Ο Σταύρος Κατσανέβας ήταν στην exceptional class του Πανεπιστήμιου του Παρισιού (Université de Paris) και Διευθυντής από το 2018 του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βαρύτητας, European Gravitational Observatory (EGO)
Κάποιοι απ τις παλαιότερες «σειρές» στο Φυσικό της Σόλωνος, ίσως να τον γνώρισαν στα εργαστήρια Φυσικής, όπου υπηρέτησε ως επίκουρος καθηγητής
Τον θυμάμαι, επισκέπτης απ το διπλανό εργαστήριο ΦΕ της Δημοτικής Εκπαίδευσης, να διευκολύνει τους νεαρούς ασκούμενους με υψηλή τεχνογνωσία – χωρίς ίχνος έπαρσης και με κάτι ακόμα πιο σπάνιο. Με έμφυτη, χωρίς καμιά επιτήδευση ευγένεια
Με την ίδια ακριβώς διάθεση μας αφηγείτο, ακόμα παλαιότερα, τις εργαστηριακές του εμπειρίες απ’ τις ολονύκτιες μετρήσεις στο Fermilab, όπου εκπόνησε την πειραματική του διατριβή, όταν επέστρεφε για διακοπές στη Αθήνα. Είχαν προηγηθεί θεωρητικές μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία
Αλλά και για τις μυθικές για μας εμπειρίες απ τις επισκέψεις του στα κλαμπάκια που έπαιζαν μπλουζ στο χιονισμένο Σικάγο, με το κοινόχρηστο «αμερικάνικο» των ελλήνων του Fermilab
Σ αυτές τις συναντήσεις μας δάνειζε εκλαϊκευτικά βιβλία επιστήμης, τότε που η ντόπια εκδοτική αγορά δεν «είχε πάρει μπρος». Δάνεια – δώρα
Ακόμα παλιότερα, τότε που ήμασταν νέοι φοιτητές – τελειόφοιτος αυτός – μας ανέπτυσσε τα κατά Αλτουσέρ «νεανικά κείμενα του Μαρξ» και παράλληλα μας έλυνε απορίες απ την Θεωρητική Μηχανική. Κυρίως όμως εμψύχωνε όσους απογοητεύονταν απ τις δύσπεπτες απαιτήσεις των σπουδών
Αυτό το τελευταίο το κρατήσαμε, νομίζω όλοι μας, ως χρέος και εφόδιο όταν γίναμε δάσκαλοι
Σήμερα, η μνήμη πάει και στον άλλο της παρέας των «μεγαλύτερων», τον σχετικιστή Φάνη Δημάκη, καθηγητή στο Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας & Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αιγαίου
που πέθανε το καλοκαίρι του 2021
και μαζί με τον Σταύρο μας «περπάτησαν» στα σκαλάκια της Σόλωνος, και οι δύο, με γνώση και δοτικότητα, χωρίς να περιμένουν τίποτα από μας τους μικρούς
γεια σας παιδιά!
Γιώργο, ελπίζω να μου επιτρέπεις:
Ο Σταύρος Κατσανέβας ήταν στην exceptional class του Πανεπιστήμιου του Παρισιού (Université de Paris) και Διευθυντής από το 2018 του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βαρύτητας, European Gravitational Observatory (EGO).
Επιπλέον, είχε διατελέσει υποδιευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Πυρηνικής και Σωματιδιακής Φυσικής του CNRS (2002-2012), ήταν πρόεδρος του Ευρωπαϊκού προγράμματος ASPERA, για το συντονισμό των Ευρωπαϊκών οργανισμών έρευνας Αστροσωματιδιακής Φυσικής (2006-2009), συνιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της Ομοσπονδίας των Ευρωπαϊκών οργανισμών έρευνας για την Αστροσωματιδιακη φυσική (2012-2014), διευθυντής του Εργαστηρίου Φυσικής των Αστροσωματιδίων και Κοσμολογίας (APC) του l’IN2P3/CNRS-Université de Paris, και συνδιευθυντής του Εργαστηρίου αριστείας Αστροφυσικής-Γεωφυσικής UnivEarths (2014-2017).
Προηγουμένως, υπήρξε καθηγητής του Πανεπιστήμιου της Λυών, επίκουρος καθηγητής στο ΕΚΠΑ και ερευνητής στα εργαστήρια CERN, Fermilab.
Καλό ταξίδι…
Οι “μικρότεροι” του 75-76 με δέος τους αντιμετώπιζαν. Τόσο για την επιστημοσύνη τους, όσο και για τους αγώνες τους.
Μεταφρασμένο κυκλοφόρησε τότε από τον Ρήγα Φυσικού, το παρακάτω βιβλιαράκι…
Είμαι συγκλονισμένη από την απώλεια του δάσκαλου και αγαπημένου καθηγητή Σταύρου Κατσανέβα. Ήταν πάντα ανοιχτός, ευγενής, γενναιόδωρος με όλους μας. Θα μας λείψει πολύ.
Χτες μάθαμε τη θλιβερή είδηση του θανάτου του Σταύρου Κατσανέβα .Ας μην περάσει αυτό το γεγονός ως μία ακόμα «είδηση». Θα προσπαθήσω λοιπόν να γράψω δύο λόγια για έναν σπουδαίο άνθρωπο με τον οποίο η μετριότητα μου είχε τη τύχη να συνεργαστεί κατά τη διάρκεια των εκπαιδευτικών δράσεων του EGO & the Virgo Collaboration Perimeter Institute Το Σύμπαν για όλους στο Ίδρυμα Ευγενίδου / Eugenides Foundation . Για την επιστημονική του αξία θα γράψουν οι διακεκριμένοι συνάδελφοι του. Αυτό που θέλω εγώ να αποτυπωθεί είναι ότι ο Stavros Katsanevas παρόλο που κατείχε διευθυντικές θέσεις μεγάλης ευθύνης και συνομιλούσε με τους καλύτερους φυσικούς του κόσμου για θέματα στην αιχμή της επιστημονικής έρευνας, διέθετε πάντα ισότιμο χρόνο και για εμάς, τους ελάσσονες, μας βοηθούσε, μας συμβούλευε. Όσο πολυάσχολος κι αν ήταν, απαντούσε στα mail που του έστελνα εντός λίγων ωρών, οργάνωνε τις εκπαιδευτικές δράσεις με μεράκι και χαρά την ίδια στιγμή που μελετούσε αδιανόητα σημαντικότερα θέματα, τον απασχολούσε το πρόβλημα του κάθε συναδέλφου του και ενεργούσε για να συνδράμει στη λύση του. Προσωπικά του χρωστώ απέραντη ευγνωμοσύνη για την εμπιστοσύνη του, την έμπρακτη στήριξη του από τις εκπαιδευτικές δράσεις σε Ελλάδα κι εξωτερικό μέχρι τη συστατική για το διδακτορικό μου, για την καλοσύνη του και -τολμώ να πω- για τη φιλία του. Στην απλότητα του και τη στάση του απέναντι μας, συνειδητοποίησα λίγο από τη φιλοσοφία του. Ένας επιστήμονας πρέπει να ατενίζει το Σύμπαν αλλά να μη ξεχνάει και το χώμα που πατάει και να φροντίζει για την επόμενη γενιά που θα τον διαδεχτεί. Είμαι πολύ στεναχωρημένη για την απώλεια του, είμαι όμως χαρούμενη που ο Σταύρος Κατσανέβας υπήρξε στις ζωές μας ως παράδειγμα αυτού του οικουμενικού ανθρώπου-δασκάλου που κάποτε ελπίζω όλοι να κατακτήσουμε.
Βαθύτατα συγκλονισμένος για την απώλεια του Σταύρου. Εξαιρετικός από κάθε άποψη. Δοσμένος στην επιστήμη.
Όταν είχα εργαστεί για λίγο διάστημα στο CERN ήταν ο supervisor μου. Μάλιστα, τις πρώτες ημέρες που ήμουν εκεί δεν έβρισκα εύκολα μέρος για να μείνω. “Θα πας στο σπίτι μου”, μου είπε. “Εγώ θα λείψω για μερικές ημέρες σε συνέδριο, πάρε τα κλειδιά, αυτή είναι και η διεύθυνση, στο κέντρο της Γενεύης. Μόνο που είναι φρεσκοβαμμένο, ζέστη κάνει, άνοιξε τα παράθυρα και θα βολευτείς”.
Μόλις επέστρεψε από το συνέδριο, με ρωτάει: “Μήπως ξέρεις πού είναι το αυτοκίνητό μου; Δεν το βρίσκω και δεν θυμάμαι σε ποιον το δάνεισα”!!
Όπως έγραψε και ο Γιώργος: “…χωρίς ίχνος έπαρσης και με κάτι ακόμα πιο σπάνιο. Με έμφυτη, χωρίς καμιά επιτήδευση ευγένεια.”
Καλό σου ταξίδι Σταύρο…