by 
Η σπουδαιότητα της Χημείας είναι ευρέως αποδεκτή. Δυστυχώς, ενώ στο γυμνάσιο το επίπεδο των μαθηματικών, της Βιολογίας (άντε και λίγο της Φυσικής) είναι σε καλό επίπεδο, το μάθημα της Χημείας είναι παραγκωνισμένο (μονόωρο – δεν εξετάζεται στις ενδοσχολικές – παιδική ύλη). Αν λάβουμε μάλιστα υπόψιν ότι για να στηθεί ένας διαγωνισμός χρειάζονται εθελοντές χημικούς, πανεπιστημιακούς, καθηγητές, βαθμολογητές κ.λπ. μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί η η επέκταση του ΠΜΔΧ στο Γυμνάσιο δεν θεωρήθηκε προτεραιότητα από την ΕΕΧ.
Παρόλα αυτά:
1. Πάντα ένας διαγωνισμός δίνει κίνητρα στους μαθητές που ενδιαφέρονται. Η σημαντικότητα του μαθήματος της Χημείας μπορεί να αναβαθμιστεί σε μεγάλο βαθμό με έναν Πανελλήνιο διαγωνισμό.
2. Οι μαθητές που ενδιαφέρονται για τη Χημεία δικαιούνται έναν διαγωνισμό που να εξετάζουν πραγματικά τις δυνάμεις τους.
3. Η ύλη της Χημείας είναι εύκολη (βέβαια τα θέματα που προτείνω δεν είναι όπως θα παρατηρήσετε) επομένως δεν χρειάζεται να πάρουν μέρος μόνο διάνοιες. Μαθητές που μπορεί να μην κυνηγάνε το κάτι παραπάνω, με τον εν λόγω διαγωνισμό μπορεί να αναθεωρήσουν τους στόχους τους.
4. Με τα νέα Προγράμματα σπουδών η ύλη μεγαλώνει και αναβαθμίζεται με αποτέλεσμα να αντικρούεται το επιχείρημα ότι η ύλη είναι πολύ απλή για διαγωνισμό. Αν γίνουν από τώρα σχετικές κινήσεις θα έχει θεμελιωθεί ο διαγωνισμός και θα γλιτώσει η ΕΕΧ έξτρα ταλαιπωρίες αργότερα.
Οι προτάσεις μου για έναν πιθανό διαγωνισμό:
• Τρίωρος διαγωνισμός.
• Οι μαθητές εξετάζονται στην ύλη της Β΄ και Γ΄ τάξης Γυμνασίου.
• Έπαινο παίρνουν όσοι μαθητές γράψανε πάνω από 90/100.
• Θα υπάρχουν τρία βραβεία για τις 3 υψηλότερες βαθμολογίες.
• Οι 3 πρώτοι, αν θέλουν, μπορούν να συμμετέχουν στη β΄ φάση του διαγωνισμού της Α΄
Λυκείου.
• Για τους μαθητές και μαθήτριες που βραβεύονται, δεν προβλέπεται οποιοδήποτε
χρηματικό έπαθλο.
Η δομή της εξέτασης είναι ίδια με αυτή του ΠΜΔΧ (Α’ Φάση) για τις τάξεις του Λυκείου δηλαδή:
40 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
2 ασκήσεις με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
Θα ήθελα να ακούσω και τις δικές σας απόψεις
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ + ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Γεια σου Χρήστο, διαπίστωσα ότι τα προτεινόμενα θέματα περιορίζονται σε γνώσεις περιεχομένου Χημείας και ως εκ τούτου δεν αξιοποιούν στο έπακρο τη δυναμική της Χημείας.
Κατά τη γνώμη μου, χρειάζεται και αξιολόγηση δεξιοτήτων. Στον εν λόγω διαγωνισμό θα μπορούσαν να προστεθούν ερωτήσεις οι οποίες να αξιολογούν τους μαθητές στη δημιουργία ερευνητικών ερωτημάτων (ή ερευνητικών υποθέσεων), στο πως σχεδιάζεται ένα πείραμα θεωρητικά (χειρισμός μεταβλητών), στο πώς αναλύονται τα δεδομένα, και στο πως ερμηνεύονται τα αποτελέσματα.
Τα νέα Προγράμματα Σπουδών προωθούν τη διερευνητική μάθηση, επομένως ο διαγωνισμός θα μπορούσε να ακολουθεί το ίδιο πνεύμα αποκτώντας μεγαλύτερο κύρος.
Με αυτή τη δομή των εξετάσεων, θα αναγνωρίζονται εκείνοι οι μαθητές που έχουν κατανοήσει το πνεύμα της έρευνας, ακόμα και αν δεν θυμούνται όλα τα «θεωρητικά».
Ακολουθεί ένα παράδειγμα:
Δίνεται ένας πίνακας μετρήσεων pH σε διαφορετικές συνθήκες, μάζες αντιδραστηρίων και ζητούνται ερωτήσεις του τύπου:
Ποιος είναι ο στόχος του πειράματος (ή ποιο ερευνητικό ερώτημα θέλει να απαντήσει ο πειραματιστής);
Ποια είναι η ανεξάρτητη μεταβλητή, ποιες είναι οι σταθερές μεταβλητές και ποια είναι η μετρούμενη μεταβλητή; (Δηλαδή τι αλλάζει ο πειραματιστής, τι κρατά σταθερό και τι μετρά;)
Πώς ελέγχεται ότι το αποτέλεσμα είναι έγκυρο;
Τι συμπέρασμα μπορεί να προκύψει από το πείραμα;
Με αυτόν τον τρόπο αξιολογούνται και δεξιότητες διερεύνησης εκτός από γνώσεις.
Ακολουθεί ένα άλλο παράδειγμα:
Δίνεται ένας πίνακας με δεδομένα. Στους εξεταζόμενους ζητείται όχι μόνο να εξάγουν αποτέλεσμα και συμπέρασμα, αλλά και να αιτιολογήσουν σε ποια θεωρητική γνώση στηρίζεται το συμπέρασμα τους.
Οι δεξιότητες διερεύνησης μπορούν εύκολα να αξιλογηθούν με γραπτά σενάρια, πίνακες και γραφήματα, χωρίς τη χρήση εργαστηρίου (κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού). Κατά τη γνώμη μου ένας τέτοιου είδους διαγωνισμός (όπως ανέφερα και πιο πάνω) θα είχε μεγαλύτερο κύρος.
Επισημαίνω ότι στη Φυσική υπάρχει και Βαλκανιαδα που εξασφαλίζει εισαγωγή στην τριτοβάθμια σε περίπτωση μεταλλείου όπως η Ολυμπιάδα ενώ στη Χημεία όχι.
Καλησπέρα Βασίλη, τα θέματα που έφτιαξα είναι ίδιας φιλοσοφίας με αυτά του ΠΜΔΧ Λυκείου. Συμφωνώ σε αυτά που λες αλλά η αλήθεια είναι πως οι Ελληνικοί διαγωνισμοί μόνο κύρος δεν κερδίζουν από τέτοιου είδους θέματα (συχνά απαξιούνται και δεν δίνουν τη δυνατότητα στους επιτυχόντες να πάρουν εισιτήριο σε διεθνείς διαγωνισμούς).
Επίσης να θυμίσω ότι και τα παλιότερα ΠΣ μιλούσαν για διερευνητική μάθηση χωρίς ωστόσο να εφαρμοστεί ποτέ…
Σε ευχαριστώ πάντως για τις ιδέες που έδωσες, θα επανέλθω κάποια στιγμή με θέματα της δικής σου φιλοσοφίας
Άγγελε δυστυχώς είναι όπως τα λες. Αν και Φυσικός καταλαβαίνω την αδικία που βιώνετε