by «Μία θεωρία είναι τόσο πιο εντυπωσιακή όσο μεγαλύτερη είναι η απλότητά της και όσο πιο εκτεταμένο είναι το πεδίο εφαρμογής της. Επομένως η κλασική θερμοδυναμική μου έχει κάνει βαθιά εντύπωση. Είναι η μόνη φυσική θεωρία που είμαι πεπεισμένος ότι εντός των πεδίων εφαρμογής των βασικών εννοιών της δεν θα ανατραπεί ποτέ.» Albert Einstein 1949.
Αφορμή για την ανάρτηση μου έδωσε η συγκομιδή πορτοκαλιών. Τώρα τι δουλειά έχουν τα πορτοκάλια με τη θερμοδυναμική; Έχουν και παραέχουν. Γιατί το παζλ των ανατιμήσεων διπλασίασε το κόστος παραγωγής και οι τιμές διάθεσης πιο χαμηλές από πέρυσι. Αιτία; Ο πόλεμος στην Ουκρανία λένε και η ενεργειακή κρίση που προκάλεσε. Διάλειμμα. Ένας παραγωγός στη λαϊκή πουλούσε τα μαρούλια μισό ευρώ. Ξαφνικά την επόμενη εβδομάδα τα ανέβασε στο 1,5 ευρώ. Στην απορία καταναλωτή η απάντηση ήταν αποστομωτική «Ο πόλεμος φίλε».
Βρήκαν τον πόλεμο και του φόρτωσαν όλα τα δεινά της ανθρωπότητας. Τι είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία; Ένα επεισόδιο από «το μικρό σπίτι στο λιβάδι», θα ακολουθήσουν πολλά ακόμα και ίσως πιο έντονα. Ξαφνικά όλοι μιλούν για ενεργειακή κρίση και από τη μία μεριά οι διανομείς ορυκτών καυσίμων κατέγραψαν ρεκόρ κερδών 2 τρις δολαρίων περισσότερα από την προηγούμενη χρονιά, από την άλλη όμως 100 εκατομμύρια άνθρωποι θα μείνουν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.
Τι είναι τέλος πάντων αυτή η περίφημη ενεργειακή κρίση που την πλήρωσαν τα πορτοκάλια μου; Αυτό ήταν το έναυσμα για την ανάρτηση. Το ζήτημα της ενεργειακής κρίσης σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή είναι ένα τεράστιο ζήτημα που απαιτεί μία ξεχωριστή ανάρτηση. Εδώ θα ασχοληθώ κυρίως με το ρόλο της εντροπίας στην ενεργειακή κρίση και στο μέλλον του σύμπαντος που επίσης απαιτεί ξεχωριστή ανάρτηση. Δεν γνωρίζω αν στο σχολείο διδάσκεται μόνο ο 2ος θερμοδυναμικός νόμος χωρίς την εντροπία, αν όμως συμβαίνει συγχωρέστε με αλλά κάτι τέτοιο είναι σκορδαλιά χωρίς σκόρδο. Ούτως ή άλλως όμως νομίζω ότι μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο ενός project «2ος νόμος – εντροπία – ενεργειακή κρίση – κλιματική αλλαγή». Ακολουθεί η ανάρτηση….
Καλημέρα Άρη. Συγχαρητήρια για το εύληπτο και διαφωτιστικό άρθρο σου, κατανοητό στον καθένα !!!
Εκλαΐκευση βασικών εννοιών με παραδείγματα που δεν απαιτούν ιδιαίτερες γνώσεις φυσικής.
Και αφορμή γι’αυτό, η τεράστια διαφορά τιμής των πορτοκαλιών από τον παραγωγό στον καταναλωτή!
Η αύξηση της… εντροπίας στη διαδικασία αυτή, δημιουργεί “αυθαίρετα” αταξία στο οικονομικό σύστημα, με επικαλούμενη πάντα αιτία
τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο σοφός λαός λέει
στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται!!
Να είσαι πάντα καλά και περιμένουμε τη συνέχεια.
Ευχαριστώ Πρόδρομε. Τη νύφη τη πληρώνει ο παραγωγός και ο καταναλωτής, όλοι οι ενδιάμεσοι κερδοσκοπούν ασύστολα και ανεξέλεγκτα. Να σου φέρω ένα παράδειγμα. Το πιο φτηνό λίπασμα για τον παραγωγό ήταν η αμμωνία γιατί έχει πρώτη ύλη το άζωτο της ατμόσφαιρας, δεν έχει όλα τα θρεπτικά συστατικά αλλά είναι πλούσια σε άζωτο που είναι το βασικό. Πόσο μπορεί να ανέβηκε το κόστος παραγωγής που να δικαιολογεί υπερδιπλασιασμό της τιμής. Εν τω μεταξύ η αύξηση αυτή παρέσυρε όλα τα νιτρικά λιπάσματα που έχουν πρώτη ύλη την αμμωνία. Σαν να μην έφτανε αυτό νόθευσαν το νιτρικό κάλιο για να μην απορροφάται άμεσα. Δηλαδή εγώ αγοράζω νιτρικό κάλιο που ξέρω ότι είναι ευδιαλυτο και επομένως παίρνω πολύ μικρή ποσότητα γιατί πάει άμεσα στο ριζικό σύστημα. Αυτοί το νόθευσαν ώστε εγώ να χρειάζομαι πολύ μεγαλύτερη ποσότητα για να έχω αποτέλεσμα. Πλήρωσα χρυσό και μου έδωσαν…χαλκό. Αυτό είναι μια από τις αμέτρητες αλητείες. Να είσαι πάντα καλά.
Καλημέρα Άρη και καλή Κυριακή.
Κοντεύουν 25 χρόνια, που η εντροπία δεν διδάσκεται πια στα σχολεία μας.
Δεν χρειάζεται να γνωρίζουν οι μαθητές, γιατί αφού η ενέργεια διατηρείται, υπάρχει ενεργειακό πρόβλημα και την πληρώνουν τα πορτοκάλια σου 🙂
Αλλά μήπως, εσύ που γνωρίζεις τα της εντροπίας, μπορείς να εξηγήσεις γιατί με 85 δολάρια το βαρέλι το αργό πετρέλαιο, αγοράζουμε 2+ € τη βενζίνη;
Εδώ δεν μας σώζει, ούτε το 2ο θερμοδυναμικό αξίωμα 🙂
Εκτός και αν ορίσουμε ένα 4ο αξίωμα (το 3ο υπάρχει…):
Για όλα φταίει ο Πούτιν.
Καλημέρα Διονύση. Είδα και φέτος τη διάταξη της ύλης. Ρίχνουν τα παιδιά στα πηγάδια δυναμικού να πνιγούν και περκοπτουν το στερεό που πατάνε σταθερά. Όσο για τα πορτοκάλια μου θα γίνει ότι παντού. Οπισθοδρομιση σε άλλες εποχές. Κούτσουρα για θέρμανση, λάμπες πετρελαίου για φωτισμό , φούρνοι με λίθους πλινθους και κεραμους, λίπανση με κοπριά και φυτοπροστασια με θειαφι και χαλκό. Και μη χειρότερα όπως έλεγε αυτός που τον πήγαιναν για εκτέλεση σύμφωνα με γνωστό ανέκδοτο.
Καλημέρα Άρη. Συγχαρητήρια για το άρθρο.
Η Θερμοδυναμική κοντεύει να εξαφανιστεί από το Σχολείο. Έχει πιάσει πάτο. Ποια εντροπία; Οι ειδικές θερμότητες πέρασαν ήδη στην Ιστορία.
Η Ηλεκτροκίνηση έρχεται, άρα τι θέλουμε να λέμε για τις μηχανές εσωτερικής καύσης;
Πάρτε Diesel, βάλτε υγραέριο, αλλά δε χρειάζεται να μαθαίνετε πως λειτουργούν. Πληρώνετε 2Ε το λίτρο και σκάστε. Ο αμόρφωτος πολίτης είναι ο καλύτερος ψηφοφόρος. Τη ζωή του την καθορίζει ο Θεός ή τα Ζώδια. Κι αν πάει να αναρωτηθεί, του λέμε για τον κακό Ερντογάν, που θα μπει στην Αθήνα, τον αιμοσταγή Πούτιν, που έκλεισε το φυσικό αέριο στους αθώους Ευρωπαίους, αλλά οι Έλληνες εφοπλιστές – πρόσφατα έγιναν και σοσιαλιστές – μεταφέρουν το πετρέλαιό του…
Παρασύρθηκα λίγο.
Έριξες κορυφαία ατάκα για την αύξηση της εντροπίας: “Όσο κι αν παρακαλεί ο Μπιθικώτσης τη ζωή να ρίξει μια ζαριά καλή δηλαδή εξάρες, αυτή θα ρίχνει ντόρτια και δυάρες”.
Και παρακάτω: “δε μας λείπει ενέργεια αλλά μας λείπει «καλή» ενέργεια χαμηλής εντροπίας”
Αν μπορείς διόρθωσε τη φράση 3η σελίδα: “Μία μηχανή δε μπορεί να λειτουργήσει αντλώντας θερμοκρασία” με “Μία μηχανή δε μπορεί να λειτουργήσει αντλώντας θερμότητα”
Όσον αφορά τις ανεμογεννήτριες και τα φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα, φοβάμαι μήπως κάνουν τη χώρα μας την ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑ της Ευρώπης…
Υπάρχει ένα εκπληκτικό διήγημα του Ισαάκ Ασίμωφ.
Το ζουμί του.
Κάποτε οι άνθρωποι έφτιαξαν έναν Υπολογιστή με σκοπό να απαντήσει το ερώτημα: Πως μπορεί να μειωθεί η εντροπία του σύμπαντος; Ο υπολογιστής έδωσε οδηγίες για την κατασκευή ενός νέου υπολογιστή, που θα απαντούσε. Εκείνος με τη σειρά του, ζήτησε να φτιαχτεί ένας νέος υπερυπολογιστής κ.λ.π. Μετά από εκατομμύρια χρόνια, επιτέλους ο τελευταίος Θεϊκός Υπολογιστής έδωσε την απάντηση: “Γεννηθείτω Φως”.
Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι μόνο η έναρξη δημιουργίας του σύμπαντος, είναι η κατάσταση με τη μικρότερη εντροπία.
Να είσαι καλά!
Καλησπέρα κι από μένα. Συγχαρητήρια κε Ραμαντά για την ανάρτηση. Πραγματικά είναι ασύλληπτη η γενικότητα εφαρμογής της θερμοδυναμικής. Θα μου πείτε εδώ εντυπωσίασε τον Αινστάιν, εμάς δεν θα εντυπωσιάσει; Ένας πολύ σημαντικός φυσικοχημικός, ο Peter Atkins, προσπαθεί να περιγράψει το μεγαλείο αυτής της θεωρίας στο βιβλίο του “Four Laws that Drive the Universe”. Προσωπικά, όταν προσπαθώ να δώσω απάντηση στην ερώτηση “γιατί συμβαίνει αυτό” καταλήγω πάντα στον 2ο θερμοδυναμικό νόμο. Η κινητήρια δύναμη όλων των αυθόρμητων μεταβολών. Το έχω αναγάγει λίγο σε ανέκδοτο. Όποτε με ρωτήσουν οι μαθητές μου “γιατί κυριε συμβαίνει αυτό;” η απάντησή μου είναι δεδομένη: “λόγω του 2ου θερμοδυναμικού νόμου”! Οπότε έχω βρει την απάντηση σε όλα τα ερωτήματα! Κατι σαν την πανάκεια για πάσα νόσο! Σας το συστήνω ανεπιφύλακτα!
ΥΓ. Κι ένα κουίζ για τον Διονύση: Όντως δεν υπάρχει 4ο θερμοδυναμικό αξίωμα. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Atkins, τα θερμοδυναμικά αξιώματα είναι 4! Μπορείς να μου πεις πως γίνεται αυτό;
Ευχαριστώ Θοδωρή. Επειδή είμαι συνταξιούχος και δεν έχω μαθητές, μου βρήκες ωραία απάντηση για τη γυναίκα μου ” δε φταίω εγώ, ας όψεται ο 2ος θερμοδυναμικός νόμος”.
χαχα ναι για όλα φταίει ο 2ος θερμοδυναμικός νόμος!
Καλησπέρα Θοδωρή.
Τρία αξιώματα έχω υπόψη μου. Ποιο είναι το 4ο;
Αν εννοείς ότι σε Τ=0 τότε S=0, κάποιοι το αναφέρουν σαν 3ο αξίωμα, αλλά στο μυαλό μου είναι συμπέρασμα του 2ου…
Μιλώντας παραπάνω για 3! στο μυαλό μου είχα το μηδενικό…
Ένα αρχείο εδώ.
Καλησπέρα Θοδωρή. Μήπως είναι ο νόμος Μέρφυ για τη Θερμοδυναμική: Τα πράγματα υπό πίεση …χειροτερεύουν.
Καλησπέρα και πάλι. Ο Atkins αναφέρει σαν 4ο αξίωμα τον μηδενικό θερμοδυναμικό νόμο που αναφέρει ο Διονύσης
Να σας πω και την αντίστοιχη φράση με την οποία τα εξηγούσαμε -σχεδόν- όλα και στην Οργανική Χημεία;
-Γιατί συμβαίνει αυτό;
-Μα φυσικά “λόγω στερεοχημικών παρεμποδίσεων”. Η εξήγηση, εντάξει όχι σε όλα, αλλά ήταν η πιο “αγαπημένη” μας εξήγηση. Ταίριαζε σχεδόν παντού!
Βέβαια κι εδώ τελικά από πίσω ο 2ος ΘΝ βρίσκεται!