Ακαδημαϊκό Απολυτήριο: Αναγέννηση του Λυκείου ή νέα φενάκη

Βρισκόμαστε στο μεταίχμιο εποχών. Εδώ και χρόνια έχει ανοίξει η κιβωτός του Νώε της εκπαίδευσης, το όνομα του οποίου είναι Ακαδημαϊκό απολυτήριο, το οποίο όπως υποστηρίζουν οι γνωστοί “σοφιστές”: είναι ένας νέος, εθνικός, αδιάβλητος τρόπος εξέτασης των μαθητών στο Λύκειο που θα “ισορροπήσει” το σύστημα εισαγωγής ανάμεσα στους δύο πυλώνες της ανώτατης εκπαίδευσης».

Ο ίδιος ο Μπαμπινιώτης μιλά για «”Ανάσταση τού Λυκείου”»: Η πιο μεγάλη μεταρρύθμιση».

Πόσο αληθές είναι όμως;

Η πιθανή δομή του νέου τρόπου εισαγωγής στη Γ’ βάθμια εκπαίδευση
Εν ολίγοις, πανελλήνιες θα δίνουν οι μαθητές μόνο δύο μαθήματα με συντελεστή βαρύτητας 30% και το υπόλοιπο 70% θα κατέχει το λεγόμενο Ακαδημαϊκό (ή Εθνικό) Απολυτήριο, το οποίο θα υπολογίζεται ως: 20% συντελεστή βαρύτητας θα έχει ο Γ.ΜΟ. της Α’ Λυκείου, 30% ο Γ.ΜΟ. της Β’ Λυκείου και 50% ο Γ.Μ.Ο της Γ’ Λυκείου.

Η μορφή των τελικών εξετάσεων Μαΐου – Ιουνίου θα έχει ως εξής:
Η μορφή των εξετάσεων θα είναι η εξής:

Στους μαθητές θα δίνονται συνολικά είκοσι (20) ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής από τέσσερις (4) κατηγορίες θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας που η κάθε κατηγορία θέτει πέντε (5) ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής/αντιστοίχισης τεσσάρων πιθανών απαντήσεων.
Κάθε ερώτηση έχει μόνο μια σωστή απάντηση η οποία βαθμολογείται από 1 μονάδα και υπάρχουν 3 λάθος απαντήσεις. Η κάθε λάθος απάντηση έχει ποινή λάθους ίση με ¼ δηλαδή ίση με -0.25 (ώστε να μην ενθαρρύνεται η τυχαία απάντηση). Εφόσον το σύνολο των θεμάτων θα είναι θέματα-ερωτήσεις κλειστού τύπου θα υπάρξει αυτόματη βαθμολόγηση με σκανάρισμα σε ψηφιακή εφαρμογή που θα αποθηκεύει αυτόματα το αποτέλεσμα (με παρόμοια διαδικασία των διαγωνισμών του ΑΣΕΠ καθώς και άλλων φορέων πιστοποίησης προσόντων).

Φαντάζομαι, ότι τα θέματα θα είναι κοινά για όλους.

Οι μαθητές μάλιστα, θα γράφουν συχνά τεστ και διαγωνίσματα που θα έχουν παρόμοια μορφή.

Οι νέες πανελλαδικές εξετάσεις πιθανόν να έχουν μόνο ερωτήσεις ανοικτού τύπου και να είναι μέτριας δυσκολίας.

Τι υπόσχεται η νέα μεταρρύθμιση
α) Θα ξανασταθεί στα πόδια του το Λύκειο ως καθοριστική εκπαιδευτική βαθμίδα για την πνευματική ωριμότητα που έχουν οι μαθητές 15-18 ετών. Θα υπάρξει «ανάσταση τού Λυκείου» που τώρα αποτελεί μια «περίεργη βαθμίδα» οιονεί άτυπου Φροντιστηρίου, αναξιόπιστου όμως επ’ ωφελεία ανεπίσημων ιδιαιτέρων μαθημάτων και επίσημων Φροντιστηριακών.

β) Θα ξαναβρούν οι διδάσκοντες εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων (όχι μόνο των μαθημάτων των Εισαγωγικών) το κίνητρο και το κύρος για ουσιαστικό παιδευτικό έργο. Αρα θα ξαναλειτουργήσει όπως παλιά το Λύκειο με ασφαλιστικές δικλίδες τον έλεγχο τής «τράπεζας θεμάτων» που θα αποτρέπει οποιεσδήποτε παρεκκλίσεις.

γ) Θα εκλείψει το ισχύον αναντίρρητα αντικειμενικό στη διεξαγωγή του σύστημα εξετάσεων, το οποίο όμως είναι άδικο, απάνθρωπο, αναξιόπιστο (υπερισχύει η απομνημόνευση), πανάκριβο και ψυχοφθόρο για μαθητές και γονείς.

Τα προβλήματα που πιστεύω διέπουν τη νέα μεταρρύθμιση
Θεωρητικά, το νέο σύστημα είναι ορθότερου του προηγούμενου. Αυτό ωστόσο ισχύει για μένα μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Αυτό γιατί ορισμένα θέματα είναι πολύ σημαντικά για να αγνοηθούν:

1. Πως θα ξέρουμε ότι όλοι οι καθηγητές θα είναι αντικειμενικοί; Για εμένα υπάρχει η διάκριση του ελαστικού και αυστηρού καθηγητή. Σαφώς τα πολλά τεστ θα δίνουν μια σαφή εικόνα. Ποιος θα καθορίζει όμως τα τεστ. Το λογικό θα ήταν η τράπεζα θεμάτων και όχι ο διδάσκων. Με αυτόν τον τρόπο ο προφορικός βαθμός καταργείται και αντικαθίσταται από εργασίες και project που όμως πάλι θα έχουν υποκειμενική βαθμολόγηση από καθηγητές. Πάλι στο τέλος της ημέρας ο καθηγητής θα βάζει τον βαθμό και όχι κάποιο ρομπότ. Και αν η τράπεζα θεμάτων δεν είναι δίκαιη; Όπως, τώρα πολλά θέματα ουδεμία σχέση έχουν ως προς το επίπεδο δυσκολίας έτσι και η νέα τράπεζα δεν θα μπορεί να είναι ομοιόμορφη. Γιατί αν ήταν, το μόνο διακριτό χαρακτηριστικό που θα είχε το κάθε θέμα θα ήταν η ελαφρώς διαφορετική εκφώνηση. Αυτά είναι όλα υποθετικά ξαναλέω. Μπορεί το υπουργείο να μην νοιαστεί ως συνήθως και να δώσει πλήρη ελευθερία στους καθηγητές να βαθμολογούν όπως θέλουν. Έτσι, σαφώς χάνεται το αδιάβλητο της διαδικασίας.

2. Αν υπάρχει πρόβλημα για την αντικειμενικότητα που θα δείξουν οι καθηγητές του δημοσίου, φανταστείτε αυτούς του ιδιωτικού … (εδώ το κυβερνών κόμμα έχει δείξει επανειλημμένα ότι θέλει να ευνοήσει την ελίτ)

3. Τα φροντιστήρια έχουν υπονομεύσει τον ρόλο του σχολείου. Σκεφτείτε όμως, αν όπως ανέφερα καταργηθεί η προφορική βαθμολόγηση, οι μαθητές πάλι θα νοιάζονται πως θα γράφουν στα τεστ της τράπεζας. Πάλι θα οδηγηθούν στα φροντιστήρια και μάλιστα νωρίτερα (Από Α’ Λυκείου όχι Β’ ή Γ’). Ο νέος τρόπος εισαγωγής δεν υπόσχεται να βελτιώσει τους καθηγητές των σχολείων. Αν βέβαια, οι καθηγητές βαθμολογούν όπως γουστάρουν χάνεται το αδιάβλητο της διαδικασίας. Εδώ που τα λέμε, σιγά μην ήθελαν να αντιμετωπίσουν τη βιομηχανία των φροντιστηρίων.

4. Οι μαθητές θα γράφουν εξετάσεις που θα κρίνεται το μέλλον τους από τόσο νωρίς; Πως ξέρουμε ότι ο 15χρονος μπορεί να το αντιμετωπίσει ώριμα αυτό; Βέβαια θα πουν κάποιοι, ας μάθουν από μικροί να εργάζονται. Εγώ λέω ότι αυτό θα τους στρέψει στα φροντιστήρια από το γυμνάσιο ακόμα. Αν καταργηθεί μάλιστα ο προφορικός βαθμός, θα μιλάμε για ένα σύστημα που θα έπρεπε να λέγεται: 3ετής εξέταση της τράπεζας θεμάτων, οπότε πάει η συμμετοχή των μαθητών στην τάξη. Και αν οι γονείς ορισμένα παιδιά δεν τα στείλουν στα φροντιστήρια αναγκαστικά θα παρακολουθούν; Εδώ είναι που οι ανισότητες παραμένουν ως έχουν γιατί κάποια παιδιά θα έχουν γονείς που θα τους έχει τυφλώσει το σύστημα. Θα πιστεύουν ότι δεν χρειάζεται εξωσχολική βοήθεια το παιδί τους ενώ πραγματικά θα χρειάζεται γιατί ξαναλέω το νομοσχέδιο δεν υπόσχεται νέους καλύτερους καθηγητές. Τα άλλα παιδιά θα πηγαίνουν στα φροντιστήρια και οι ανισότητες θα αμβλυνθούν.

Μισό λεπτό ρε κρις, τόση ώρα φαίνεται να έχεις απαξιώσει πλήρως τη δουλειά που γίνεται στα δημόσια σχολεία. Ζητώ συγνώμη, αλλά με τόσα που έχουν δει τα μάτια μου … Η μεταρρύθμιση βέβαια υπόσχεται ότι ο ρόλος των δασκάλων θα αναβαθμιστεί αφού πλέον θα έχουν νέο κίνητρο.
Πρώτον, αυτό δεν θα συμβεί αν καταργηθεί ο προφορικός βαθμός. Ο ρόλος των δασκάλων θα παραμείνει ως έχει απλά αντί να βαθμολογούν τα γραπτά των πανελληνίων, θα βαθμολογούν μηχανικά (αφού θα είναι κλειστού τύπου ερωτήσεις) περισσότερα γραπτά.
Δεύτερον, αν οι καθηγητές βαθμολογούν όπως γουστάρουν χάνεται το αδιάβλητο της διαδικασίας.

5. Οι μαθητές που θέλουν να περάσουν στο φυσικό, θα γράφουν μέχρι τη Γ’ Λυκείου σημαντικές εξετάσεις στα Θρησκευτικά; Κάτι δεν με κολλάει δεν ξέρω αν συμφωνείτε. Σίγουρα, η γενική παιδεία έχει τεράστια αξία. Αλλά, αυτό θα κάνει τα πράγματα για τους μαθητές ακόμα πιο δύσκολα από πριν … Και αν κοπούν μέσω των κατευθύνσεων τα τα γενικής παιδείας; Τότε πάει και το επιχείρημα ότι με το νέο νομοσχέδιο προωθείται η γενική παιδεία.

Ωραία, και τι προτείνεις να γίνει; Να παραμείνουμε με τις Πανελλήνιες;

Το σύστημα που έχουμε είναι τεχνοκρατικό και αμβλύνει τις ανισότητες μέσω των φροντιστηρίων. Πιστεύω όμως ότι:

Α. Είναι πιο αντικειμενικό (το παλιό) από το νέο. Ναι ξέρω άλλο μια τρίωρη εξέταση x 4 και άλλο πολυάριθμες εξετάσεις. Για τους λόγους που ανέφερα όμως παραπάνω εμμένω στην ιδέα ότι οι πανελλήνιες είναι πιο αντικειμενική βαθμολόγηση. Τουλάχιστον με τις ισχύουσες συνθήκες.

Β. Αν αλλάξουν οι συνθήκες και το εκπαιδευτικό μας σύστημα απαλλαγεί από τον τεχνοκρατισμό και τον βαθμοθηρικό χαρακτήρα του ίσως το νέο σύστημα να ήταν καλύτερο.

Γ. Τι σύστημα θα πρότεινα; ΔΕΝ έχει σημασία. Ένα νέο σύστημα εισαγωγής στη τριτοβάθμια δεν μπορεί από μόνο του να λύσει άλλα καίρια ζητήματα όπως η επιτακτική ανάγκη των φροντιστηρίων και η ποιότητα της δημόσιας εκπαίδευσης. Πρέπει πρώτα να αναζητήσουμε την αλλαγή των συνθηκών και όχι της βαθμολόγησης.

Αποτελεί στοίχημα αν οι νέες γενιές που έρχονται μπορούν να αλλάξουν τις συνθήκες. Ας ελπίσουμε ότι θα τα καταφέρουν.