by 
ΘΕΜΑ Α
Σώμα κινείται ευθύγραμμα κατά μήκος του άξονα x’x, εκτελώντας ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση ή τις σωστές απαντήσεις, στις επόμενες προτάσεις.
Προσοχή: Οι λανθασμένες επιλογές έχουν αρνητική βαθμολογία (-5)
Α1. Η φορά της κίνησης προκύπτει από την αλγεβρική τιμή :
α. της θέσης χ β. της μετατόπισης Δχ
γ. της μεταβολής της ταχύτητας Δυ δ. της επιτάχυνσης α
Α2. Αλλαγή στη φορά της κίνησης, προϋποθέτει αναγκαστικά αλλαγή, στην αλγεβρική τιμή:
α. της θέσης χ β. της επιτάχυνσης γ. της ταχύτητας υ δ. της μετατόπισης Δχ
Α3. Η κίνηση χαρακτηρίζεται επιταχυνόμενη όταν:
α. η μεταβολή της ταχύτητας έχει θετική αλγεβρική τιμή Δυ > 0
β. όταν η επιτάχυνση έχει θετική αλγεβρική τιμή α > 0
γ. το σώμα κινείται προς την αρνητική φορά και η μεταβολή της ταχύτητας έχει αρνητική αλγεβρική
τιμή Δυ < 0
δ. αυξάνεται το μέτρο της ταχύτητας
Α4. Η κίνηση χαρακτηρίζεται επιβραδυνόμενη όταν:
α. η μεταβολή της ταχύτητας έχει αρνητική αλγεβρική τιμή Δυ < 0
β. όταν η επιτάχυνση έχει αρνητική αλγεβρική τιμή α < 0
γ. το σώμα κινείται προς την αρνητική φορά και η μεταβολή της ταχύτητας έχει θετική αλγεβρική
τιμή Δυ > 0
δ. μειώνεται το μέτρο της ταχύτητας
Α5. Κάποια στιγμή, η θέση του σώματος στον άξονα κίνησης έχει θετική αλγεβρική τιμή χ > 0, η ταχύτητά του αρνητική υ < 0 και η επιτάχυνσή του επίσης αρνητική α < 0. Από αυτά συμπεραίνουμε ότι:
α. το σώμα βρίσκεται στον αρνητικό ημιάξονα, ενώ εκτελεί επιταχυνόμενη κίνηση προς τη θετική φορά του άξονα
β. το σώμα βρίσκεται στο θετικό ημιάξονα, ενώ εκτελεί επιβραδυνόμενη κίνηση προς την αρνητική φορά του άξονα
γ. το σώμα βρίσκεται στο θετικό ημιάξονα, ενώ εκτελεί επιταχυνόμενη κίνηση προς την αρνητική φορά του άξονα
δ. το σώμα βρίσκεται στο θετικό ημιάξονα, ενώ καθώς κινείται το μέτρο της ταχύτητάς του αυξάνεται
Μια προσπάθεια εξέτασης αν οι μαθητές έχουν κατανοήσει κάποια από αυτά
που χρειάζονται πριν ξεκινήσει η επίλυση ασκήσεων συνδυαστικών και ασκήσεων με διαγράμματα υ-t, Δx-t, x-t
Εκτιμώ πως μπορεί να δοθεί και ως Φύλλο Εργασίας
Αφιερωμένο στη μνήμη, ενός καλού φίλου και συναδέλφου που έφυγε πριν λίγες
μέρες για το μεγάλο ταξίδι, του Στάθη Σκλαβενίτη
Πριν πολλά χρόνια ο Στάθης είχε δουλέψει για ένα χρόνο στο σχολείο μου.
Τον ξανασυνάντησα στις ημερίδες του Πειραιά.
Πολύ καλό παιδί!
Γεια σου Θοδωρή.Ωραιο τεστ και απαιτητικο. Το Α3 οταν το διαβασα σκεφτηκα οτι ολες οι απαντησεις ειναι σωστες αφου καταλαβαινω οτι αν μια κινηση δεν ειναι ευθυγραμμη ομαλη τοτε αναγκαστικα ειναι επιταχυνομενη.Με αλλα λογια μια κινηση λεμε οτι ειναι επιταχυνομενη οταν υπαρχει επιταχυνση.
Καλησπέρα Κωνσταντίνε, ετοιμοπόλεμος….όπως πάντα
Αν διάβασες τις προτεινόμενες απαντήσεις-αιτιολογήσεις προς μαθητές,
θα είδες πως διακρίνω τη μεταβαλλόμενη σε επιταχυνόμενη και επιβραδυνόμενη
με κριτήριο τη μεταβολή του μέτρου της ταχύτητας…
Αύξηση μέτρου επιταχυνόμενη, μείωση μέτρου επιβραδυνόμενη…
Εκτιμώ πως αυτό είναι κατανοητό, ξεκάθαρο και μη….διαπραγματεύσιμο
Ναι το διαβασα.Με αυτους τους ορισμους οι απαντησεις σου ειναι σωστες.Ομως τι εννοεις μη διαπραγματευσιμο? Ολες οι καμπυλογραμμες κινησεις δεν ειναι επιταχυνομενες? Σε καθε περιπτωση που το σωμα εχει επιταχυνση η κινηση δεν λεγεται επιταχυνομενη? Η επιβραδυνομενη κινηση δεν ειναι μια ειδικη περιπτωση επιταχυνομενης κινησης?
Κωνσταντίνε ευτυχώς δεν παρεξήγησες το “ετοιμοπόλεμος”….
Δεν το ανέφερα με την ετυμολογική ερμηνεία, αλλά με τη μεταφορική,
αφού είσαι πάντα έτοιμος να διαβάσεις αναρτήσεις φυσικής…
Στο προκείμενο τώρα….
Εκτιμώ πως όταν υπάρχει επιτάχυνση, η ταχύτητα μεταβάλλεται
και η κίνηση χαρακτηρίζεται “μεταβαλλόμενη”…
Στην εκφώνηση αναφέρεται ρητά:
“Σώμα κινείται ευθύγραμμα κατά μήκος του άξονα x’x, εκτελώντας ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση”
Διδακτικός στόχος για μένα είναι να κατανοήσουν τις προϋποθέσεις ώστε
να αυξάνεται το μέτρο της ταχύτητας (επιταχυνόμενη κίνηση) ή να μειώνεται
το μέτρο της ταχύτητας (επιβραδυνόμενη)
Το γεγονός ότι υπάρχει ένα και μόνο φυσικό μέγεθος που εκφράζει το ρυθμό μεταβολής της ταχύτητας, η επιτάχυνση (δηλαδή φυσικό μέγεθος επιβράδυνση δεν υπάρχει), δεν καθιστά την κίνηση επιταχυνόμενη αλλά μεταβαλλόμενη.
Ανάλογα ισχύουν και στις καμπυλόγραμμες κινήσεις…
Κυκλική επιταχυνόμενη με επιτρόχια επιτάχυνση ομόρροπη της γραμμικής ταχύτητας
και κυκλική επιβραδυνόμενη με επιτρόχια επιτάχυνση αντίρροπη της γραμμικής ταχύτητας…
Νομίζω πως δεν λέω κάτι πρωτόγνωρο ή “ανατρεπτικό” και επιπλέον είναι
διδακτικά βολικό, κατανοητό και ασφαλές….
Καλημέρα Θοδωρή.
Βλέπω πολύ “ψηλές μπαλιές” όπως αυτή:
Η κίνηση χαρακτηρίζεται επιταχυνόμενη όταν:…
γ. το σώμα κινείται προς την αρνητική φορά και η μεταβολή της ταχύτητας έχει αρνητική αλγεβρική τιμή Δυ < 0.
Θα το επιλέξουν; Δύσκολα…
Θοδωρή καλημέρα,
πολύ ωραίο, αλλά πολύ δύσκολο τεστ. Το Β-θέμα, αν έχει διδαχθεί είναι ok. Το Α-θέμα, όμως, είναι πολύ ανεβασμένο. Προσωπικά δεν θα το έκανα ούτε ως φύλλο εργασίας αυτήν την περίοδο (αρχή της Α’Λ), αλλά στο τέλος της χρονιάς. Είμαι περίεργος αν ακόμα και τα παιδιά της Γ΄Λ έχουν ξεκαθαρίσει μέσα τους τις έννοιες που θίγεις στο Α-θέμα.
Θα ήθελα πάρα πολύ το παλιό 3-ωρο στην Α’Λ (όπως και το 3-ωρο της Β’Λ(κατ.) για να μπορούμε να ξεκαθαρίζουμε όλα αυτά τα ωραία, απαιτητικά και απαραίτητα θέματα.
Επίσης θα ήθελα ένα πιο ανεβασμένο Γυμνάσιο, ώστε να πέφτουν απ’ τα σύννεφα, τα παιδιά που έρχονται στην Α΄Λ.
Επίσης θα ήθελα και παγκόσμια ειρήνη, 1.000.000 euro, και άλλα πολλά…
Μην μου απαντήσεις τι θα πάρω, τελικά… 🙂
Γεια σου Θοδωρή, ποιοτικά ερωτήματα με εξαιρετικά αναλυτική απάντηση που θα βοηθήσει κάθε μαθητή. Ευχαριστούμε!
Συνεχίζοντας λίγο τη συζήτηση που έχεις με τον Κωνσταντίνο παραπάνω (και εάν σας κατάλαβα σωστά), πώς απαντάμε στην ερώτηση 19 Β του σχολικού βιβλίο της Φυσικής Προσανατολισμού Β στη σελίδα 32; Συγκεκριμένα, η ερώτηση είναι Σωστού – Λάθους με την παρακάτω διατύπωση:
“Ένα σώμα που εκτελεί ομαλή κυκλική κίνηση δεν επιταχύνεται.”
Εάν σας κατάλαβα σωστά, εσύ θα πεις Σωστό, ενώ ο Κωνσταντίνος Λάθος;
Προσωπικά, θα ήθελα μία πιο ασφαλή διατύπωση στην ερώτηση. π.χ.
“Ένα σώμα που εκτελεί ομαλή κυκλική κίνηση δεν έχει επιτάχυνση.”
ή
“Ένα σώμα που εκτελεί ομαλή κυκλική κίνηση δεν μεταβάλλει το μέτρο της ταχύτητάς του.”
Ποιοτικό και ανεβασμένο διαγώνισμα.
Όταν μια ερώτηση με κάνει να κοντοσταθώ και να πιάσω μολύβι, την εκτιμώ.
Αντιλαμβάνομαι τις εκφράσεις “επιταχυνόμενη” και “έπιβραδυνόμενη” ως εκείνες τις κινήσεις στις οποίες το μέτρο της ταχύτητας αυξάνεται (γιατί όχι αυξάνει;). Εκείνες στις οποίες θα μάθουμε παρακάτω (όχι στα πλαίσια της Κινηματικής) ότι παράγεται θετικό έργο.
Γεια σου Γιάννη.Εγω αντιλαμβανομαι την εκφραση επιταχυνομενη ως κινηση με μη μηδενικη επιταχυνση.Και την εκφραση επιβραδυνομενη ως κινηση κατα την οποια το μετρο της ταχυτητας μειωνεται.Το θεμα ομως δεν ειναι τι αντιλαμβανομαστε εμεις.Το θεμα ειναι στα πλαισια ποιων επισημων ορισμων συζηταμε? Θυμασαι τις διαφωνιες για το τι ειναι ΑΑΤ? Παρ οτι το σχολικο την οριζει σαφως εν τουτοις υπαρχουν διαφωνιες.Δειξτε μου ορισμο επιταχυνομενης κινησης και τελειωνει η συζητηση.Αν τετοιος ορισμος δεν υπαρχει καπου γραμμενος,τοτε επιταχυνομενη κινηση ειναι η κινηση με επιταχυνση δηλαδη ολες οι κινησεις πλην της ευθυγραμμης ομαλης.Διαφωνεις σε κατι απο αυτα?
Κωνσταντίνε υπαρχουν διάφορα επίπεδα παρουσίασης.
Στο πρώτο επίπεδο (παιδιά Γυμνασίου πχ.) βολεύει να μιλάμε για επιταχυνόμενη και επιβραδυνόμενη παρά το ότι γνωρίζουμε ότι είναι έωλα ολα αυτά.
Το παιδί μεγαλώνει και μαθαίνει σύντομα το τυπικά σωστό, ότι δηλαδή επιταχυνόμενη είναι κάθε κίνηση σε κάποιο χρονικό διάστημα όταν σ’ αυτό το χρονικό διάστημα η επιτάχυνση είναι μη μηδενική. Έτσι η ομαλή κυκλική κίνηση είναι επιταχυνόμενη ή ακριβέστερα έχει επιτάχυνση.
Όταν όμως γίνονται τα πρώτα εισαγωγικά κάποιες απλουστεύσεις (οχι σωστές τυπικά) χρησιμοποιούνται. Λόγου χάριν:
-Τι κινηση είναι εκείνη για την οποία η ταχύτητα κάθε δευτερόλεπτο πάιρνει τις τιμές 4,6,8,10….. ;
-Ομαλά επιταχυνόμενη.
Ενώ:
-Τι κινηση είναι εκείνη για την οποία η ταχύτητα κάθε δευτερόλεπτο πάιρνει τις τιμές 4,6,11,19….. ;
– Επιταχυνόμενη με αυξανόμενη επιτάχυνση.
Μετά την εξοικείωση θα έρθει η ομαλή κυκλική κίνηση, η οριζόντια βολή και τα άλλα.
Κάποιες θυσίες στην ακρίβεια, παρά τους μελλοντικούς κινδύνους που κρύβουν, είναι βολικές διδακτικά. Φυσικά χρειάζεται και αίσθηση του μέτρου και εμπειρία για πιθανές μελλοντικές παρανοήσεις.
Γεια σου Μιλτο.Δεν εχω βρει καπου στα σχολικα βιβλια ορισμο επιταχυνομενης κινησης αφου τις κινησεις με επιταχυνση τις ονομαζει μεταβαλλομενες και οχι επιταχυνομενες.Σε αυτο ο Θοδωρης εχει δικιο. Ομως η λογικη τι λεει? Οτι κινηση με επιταχυνση λεγεται επιταχυνομενη.Η οτι οταν το σωμα επιταχυνεται τοτε η κινηση λεγεται επιταχυνομενη.Η γλωσσα που μιλαμε εχει και μια λογικη απο την οποια ειναι προφανεις καποιες εννοιες..Αρα οι εννοιες μεταβαλομενη και επιταχυνομενη ταυτιζονται. Δεν εχω ψαξει πολυ προσεκτικα το βιβλιο της Α Λυκειου αλλα αν γραφει οτι επιταχυνομενη κινηση ειναι εξ ορισμου η κινηση κατα την οποια το μετρο της ταχυτητας αυξανεται τοτε εχω αδικο στην ενσταση μου προς τον Θοδωρη.Παντως στην παγκοσμια βιβλιογραφια οι καμπυλογραμμες κινησεις ειναι accelerated motions και εγω ετσι το εχω μαθει.Στην ερωτηση του σχολικου που ειπες,εγω προφανως απανταω “Λαθος” Το λυσαρι τι λεει?
Το σχολικό βιβλίο της Α΄ Λυκείου (αναφερόμενο βέβαια σε ευθύγραμμες κινήσεις) στη σελίδα 51 γράφει:
“Τις κινήσεις αυτές τις ονομάζουμε ευθύγραμμες ομαλά μεταβαλλόμενες.
Στις κινήσεις αυτές διακρίνουμε δύο περιπτώσεις:
α) η ταχύτητα του κινητού αυξάνεται, οπότε η κίνηση ονομάζεται ομαλά επιταχυνόμενη.
β) η ταχύτητα του κινητού μειώνεται, οπότε η κίνηση ονομάζεται ομαλά επιβραδυνόμενη.”
Δεν αναφέρει ρητά για το μέτρο…αλλά μάλλον το υπονοεί.
Επίσης, το λυσάρι της Β που εγώ έχω, από το 1ο κεφάλαιο λύνει μόνο τις ασκήσεις και δεν απαντάει τις ερωτήσεις.
Aσε εχουμε μπλεξει.Εδω σε τραπεζες θεματων γραφουνε για μετρο επιβραδυνσης. Παντως ορισμος επιταχυνομενης σκετο δεν υπαρχει.