Η θεωρία του Δαρβίνου αποτελεί τη βάση όλων των βιολογικών επιστημών. Χωρίς αυτήν, λένε οι ειδικοί, απλώς ο κόσμος μας δεν είναι κατανοητός. Γιατί, λοιπόν, οι Ελληνες μαθητές δεν τη διδάσκονται; Ο λόγος για τη θεωρία της εξέλιξης των ειδών μέσω της φυσικής επιλογής, η οποία σχεδόν 150 χρόνια μετά τη διατύπωσή της από τον Δαρβίνο και πολλές δεκαετίες μετά την υιοθέτησή της από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, παραμένει εξοβελισμένη από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Ο ρόλος τους θα φανεί σύντομα. Εύχομαι να διαψευσθώ.
Καλησπέρα Γιάννη και Τίνα. Το σημαντικότερο για μένα είναι να κατανοήσει ο νέος άνθρωπος αλλά και οποιοσδήποτε το περιεχόμενο και τη σημασία της εξέλιξης. Ακούμε συνεχώς επί παραδείγματι για μεταλλάξεις ιών και νέα στελέχη τους . Αυτό είναι η ουσία της διακλάδωσης και του διαχωρισμού ενός είδους σε δύο. Η εξέλιξη είναι μια από τις Επαναστάσεις στον χώρο της επιστήμης και συντελεί καθοριστικά στην κατανόηση του πώς λειτουργεί η φύση στην περίπτωση των έμβιων όντων. Και αυτό είναι ένα βασικό στοιχείο της σημασίας της. Το να μην περιλαμβάνεται στο αναλυτικό πρόγραμμα ή να μην διδάσκεται για αλλοτριους ή ιδιοτελείς λόγους είναι κάτι τουλάχιστον αρνητικό να συμβαίνει τον 21ο αιώνα, για να μην πούμε κάτι βαρύτερο.
Γεια σου Γιώργο.
Απ’ ότι καταλαβαίνω διδάσκεται.
όχι με αφορμή το άρθρο της Καθημερινής της δεκαετίας του 2000 αλλά απ’ τον διάλογο που αναπτύχθηκε στο «υλικό» με αφορμή την επαναφορά του, κατέφυγα στην πρωτογενή έρευνα πάνω στην οποία “πατάει”
«Η Υποδοχή της Εξελικτικής Θεωρίας στο Ελληνικό Σχολείο», 2008, Πρίνου, Χαλκιά, Σκορδούλης, εκδόσεις Νήσος, επισκοπεί την βιβλιογραφία για την εισαγωγή της «Εξέλιξης» στα σχολεία των ΗΠΑ, ΕΣΣΔ, Γαλλίας, Ισπανίας, Κίνας όπου διαπιστώνεται καθυστέρηση, ένταξη σχετικών αναφορών στα προαιρετικά παραθέματα, υστέρηση στην περίπτωση των κινέζικων ΑΠ και απουσία κατάλληλων διδακτικών μετασχηματισμών στα γαλλιά. Στα ΑΠ της ΕΣΣΔ φαίνεται να είναι αναβαθμισμένη η «Εξέλιξη» σε σχέση με άλλα βιολογικά αντικείμενα
Αυτή η καθυστέρηση αποδίδεται σε «αντι-εξελικτικές» πιέσεις από κοινωνικές ομάδες που εκφράζουν συντηρητικές θρησκευτικές πεποιθήσεις στις χώρες που επισημαίνεται η καθυστέρηση της διαχείρισης της «Εξέλιξης». Υποθέτω ότι τα προηγούμενα έχουν διαφορετική αιτία στην περίπτωση της Κίνας
Το κύριο μέρος της εργασίας επισκοπεί ΑΠ και ελληνικά διδακτικά εγχειρίδια απ’ τις αρχές του 20ου αιώνα
Πριν την Δικτατορία 1967 – 1974, η «Εξέλιξη» παρουσιάζεται σε συνδυασμό με συγγενείς σχετικές θεωρίες ή σχετικοποιείται η ορθότητά της. Επιπλέον επισημαίνεται ο κυρίαρχος ρόλος του Δημιουργού σ’ αυτές τις βιολογικές διεργασίες
Τα επόμενα παραθέματα απ’ το άρθρο καθιστούν σαφέστερη την κατάσταση
Το τελευταίο παράθεμα αφορά την πολεμική που δέχτηκε το βιβλίο του Λευτέρη Σταυριανού «Ιστορία του Ανθρώπινου Γένους» από ελληνικούς συντηρητικούς κύκλους και τελικά αποσύρθηκε παρά την αποδοχή που συνάντησε από δάσκαλους και μαθητές (περισσότερα για το θέμα)
Οι συγγραφείς επαναφέρουν στη συζήτηση σχετικά με τα ΑΠ και τα εγχειρίδια που τα υποστηρίζουν, την αφαίρεση απ’ την λυκειακή εξεταστέα ύλη των κεφαλαίων της «Εξέλιξης», όπως και την διδασκαλία της στο γυμνάσιο, ως τελευταίο κεφάλαιο με αποτέλεσμα να μην “προκάνει” να διδαχθεί σε πολλές σχολικές τάξης
Η προσωπική μου εμπειρία απ’ τη διδασκαλία της εξέλιξης σε γυμνάσια με πολυεθνικούς μαθητές προσθέτει κάποιο επιπλέον στοιχείο
Πριν τη διδασκαλία της εξέλιξης ζητήθηκε απ’ τους μαθητές να συζητήσουν με τις οικογένειες αλλά και με μέλη της ευρύτερης κοινότητας στην οποία ανήκαν, τις σχετικές απόψεις για το ζήτημα της «Εξέλιξης»
Μετά την χωρίς «εξελικτικές κορώνες» παρουσίαση του θέματος, συζητήθηκε με τους μαθητές η θρησκευτική άποψη για την «Εξέλιξη», όπως και η δυνατότητα ερμηνείας μέσω της «Εξέλιξης» ή άλλων προσεγγίσεων της ανάπτυξης ισχυρών στελεχών ιών στις Εντατικές, όπως και η σταδιακή εξασθένησή τους μετά την διασπορά στον γενικό πληθυσμό
Μεγαλύτερη αντίσταση στην Εξελικτική Θεωρία έδειξαν όχι οι ορθόδοξοι – κυρίως ελληνικής καταγωγής μαθητές αλλά εκείνοι που ακολουθούσαν άλλα θρησκευτικά δόγματα (μουσουλμάνοι, κόπτες, ουνίτες)
Τα πράγματα πήγαν καλά. Κανείς δεν δήλωσε προσβεβλημένος (γονείς & μαθητές), ούτε βεβαίως φάνηκε να αλλάζει άμεσα και ριζικά την άποψή τους
Δημιουργήθηκαν όμως ρήγματα υπέρ των επιστημονικών ερμηνειών για συγκεκριμένα πρακτικά θέματα (π.χ. η εκτεταμένη χρήση αντιβιοτικών), όπως φάνηκε στη συζήτηση μετά από τρεις βδομάδες
Επιπλέον, τα μαθήματα αυτής της ενότητας είχαν εξαιρετική συμμετοχή και άφησαν θετικό διδακτικό αποτύπωμα σε όλους, όπως προέκυψε από ανώνυμα φύλλα αξιολόγησης