Καλησπέρα Χαράλαμπε. Στην Ιστορία δεν έχει νόημα το ερώτημα: “Τι θα συνέβαινε αν;”. Παρόλο αυτά είναι δύσκολο κανείς να αντισταθεί στον πειρασμό και να μην ρωτήσει τι θα είχε συμβεί, αν η Wu δεν ήταν γυναίκα, Ασιάτισα στην Αμερική της δεκαετίας του ’50. Το εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο που μας παραθέτεις, αναδεικνύει, μεταξύ άλλων, τη συμβολή των “cultural” και “social studies” (με τις όποιες ενίοτε υπερβολές τους ) στην κατανόηση του επιστημονικού γίγνεσθαι, αλλά και το καίριο ερώτημα που αφορά την ιστορία της επιστήμης: “γιατί τότε και όχι νωρίτερα;”. Γιατί ενώ υπήρχαν οι πειραματικές ενδείξεις στο πείραμα της Wu το 1949 γύρω από τον εναγκαλισμό, δεν τον ανέφερε στην επιστολή της;
Wu might have been hesitant to discuss evidence of entanglement because throughout the 1950s and 1960s, such quantum-foundations work was stigmatized as junk science. Back then, explains David Kaiser, a professor of physics and history of science at the Massachusetts Institute of Technology, the idea of using an experiment to prove or disprove theories about quantum physics or to test for local hidden variables was “not even an inkling” for most physicists. Researchers who explored questions about entanglement often disguised their research because backlash could stymie a promising career. We’re left to wonder whether Wu might have done so as well.
Παραθέτω μια μετάφραση του επιλόγου του άρθρου: Η κοινωνία ίσως προτιμά ένα ηρωικό αφήγημα ή το μύθο μιας μοναχικής διάνοιας, όμως μια προσεκτικότερη ματιά αποκαλύπτει ότι η επιστήμη σε κρίση (extraordinary science κατά Kuhn), όπως άλλωστε και ο ίδιος ο εναγκαλισμός, εξαρτάται θεμελιωδώς από αλληλεπιδράσεις…
Καλησπέρα και από μένα. Φανταστικό άρθρο κε Κασσωτάκη. Αυτή δε η φωτογραφία από το συνέδριο φυσικής το 1967 στο Ισραήλ, με μόνο άντρες και μόνη της τη Wu στην 1η σειρά (νομίζω διακρίνω και αλλη μια γυναικεία παρουσία στα πίσω έδρανα) είναι εκπληκτική.
Πολύ περιεκτικό το κείμενο που ανάρτησες όχι μόνο σε ότι αφορά την Wu αλλά και για διάφορα θέματα και πρόσωπα που αφορούν την κβαντομηχανική γενικά.
Βεβαίως και υπέστη πολλές αρνητικές συμπεριφορές ως γυναίκα, και Ασιάτισσα στις ΗΠΑ τις δεκαετίες 50 και 60, η Wu.
Όμως ας θυμηθούμε ότι, όπως λέει το κείμενο, εκείνη την εποχή, κανένα από τα 20 κορυφαία ερευνητικά πανεπιστήμια της χώρας δεν είχε γυναίκα στη σχολή φυσικής.
Ας πάμε στα πολύ συγκεκριμένα δυο μεγάλα επιστημονικά θέματα που την αφορούν.
Θεωρώ αδιανόητη αδικία τη μη επιβράβευσή της μαζί με τους Lee και Yang για την διατύπωση και επιβεβαίωση της αρχής της ισοτιμίας.
Για το θέμα της διεμπλοκής σκέφτομαι τα εξής, θεωρώντας το πιο σύνθετο.
Οι Wu και Shaknov με το πείραμά τους είχε αποδείξει τη θεωρία των ζευγών του Wheeler και έδειχναν ότι ζεύγη φωτονίων από συγκρούσεις σωματιδίων παρέμεναν πολωμένα σε ορθές γωνίες μεταξύ τους – σταθερά – σαν να ήταν κατά κάποιο τρόπο συνδεδεμένα, ακόμη και σε απόσταση. Δημοσίευσαν τα ευρήματά τους την Πρωτοχρονιά του 1950 σε μια μονοσέλιδη επιστολή προς το Physical Review.
H συγγραφέας ιστορικός Silva λέει ότι ο Bohm το 1957 και ο Zeilinger, το 1999 αναφέρθηκαν ότι “ένα προηγούμενο πείραμα των Wu και Shaknov (1950) είχε αποδείξει την ύπαρξη χωρικά διαχωρισμένων περιπλεγμένων καταστάσεων (διεμπλοκή)”.
Όμως το πείραμα του Wu το 1949 δεν είχε σχεδιαστεί για να αποκλείσει ανταγωνιστικές εξηγήσεις,
Θεωρώ πιθανό αλλά όχι σίγουρο –όπως διατείνεται και το άρθρο- ότι η Wu μπορεί να δίσταζε να συζητήσει τις αποδείξεις της διεμπλοκής, επειδή σε όλη τη δεκαετία του 1950 και του 1960, τέτοιου είδους εργασίες κβαντικής θεμελίωσης στιγματίζονταν ως σκουπιδοεπιστήμη.
Υπήρχε ο ογκόλιθος Einstein και το EPR και όλη η διαμάχη γύρω από την κβαντομηχανική γενικά.
Δεν υπήρχαν οι ανισότητες Bell διατυπώθηκαν το 1964 σαν εργαλείο απόδειξης της ύπαρξης ή μη των κρυμμένων μεταβλητών.
Αλλά και για τους βραβευμένους του 2022 ισχύει ότι ο Clauser με τα πειράματα το 1972 προκάλεσε τα μεταγενέστερα πειράματα των Aspect το 1981–1982 και Zeilinger το 1997–1998, στα οποία ο επόμενος έκλεινε τα παραμένοντα κενά των προηγούμενων, δηλαδή απέκλειε εναλλακτική δικαιολόγηση του φαινομένου, και υποστήριζαν περαιτέρω την διεμπλοκή. Και βραβεύτηκαν το 2022.
Βεβαίως δεν καταλαβαίνω γιατί στις επίσημες ανακοινώσεις της Σουηδικής Ακαδημίας δεν βρίσκεται ούτε μια κουβέντα, σαν αναφορά έστω, για την Wu.
Αλλά ούτε ο Clauser την ανέφερε όταν είναι γνωστό ότι όταν δημοσίευσε τον προτεινόμενο έλεγχο του θεωρήματος του Bell το 1969, φρόντισε να διαχωρίσει το πείραμα Wu-Shaknov από το δικό του. Ο Clauser ήθελε να αποδείξει ότι οι κρυφές μεταβλητές ήταν πραγματικές- αντ’ αυτού, το 1972, διέψευσε την ύπαρξη κρυφών μεταβλητών και απέδειξε την εμπλοκή με ακόμη μεγαλύτερη βεβαιότητα.
Φαίνεται για μια άλλη φορά ότι και στην επιστήμη και μάλιστα την υψηλή παρατηρούνται τέτοια φαινόμενα.
by 
Καλησπέρα Χαράλαμπε. Στην Ιστορία δεν έχει νόημα το ερώτημα: “Τι θα συνέβαινε αν;”. Παρόλο αυτά είναι δύσκολο κανείς να αντισταθεί στον πειρασμό και να μην ρωτήσει τι θα είχε συμβεί, αν η Wu δεν ήταν γυναίκα, Ασιάτισα στην Αμερική της δεκαετίας του ’50. Το εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο που μας παραθέτεις, αναδεικνύει, μεταξύ άλλων, τη συμβολή των “cultural” και “social studies” (με τις όποιες ενίοτε υπερβολές τους ) στην κατανόηση του επιστημονικού γίγνεσθαι, αλλά και το καίριο ερώτημα που αφορά την ιστορία της επιστήμης: “γιατί τότε και όχι νωρίτερα;”. Γιατί ενώ υπήρχαν οι πειραματικές ενδείξεις στο πείραμα της Wu το 1949 γύρω από τον εναγκαλισμό, δεν τον ανέφερε στην επιστολή της;
Wu might have been hesitant to discuss evidence of entanglement because throughout the 1950s and 1960s, such quantum-foundations work was stigmatized as junk science. Back then, explains David Kaiser, a professor of physics and history of science at the Massachusetts Institute of Technology, the idea of using an experiment to prove or disprove theories about quantum physics or to test for local hidden variables was “not even an inkling” for most physicists. Researchers who explored questions about entanglement often disguised their research because backlash could stymie a promising career. We’re left to wonder whether Wu might have done so as well.
Παραθέτω μια μετάφραση του επιλόγου του άρθρου: Η κοινωνία ίσως προτιμά ένα ηρωικό αφήγημα ή το μύθο μιας μοναχικής διάνοιας, όμως μια προσεκτικότερη ματιά αποκαλύπτει ότι η επιστήμη σε κρίση (extraordinary science κατά Kuhn), όπως άλλωστε και ο ίδιος ο εναγκαλισμός, εξαρτάται θεμελιωδώς από αλληλεπιδράσεις…
Σε ευχαριστούμε για την πρόταση.
Καλησπέρα και από μένα. Φανταστικό άρθρο κε Κασσωτάκη. Αυτή δε η φωτογραφία από το συνέδριο φυσικής το 1967 στο Ισραήλ, με μόνο άντρες και μόνη της τη Wu στην 1η σειρά (νομίζω διακρίνω και αλλη μια γυναικεία παρουσία στα πίσω έδρανα) είναι εκπληκτική.
Συγγνώμη για την ανορθογραφία, κε Κασωτάκη ήθελα να γράψω
Γεια σου Χαράλαμπε.
Πολύ περιεκτικό το κείμενο που ανάρτησες όχι μόνο σε ότι αφορά την Wu αλλά και για διάφορα θέματα και πρόσωπα που αφορούν την κβαντομηχανική γενικά.
Βεβαίως και υπέστη πολλές αρνητικές συμπεριφορές ως γυναίκα, και Ασιάτισσα στις ΗΠΑ τις δεκαετίες 50 και 60, η Wu.
Όμως ας θυμηθούμε ότι, όπως λέει το κείμενο, εκείνη την εποχή, κανένα από τα 20 κορυφαία ερευνητικά πανεπιστήμια της χώρας δεν είχε γυναίκα στη σχολή φυσικής.
Ας πάμε στα πολύ συγκεκριμένα δυο μεγάλα επιστημονικά θέματα που την αφορούν.
Θεωρώ αδιανόητη αδικία τη μη επιβράβευσή της μαζί με τους Lee και Yang για την διατύπωση και επιβεβαίωση της αρχής της ισοτιμίας.
Για το θέμα της διεμπλοκής σκέφτομαι τα εξής, θεωρώντας το πιο σύνθετο.
Οι Wu και Shaknov με το πείραμά τους είχε αποδείξει τη θεωρία των ζευγών του Wheeler και έδειχναν ότι ζεύγη φωτονίων από συγκρούσεις σωματιδίων παρέμεναν πολωμένα σε ορθές γωνίες μεταξύ τους – σταθερά – σαν να ήταν κατά κάποιο τρόπο συνδεδεμένα, ακόμη και σε απόσταση. Δημοσίευσαν τα ευρήματά τους την Πρωτοχρονιά του 1950 σε μια μονοσέλιδη επιστολή προς το Physical Review.
H συγγραφέας ιστορικός Silva λέει ότι ο Bohm το 1957 και ο Zeilinger, το 1999 αναφέρθηκαν ότι “ένα προηγούμενο πείραμα των Wu και Shaknov (1950) είχε αποδείξει την ύπαρξη χωρικά διαχωρισμένων περιπλεγμένων καταστάσεων (διεμπλοκή)”.
Όμως το πείραμα του Wu το 1949 δεν είχε σχεδιαστεί για να αποκλείσει ανταγωνιστικές εξηγήσεις,
Θεωρώ πιθανό αλλά όχι σίγουρο –όπως διατείνεται και το άρθρο- ότι η Wu μπορεί να δίσταζε να συζητήσει τις αποδείξεις της διεμπλοκής, επειδή σε όλη τη δεκαετία του 1950 και του 1960, τέτοιου είδους εργασίες κβαντικής θεμελίωσης στιγματίζονταν ως σκουπιδοεπιστήμη.
Υπήρχε ο ογκόλιθος Einstein και το EPR και όλη η διαμάχη γύρω από την κβαντομηχανική γενικά.
Δεν υπήρχαν οι ανισότητες Bell διατυπώθηκαν το 1964 σαν εργαλείο απόδειξης της ύπαρξης ή μη των κρυμμένων μεταβλητών.
Αλλά και για τους βραβευμένους του 2022 ισχύει ότι ο Clauser με τα πειράματα το 1972 προκάλεσε τα μεταγενέστερα πειράματα των Aspect το 1981–1982 και Zeilinger το 1997–1998, στα οποία ο επόμενος έκλεινε τα παραμένοντα κενά των προηγούμενων, δηλαδή απέκλειε εναλλακτική δικαιολόγηση του φαινομένου, και υποστήριζαν περαιτέρω την διεμπλοκή. Και βραβεύτηκαν το 2022.
Βεβαίως δεν καταλαβαίνω γιατί στις επίσημες ανακοινώσεις της Σουηδικής Ακαδημίας δεν βρίσκεται ούτε μια κουβέντα, σαν αναφορά έστω, για την Wu.
Αλλά ούτε ο Clauser την ανέφερε όταν είναι γνωστό ότι όταν δημοσίευσε τον προτεινόμενο έλεγχο του θεωρήματος του Bell το 1969, φρόντισε να διαχωρίσει το πείραμα Wu-Shaknov από το δικό του. Ο Clauser ήθελε να αποδείξει ότι οι κρυφές μεταβλητές ήταν πραγματικές- αντ’ αυτού, το 1972, διέψευσε την ύπαρξη κρυφών μεταβλητών και απέδειξε την εμπλοκή με ακόμη μεγαλύτερη βεβαιότητα.
Φαίνεται για μια άλλη φορά ότι και στην επιστήμη και μάλιστα την υψηλή παρατηρούνται τέτοια φαινόμενα.