by Η ανάρτηση αυτή συνέπεσε με την τραγική είδηση του θανάτου του Σταύρου Κατσανέβα, ενός διαπρεπούς Έλληνα φυσικού – αστροφυσικού – κοσμολόγου. Για το πλούσιο έργο του διαβάσαμε αρκετά στην ανάρτηση του Γιώργου Φασουλόπουλου. Ας θεωρηθεί η ανάρτησή μου ένας ελάχιστος φόρος τιμής σε αυτόν τον λαμπρό επιστήμονα και ακούραστο εργάτη της φυσικής. Τον Σταύρο Κατσανέβα γνώρισα μέσα από μία αναζήτηση για το πρόγραμμα opera και άντλησα πολλές και χρήσιμες πληροφορίες από άρθρα και συνεντεύξεις του. Με είχε εντυπωσιάσει η σε βάθος γνώση του για το αντικείμενο συνδυασμένη με μία εκλαϊκευμένη παρουσίαση. Το πείραμα opera για την ιστορία έγινε σε συνεργασία του CERN με τον μεγάλο ανιχνευτή νετρίνων στο Γκραν Σάσο της Ιταλίας. Τα νετρίνο ήταν και είναι ένας μεγάλος πονοκέφαλος για τους φυσικούς – κοσμολόγους καθώς δεν αλληλεπιδρούν με την ύλη και η ανίχνευσή τους είναι εξαιρετικά δύσκολη. Στην κοσμολογία ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα νετρίνο της big bang και της εποχής της αρχέγονης πυρηνοσύνθεσης τα οποία σίγουρα ταξίδεψαν ανεμπόδιστα στο σύμπαν σε αντίθεση με τα φωτόνια που χρειάστηκαν 380.000 χρόνια να απαλλαγούν από τα ενοχλητικά ηλεκτρόνια με τα οποία αλληλεπιδρούσαν(σκέδαση Compton). Τα νετρίνο αυτά της πρώιμης εποχής του σύμπαντος είναι εξαφανισμένα και η ανίχνευσή τους θα δώσει εξαιρετικά χρήσιμες πληροφορίες για αυτό το στάδιο της εξέλιξης του σύμπαντος. Το πείραμα opera έφερε στην επιφάνεια συγκλονιστικά στοιχεία που έθεσαν εν αμφιβόλω τις καλύτερες θεωρίες φυσικής που έχουμε, την ειδική σχετικότητα και το καθιερωμένο πρότυπο της κβαντικής μηχανικής. Κατά πρώτον διήνυσαν τη διαδρομή Γενεύη – Γκραν Σάσο 61 μs γρηγορότερα απο τον αναμενόμενο χρόνο που σημαίνει υπέρφωτη κίνηση. Σύμφωνα με τον Σταύρο Κατσανέβα αυτό δεν αποτελεί παραβίαση της αρχής της σχετικότητας γιατι πιθανότατα η ταχύτητα αυτή είναι σχετική. Άλλοι έδωσαν εξήγηση με τη θεωρία βρανών. Μία ακόμα διαπίστωση του πειράματος opera ήταν ότι κάποια πολύ λίγα νετρίνο κατα τη διάρκεια του ταξιδιού τους άλλαζαν “γεύση”, δηλαδή από μιονικά νετρίνο που ξεκινούσαν έφταναν ταυ-νετρίνο. Η αλλαγή αυτή σήμαινε ότι τα νετρίνο, αντίθετα με τις προβλέψεις του καθιερωμένου πρότυπου, είχαν υλική υπόσταση δηλαδή είχαν ελάχιστη αλλά μη μηδενική μάζα. Ίσως αυτή να ήταν η αρχή μιάς “νέας φυσικής”, όμως είναι πολύ νωρίς ακόμα και η επιστήμη εξελίσσεται(μεγαλύτερες ενέργειες στο CERN, James Web, πιό ευαίσθητα ραδιοσυμβολόμετρα κλπ).
Στο θέμα μας τώρα αν και η εισαγωγή δεν είναι άσχετη με την κοσμολογία. Σήμερα θα κάνουμε μία συντομη αναδρομή και θα τελειώσουμε με το παρόν και το μέλλον του σύμπαντος. Θα συναντήσουμε στην ανάρτηση την μετατόπιση φασματικών γραμμών που είναι δύο ειδών. Μετατόπιση Doppler και κοσμολογική ερυθρή μετατόπιση. Τότε που έψαχνα το θέμα διαπίστωσα κάτι που μου προκάλεσε σοκ. Έλληνας αστροφυσικός καθηγητής πανεπιστημίου με διδακτορικό στο ΜΙΤ έγραψε βιβλίο εκλαϊκευσης κοσμολογίας. Έπεσε στα χέρια μου και: Πρόλογος σε βιβλίο αστροφυσικής απο ρασοφόρο. Όλο το βιβλίο είχε κεντρικό προσανατολισμό στο ότι το σύμπαν και τη ζωή έφτιαξε ο δημιουργός. Η εκλαϊκευση απαιτεί βαθιά γνώση του αντικειμένου που διαπραγματεύεσαι ειδάλως, όπως στο εν λόγω βιβλίο, θα είναι ακατανόητες στους πολλούς επιστημονικές έννοιες ατάκτως ερρημένες. Το μεγαλύτερο σοκ όμως ήρθε όταν διαπίστωσα ότι στο ζήτημα της κοσμολογικής ερυθρής μετατόπισης, που όπως θα δείτε δεν είναι κάτι το φοβερό, είχε κανει copy paste τη μετάφραση google απο μία άγνωση ιστοσελίδα που την είχα προσπεράσει ως μη έγκυρη και κυρίως λάθος, χοντρό λάθος. Προφανώς γνώριζε τη σωστή ερμηνεία με βάση τη ΓΘΣ και στο πανεπιστημιακό του βιβλίο θα την είχε σωστή. Μου έδωσε επομένως την εντύπωση ότι σκοπός του βιβλίου του δεν ήταν η εκλαϊκευση της κοσμολογίας αλλά το να μας οδηγήσει μέσα από επιστημονικούρες στην ύπαρξη του υπέρτατου δημιουργού. Δεν είναι λίγοι οι Έλληνες αστροφυσικοί ή κατά δήλωσή τους αστροφυσικοί που συντάσσονται με τα εκκλησιαστικά δόγματα. Δε γίνεται μέσα από τα ανώτερα μαθηματικά να λύνεις κάποια εξίσωση και να καταλήγεις στη λύση x = θεός!!! Άλλο η επιστήμη άλλο η θρησκεία, καμία συσχέτιση καμία αλληλεπίδραση αλλιώς δε διαφέρουμε σε τίποτα από το μεσαίωνα που ήταν το μεγάλο φρενάρισμα της επιστήμης.
Και το κυρίως πιάτο
ή με κλικ εδώ.
