να θεωρήσουμε ότι «καλά αρμενίζουμε»
Έψιμε, οι προηγούμενες παράγραφοι έλαβαν υπόψη και την λεπτή υφή της διαδρομής απ’ την έρευνα στην πράξη,
γι αυτό και δεν προσωποποιούνται όσα θεώρησα ότι δεν πήγαν μέχρι τώρα καλά, ώστε οι διορθωτικοί δρόμοι, αν υποθέσουμε ότι χρειάζονται, να περπατηθούν με όλους αντάμα
Στη χώρα που δεν λαμβάνονται υπόψη επιστημονικές εκθέσεις ειδικών σε θέματα διαχείρισης πανδημίας, είναι λογικό να μην ακούγονται και απόψεις ειδικών σε θέματα παιδείας…
Όμως, ειλικρινά θα ήθελα κάποιος να με βοηθήσει….
Τι προτείνει η επιστήμη διδακτικής των Φυσικών Επιστημών;
Με δύο λέξεις: Διερευνητική μάθηση και μαθητο-κεντρική διδασκαλία
Διαφωνεί κάποιος;;;; Νομίζω πως όχι….. Εύκολο μέχρι εδώ να συμφωνήσεις….
Όμως……. η διερευνητική μάθηση απαιτεί ώρες διδασκαλίας ανάλογες του επιπέδου της τάξης… Διαφωνεί κανείς;;; Νομίζω πως πάλι όχι….
Πόσες;;; Όσες….χρειαστεί η τάξη…..όσες κρίνει ο διδάσκων για να φτάσει τους στόχους που θέτει….
Ποιος θέτει στόχους; Ο διδάσκων;;;;;
Πιθανά στο Γυμνάσιο ναι, στο Λύκειο όχι…..
Στο Λύκειο τους στόχους τους θέτει η «εξέταση»….
Ποια εξέταση;;; Κυρίως των πανελλαδικών εξετάσεων, εφόσον το μάθημα εξετάζεται πανελλαδικά και αποτελεί κριτήριο εισόδου στη σχολή επιθυμίας του υποψήφιου….
Μα δεν είναι όλο το Λύκειο πανελλαδικές εξετάσεις… Υπάρχει η Α και Β Λυκείου….
Υπήρχε η Α και Β Λυκείου….εκτός πανελλαδικών εξετάσεων….. Τώρα πια όχι….
Καθηγητής σε σχολείο ταπεινό, με μαθητές χαμηλών οικονομικών εισοδημάτων, άρα χωρίς εξωσχολική βοήθεια…. Τι θα κάνει;;;
Διερευνητική μάθηση ….. αλλά όχι με στόχους που θέτει ο ίδιος….
Με στόχους που θέτουν κάποια θέματα που θα εξεταστούν οι μαθητές του από μια ΤΘΔΔ την οποία άλλοι έφτιαξαν….
Οι οποίοι άλλοι, μπορεί να έχουν άλλες παραστάσεις και δεδομένα από τον καθηγητή του ταπεινού σχολείου…..
ο οποίος πόσες ώρες να αφιερώσει και πόσες προσομοιώσεις να δείξει και πόσα πειράματα να στήσει ώστε οι μαθητές της ταπεινής γειτονιάς να ανακαλύψουν όλα όσα κρύβει ο 2ος Νόμος….
Δεν πειράζει όμως… η διδακτική θα έχει αναβαθμιστεί….
Και η αποτυχία στα θέματα της ΤΘΔΔ ποιόν θα βαρύνει;;;;
Και όλα αυτά πέρα από τη διδακτική ηθική που οριοθετεί η σχέση δάσκαλου μαθητή, όπως μας λένε θα αποτελούν και μέρος της αξιολόγησης του διδάσκοντα αλλά και του σχολείου….
-Τι ποσοστά πέτυχαν κύριε καθηγητές οι μαθητές σας στις εξετάσεις της ΤΘΔΔ;
Με βάση και αυτά τα ποσοστά θα κριθείτε….
Αλλά πάμε και σε σχολείο, που τα παιδιά μπορούν….
Πόσες ώρες διερευνητικής μάθησης για να ανακαλύψουν όλα όσα κρύβει η Αρχή Ανεξαρτησίας των κινήσεων;;;;
Και τον Ιούνη;
Τα θέματα της ΤΘΔΔ τι θα εξετάσουν; Αυτά τα οποία οι μαθητές «ανακάλυψαν»;;;
Ή μήπως συνδυαστικά προβλήματα κυκλικής κίνησης, κρούσης, σπάσιμο νήματος με οριζόντια κίνηση στην ταράτσα με τριβή, την οποία ακολουθεί οριζόντια βολή και νέα κρούση με σώμα που κάνει κατακόρυφη βολή ;
Και αν ο μαθητής δεν λύσει την άσκηση που κάποιος άλλος έθεσε ως στόχο, οι γονείς από ποιον θα ζητήσουν ευθύνες;;; Από τον άγνωστο που έθεσε δύσκολο στόχο ή από τον καθηγητή της τάξης που για άλλα προετοίμασε το παιδί του;;;
Ας είμαστε ρεαλιστές και προπάντων ειλικρινείς…..
Οι αλήθειες χρειάζονται και ας πονάνε….
Δεν θεωρώ Γιώργο, Έψιμε, πως οφείλεις να ανασκευάσεις κάτι που έγραψες
στο άρθρο σου….δεν πρόσβαλες κανέναν….
Ας αποφασίσει η πολιτεία τι ακριβώς θέλει από το σχολείο και την εκπαίδευση…
Δεν μπορεί η διδακτική να συγκρούεται με την εξέταση….θα πρέπει να συμβαδίζουν…
Ειδάλλως τίποτα και ποτέ δεν θα επιτευχθεί
Καλησπέρα σε όλους και όλες
Δημοσίευσα νωρίτερα σήμερα ένα άρθρο-απάντηση στην κριτική που δέχτηκα. Αργότερα συνειδητοποίησα ότι η κουβέντα εδώ είχε προχωρήσει, δεν το είχα καταλάβει, η απάντησή μου αφορούσε σε κριτική που δέχθηκα στο inbox μου.
Η θέση μου δεν είναι ότι δεν βγαίνουν χρήσιμα συμπεράσματα από την έρευνα, αλλά ότι αυτά δεν φτάνουν (ή δεν έρχονται, αν προτιμάτε) στη διδακτική πράξη.
Καλημέρα σε όλους και όλες
Δημοσίευσα νωρίτερα ένα άρθρο-απάντηση στην κριτική που δέχτηκα. Αργότερα συνειδητοποίησα ότι η κουβέντα εδώ είχε προχωρήσει, δεν το είχα καταλάβει, η απάντησή μου αφορούσε σε κριτική που δέχθηκα στο inbox μου.
Η θέση μου δεν είναι ότι δεν βγαίνουν χρήσιμα συμπεράσματα από την έρευνα, αλλά ότι αυτά δεν φτάνουν (ή δεν έρχονται, αν προτιμάτε) στη διδακτική πράξη.
καλημέρα Γιώργο
Θόδωρε, οδήγησες τον κόμπο στο χτένι
έχω κάποιες ιδέες για την αξιολόγηση της Τράπεζας Θεμάτων ως προς την διερευνητική διάσταση της μάθησης που ενδέχεται να καλλιεργεί
τα «Β Θέματα» του Γιάννη προκαλούν αλλά και δοκιμάζουν την διερευνητική ικανότητα των μαθητών και οι καθημερινές προτάσεις του Διονύση την γυμνάζουν ιδανικά, αφού πετυχαίνουν να κλιμακώνουν το διερευνητικό έργο με βατά σκαλοπάτια
με αυτά τα δύο πρότυπα μπορούν να φιλτραριστούν τα θέματα της Τράπεζας, οπότε θα έχουμε στοιχεία για να συγκρίνουμε δηλώσεις και πρακτικές
η αναφορά στον Διονύση και τον Γιάννη είναι άβολη, αφού είναι άκομψο να κολακεύεις και μάλιστα δημόσια τους φίλους σου. Γίνεται για να συνεννοηθούμε άμεσα, όσο για τα πρότυπα μέτρα και σταθμά, αυτά αν γίνουν αποδεκτά, σίγουρα θα χρεωθούν σε πιο φιλόδοξους και περισσότερο “άριστους”
ελάχιστα διαφορετικά απ αυτά που διατύπωσες μπορώ να σκεφτώ για την διαχείριση της Τράπεζας σε πραγματική τάξη, γι αυτό προτιμώ να δραπετεύσω με μια εντελώς πρόσφατη ιστορία του αλφαβήτα της διερευνητικής μάθησης που είναι η λειτουργική ανάγνωση
ο καθηγητής μουσικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Τεννεσί, Κ. Γουίλσον
θέλοντας να αξιολογήσει την άποψη ότι οι φοιτητές του διαβάζουν διαγώνια τις σημειώσεις του εξαμηνιαίου μαθήματός του, στην φετινή τους εκδοχή προσέθεσε μια πληροφορία διατυπωμένη σε απλό κώδικα: «φωριαμός 147, κωδικός κλειδαριάς 15-25-35»
στον φωριαμό, που βρισκόταν μέσα στην πανεπιστημιούπολη, άφησε 50$ και ένα συγχαρητήριο σημείωμα σ’ αυτόν που καθοδηγούμενος απ’ τον παράδοξο κώδικα θα έσπευδε πρώτος για να ψάξει
απ’ τους 70 φοιτητές του εξαμήνου δεν δοκίμασε κανείς!
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 96% των φοιτητών ( του τμήματος φυσικής και του πολυτεχνείου) δεν έχει κάνει ποτέ συστηματικό πειραματισμό στο σχολειο! Ας ξεκινήσουμε από αυτό αγαπητοί συνάδελφοι και προφανώς όχι από το Λυκειο αλλά από το Δημοτικό και το Γυμνάσιο.
Υπάρχουν εξαιρετικοί συνάδελφοι ανάμεσά μας που θα μπορούσαν να εκπαιδεύσουν όλους μας στον πειραματισμό , και αν δεν υπάρχουν τα μέσα και τα εργαστήρια, στον πειραματισμό με απλά υλικά. Ολη η ύλη του Γυμνασίου θα μπορούσε να διδαχθεί και με αυτόν τον τροπο. Η αλλαγή αυτή στην μέθοδό μας θα έφερνε και αλλαγές στο Λύκειο.