“Καταραμένη Φυσική!”
του Θοδωρή Πιεράττου
Μολονότι η Καταραμένη Φυσική εντάσσεται στην εφηβική λογοτεχνία, η πλοκή και οι ιδέες που παρελαύνουν από τις σελίδες της θα γοητεύσουν και όσους εμπλέκονται με την επιστήμη και τη διδασκαλία της αλλά και όσους, κοιτώντας ένα καλοκαιρινό βράδυ τον νυχτερινό ουρανό, αναρωτιούνται για τη θέση του ανθρώπου στο Σύμπαν.
Το βιβλίο γράφτηκε, απευθυνόμενο καταρχάς στις κόρες του συγγραφέα, με σκοπό να καταρρίψει την άποψή τους ότι η επιστήμη είναι μια βαρετή και ακατανόητη δραστηριότητα που απευθύνεται σε λίγους. Πρόκειται για ένα ταξίδι στον χώρο και στον χρόνο, ένα πανόραμα ανθρώπων και ιδεών στο οποίο η επιστήμη με την τέχνη συνελίσσονται, αναδεικνύοντας τη σύνδεση της Φυσικής με την καθημερινή ζωή και εκλαϊκεύοντας μερικές από τις πιο παράξενες συλλήψεις της.
Το βιβλίο είναι διαθέσιμο τόσο από τον εκδότη, όσο και από τα μεγάλα βιβλιοπωλεία (Πρωτοπορία, ΙΑΝΟΣ, Public, Πολιτεία). Περισσότερα, http://fysikapeiramatika.blogspot.com/2019/01/blog-post.html
Δυο λόγια για την πλοκή
«Κάποτε, ο Αϊνστάιν είπε ότι, ίσως, η πιο όμορφη εμπειρία που μπορούμε να έχουμε είναι το μυστήριο. Είναι η κινητήρια δύναμη που βρίσκεται πίσω τόσο από την επιστήμη όσο και από την τέχνη. Άρα, τι πιο ενδιαφέρον από ένα παιχνίδι, ένα κυνήγι επίλυσης γρίφων που καλύπτεται από πέπλα μυστηρίου, τα οποία πρέπει να σηκώσετε μεθοδικά και να αποκαλύψετε ό,τι κρύβεται πίσω από αυτά…»
Ο Μάνος, ο Αλέξανδρος και η Αρετή, μαθητές της Α’ Λυκείου, θεωρούν τη Φυσική ως το πιο αδιάφορο, βαρετό και άχρηστο μάθημα στο σχολείο. Ένα διαγώνισμα και μία απρόσμενη καταιγίδα εγκλωβίζουν τα τρία παιδιά στο σπίτι της Αρετής. Με αυτή την ευκαιρία οι γονείς της, ο κύριος Δημήτρης, φυσικός στο πανεπιστήμιο, και η κυρία Μυρτώ θα προσπαθήσουν να τους αλλάξουν γνώμη για τη Φυσική στήνοντας ένα ιδιαίτερο «παιχνίδι». Ένα παιχνίδι που, μέσα από απλά πειράματα και γρίφους, θα τους εκθέσει στους πιο σημαντικούς σταθμούς της εξέλιξης των ιδεών για τη θέση του ανθρώπου στο Σύμπαν.
Όλα ξεκινούν με ένα περίεργο μήνυμα στο κινητό της Αρετής:
«Τα Μεδίκεια άστρα τον κόσμο αλλάξαν,
η πανούκλα και τα μήλα στη γη το φεγγάρι ρίξαν,
στο Πάνθεον η Γη σα σβούρα γυρίζει
και τα νησιά του ουρανού στο άπειρο ξορκίζει,
στο άκουσμα της γέννησης των πάντων
προσφέρονται θυσία λευκά περιστέρια…»
Θα καταφέρουν οι τρεις φίλοι να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του παιχνιδιού που εμπλέκει την επιστήμη με την τέχνη; Θα λύσουν τους γρίφους που καλούνται να αντιμετωπίσουν; Θα μπορέσουν να κατακτήσουν το πολύτιμο έπαθλο;
Ποιος είναι;
Ο Θοδωρής Πιερράτος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1969. Έχει σπουδάσει Φυσική και έχει διδακτορικό δίπλωμα στη διδακτική της Φυσικής από το Τμήμα Φυσικής του Α.Π.Θ. Είναι εκπαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση από το 2003 και από το 2012 είναι Υπεύθυνος του Εργαστηριακού Κέντρου Φυσικών Επιστημών (Ε.Κ.Φ.Ε.) Ευόσμου
Μια άποψη
Έτυχε να το διαβάσω στην πρώτη γραφή, πριν την έκδοση του. Σας βεβαιώ ότι απόλαυσα την διαπραγμάτευση της επιστήμης σαν φιλομαθής έφηβος και ως εθισμένος αναγνώστης αστυνομικών, την πλοκή του.
Το συστήνω θερμά!
καλά, ρε, συ, φίλε, Γιώργο…
αρνούμαι να διαβάσω την άποψη κάποιου,
που απέρριψε πρωτότυπη, και ίσως ενδιαφέρουσα, ανάρτησή μου
στο περιοδικό “Φυσικές Επιστήμες στην Εκπαίδευση”,
πριν μερικά χρόνια, δεν θυμάμαι, ακριβώς πότε,
“η αναγκαιότητα εισαγωγής της έννοιας πυκνότητα”,
επειδή, λέει, δεν έγραψα και σχετική βιβλιογραφία…,
μα, τα πρωτότυπα δεν έχουν βιβλιογραφία,
διότι είναι πρωτότυπα, διάολε!
και βέβαια, και, εννοείται, εάν το εγνώριζα ότι…,
δεν θα ζητούσα ποτέ έγκριση, σιγά,
από 20, τουλάχιστον, χρόνια νεώτερο συνάδελφο,
που, ίσως, και να διάβαζε, ως μαθητής, τις ασκήσεις μου
στον “Φυσικό Κόσμο” στα χρόνια της δεκαετίας του 80…
(και για όσους ενδιαφέρονται η αρχική ανάρτηση εδώ:
http://ekountouris.blogspot.com/2015/03/blog-post_20.html
και μακάρι ο Διονύσης να βρει την μετέπειτα στο ylikonet…)
Βαγγέλη,
ο Θοδωρής ως εκδότης του περιοδικού, όφειλε να υπενθυμίζει τους κανόνες συγγραφής.
Εξάλλου, όταν οι νέοι μπαίνουν στο “παιγνίδι” επιθυμούν να τ’ αλλάξουν όλα. Ακόμα και τα κριτήρια που ίσχυαν στον “παλαιό καλό Φυσικό Κόσμο”.
Εμείς χρωστάμε ν’ αγκαλιάζουμε την ορμή τους. Όπως και με τους μαθητές μας. Σε κάτι καλό θα βγει, όταν συμπορευόμαστε μαζί τους.
Επειδή κατανοώ τα δίκια σου, μην το διαβάσεις!
Εξ άλλου, «μόνον ο θεός συγχωρεί».
Να είσαι καλά και πάντα μαχητικός!
Ενδιαφέρον τίτλος για ένα βιβλίο εφηβικής λογοτεχνίας.
Ωραίο εξώφυλλο και πρωτότυπη πλοκή.
Μου αρέσει ότι βοηθάει την διάδοση της επιστήμης.
Να σχολιάσω το trailer: δεν ήξερα την ταινία.
Μπορεί το βιβλίο να είναι πολύ καλό, αλλά ο τίτλος προσωπικά δεν μου αρέσει.
Μου θύμισε “Το καταραμένο σωματίδιο” (“The Goddamn Particle”) που έγινε τελικά “Το σωματίδιο του Θεού” (“The God Particle”)
να είσαι καλά Γιώργο
(ενδιαφέρων, Κώστα, επειδή σέβεσαι τους παλιούς, άλλως δεν…)
Μια γεύση της γραφής, χωρίς να αποκαλύπτεται η πλοκή του βιβλίου
(απόσπασμα από το κεφάλαιο, Φυσική και φυσικοί)
«Μιλάτε για ένα τριαντάφυλλο, για δροσοσταλίδες, και λέτε ότι η επιστήμη προσπαθεί να κατανοήσει τον κόσμο που μας περιβάλλει», διέκοψε το μονόλογο του κυρίου Δημήτρη ο Μάνος. «Σωστά!» «Τα βιβλία μας και ο καθηγητής μας στο σχολείο δεν νομίζω ότι προσπαθούν να κάνουν αυτό ακριβώς. Μιλάνε μόνο για κύκλους, για ευθείες, για τετράγωνα, για έναν κόσμο χωρίς τριβές και αντιστάσεις, γενικά για θεωρητικά πράγματα που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Εγώ, όμως, κοιτώντας έξω από το παράθυρο βλέπω ότι τα σύννεφα δεν είναι σφαίρες, τα βουνά δεν είναι κώνοι, οι παραλίες δεν είναι κύκλοι, οι φλοιοί των δέντρων δεν είναι λείοι,…» ……………………………………………………………………………………………………………………Όπως και ο ζωγράφος, ο επιστήμονας φτιάχνει ένα σκαρίφημα, μία χοντροειδή θεωρία για να περιγράψει ένα φαινόμενο. Ξέρει φυσικά ότι ο κόσμος έχει τριβές και αντιστάσεις όπως είπες. Όμως επειδή αυτά τα στοιχεία του δημιουργούν αρχικά προβλήματα στο να σχηματίσει τη συνολική εικόνα του κόσμου, αρχίζει να τα αφαιρεί. Σχηματίζει έναν φανταστικό κόσμο με κύκλους, ευθείες, τετράγωνα και προσπαθεί πρώτα από όλα να περιγράψει και να ερμηνεύσει αυτόν τον κόσμο. Σιγά-σιγά οι κύκλοι του γίνονται ελλείψεις, τα τετράγωνα παύουν να έχουν γωνίες, οι ευθείες γίνονται καμπύλες. Αν οι απαντήσεις που παίρνει στα ερωτήματα που θέτει σε αυτόν το φανταστικό κόσμο έχουν κάποια σχέση με ό,τι συμβαίνει στον πραγματικό κόσμο, τότε ενθουσιάζεται και τρέχει να μοιραστεί τον κόσμο που έφτιαξε στο μυαλό του και στο χαρτί με άλλους επιστήμονες. Αν όχι, όπως ο ζωγράφος τσαλακώνει και πετάει στα σκουπίδια ένα προσχέδιο που δεν του βγαίνει, έτσι και ο επιστήμονας προσπαθεί να φτιάξει έναν νέο φανταστικό κόσμο ή να βελτιώσει τον αρχικό προσθέτοντας νέες πινελιές». «Και πώς τελειώνει όλο αυτό; Πώς και πότε φτιάχνεται μία τελική και απολύτως ακριβής θεωρία; Κάποια όπως αυτές που μαθαίνουμε στο σχολείο εννοώ…» «Ελπίζω ότι δεν θα σας απογοητεύσω, αλλά αυτό μάλλον δεν γίνεται ποτέ!» «Ποτέ;» «Ουσιαστικά ποτέ. Και οι θεωρίες που μαθαίνετε στο σχολείο ούτε τελικές ούτε απολύτως ακριβείς είναι…»
Ενδιαφέρων, δάσκαλε.
Η «Καταραμένη Φυσική» δίνει την πρώτη της παράσταση στο Βασιλικό Θέατρο της Θεσσαλονίκης. Έστω, στο καφέ πάνω απ’ το θέατρο.
Οι δάσκαλοι του συγγραφέα στο Φυσικό του ΑΠΘ, Σειραδάκης και Πολάτογλου, θα μιλήσουν για το βιβλίο του μαθητή τους. Μαζί τους και η κ. Καλφοπούλου.
Υλικονετιστές της Θεσσαλονίκης, μην πείτε ότι δεν το ξέρατε.
Το βιβλίο είναι εξαιρετικό.
Χαίρομαι που του έδωσα προτεραιότητα στο διάβασμα!
Αποσπάσματα απ’ την παρουσίαση της «Καταραμένης Φυσικής» στη Θεσσαλονίκη
Η κ. Καλφοπούλου, υπεύθυνη των Λεσχών Ανάγνωσης «Θαλής + Φίλοι», αναγνωρίζει στο βιβλίο, όχι βέβαια ότι μπορεί να υποκαταστήσει το μάθημα, αλλά ότι καταφέρνει να εντάξει την συγκεκριμένη σχολική γνώση στην μεγάλη εικόνα. Που είναι θελκτική.
Η έφηβη κόρη του Θοδωρή, η Ισμήνη, καταθέτει την βιωματική της άποψή της για την σχολική Φυσική δικαιολογώντας γιατί υπήρξε η έμπνευση και η αφορμή για την συγγραφή του αναγνώσματος.
Ο Θοδωρής, ισχυρίζεται ότι έγραψε το βιβλίο γιατί δεν έχει συμβιβαστεί με το ότι η Φυσική μπορεί να λειτουργεί ως «καταραμένη» στο εκπαιδευτικό σύστημα.
το βίντεο
Εσύ τώρα σκέφτεσαι, ότι δεν υπάρχει διαθέσιμη μισή ώρα για το δεις.
Αρκέσου στο τρίλεπτο μεταξύ 12ου και 15ου λεπτού.
Κάτι θέλει να σου πει η Ισμήνη!
Η Καταραμένη Φυσική κατατάχτηκε ανάμεσα στα υποψήφια βιβλία
για τα Βραβεία Κοινού Public Book Awards 2019
στην κατηγορία Εφηβική Λογοτεχνία
Όποιος υλικονετιστής με ψυχή εφήβου,
το διάβασε και του άρεσε,
επιπλέον, συνηθίζει να συμμετέχει σε σχετικές ψηφοφορίες
(πολλές προϋποθέσεις έβαλα)
η ψηφοδόχος εδώ.
Πήρα το βιβλίο, δώρο στο γιό μου. Τελικά κατέληξα να το διαβάσω πρώτος, κυριολεκτικά το ρούφηξα μέσα σε μια μέρα. Επιστήμη, τέχνη, ιστοριογραφία, ρητορική και προώθηση του επιστημονικού λόγου, λογοτεχνία, ποίηση, νοσταλγία (οι αναφορές σε Ε.Τ. και PacMan μου θύμισαν πόσο γρήγορα κυλά ο χρόνος…) και μυστήριο διαπλέκονται σε μια ιστορία, στην οποία οι πιτσιρικάδες πρωταγωνιστές της, μέσω δοκιμής και σφάλματος (κύριο χαρακτηριστικό της επιστημονικής πρακτικής) οδηγούνται στη λύση ενός γρίφου, που στήθηκε από τον μπαμπά (φυσικό) ενός εκ των παιδιών. Πρωταγωνιστής βέβαια η Φυσική, ενώ ο χαρακτηρισμός της στον τίτλο του βιβλίου ως 'Καταραμένη', αποδομείται με επιτυχία και αντικαθίσταται τελικά με το 'Δεν είχα φανταστεί ότι υπήρχε κάτι τόσο γοητευτικό στον κόσμο…'.
Πολύ καλή δουλειά, η οποία αν και έχει ως κύριο αποδέκτη εφήβους, σίγουρα έχει να δώσει και σε μεγαλύτερους. Άλλωστε, σύμφωνα με τον συγγραφέα, παιδί είναι όποιος δεν έχει ξεχάσει να θέτει ερωτήματα…
Θα μπορούσε να ανέβει άνετα και σε θεατρική σκηνή!