by 
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Μόλις δημοσίευσα στο προσωπικό μου blog ένα άρθρο με το ερώτημα:
Είναι η μάθηση δύσκολη υπόθεση;
Το ενδιαφέρον αυτό ερώτημα το διερευνώ από τη σκοπιά της μνήμης και της λειτουργίας της, ενώ αναφέρω κάποια συμπεράσματα για την εκπαίδευση. Το άρθρο μπορείτε να το προσπελάσετε από εδώ: http://physiart.com/2018/05/30/learning-difficult/
Θα χαρώ πολύ να σχολιάσετε 🙂
Συγχαρητήρια για το άρθρο. Φωτίζει πτυχές που πολλοί, και ιδιαίτερα καθηγητές των θετικών επιστημών, αγνοούν μια και αντίστοιχα μαθήματα δεν υπάρχουν , η τουλάχιστον δεν υπήρχαν όταν πολλοί από εμάς τελειώσαμε το πανεπιστήμιο. Και αυτό σε μια εποχή που έχουν επαληθευτεί πλήρως με "πειραματικά " δεδομένα. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος στηρίζει τους υπολογισμούς του σε νευρωνικά δίκτυα που δουλεύουν διαφορετικά από ότι οι υπολογιστές με μη ακριβείς υπολογισμούς και πιθανότητα σφάλματος. Όταν προσπαθούμε να περάσουμε μέσα από μία πόρτα δεν το κάνουμε υπολογίζοντας τις συντεταγμένες των τεσσάρων γωνιών της αλλά με διαφορετικό τρόπο που απαιτεί λιγότερη ενέργεια αλλά επιδέχεται και σφάλματα. Η μάθηση είναι δύσκολη υπόθεση και εξαρτώμενη από πολλές παραμέτρους. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να κρίνεις επίσης τον καλό δάσκαλο. Δεν είναι τυχαίο ότι, από όσο ξέρω τουλάχιστον, π.χ. Κανένας Έλληνας δεν έχει πάρει διεθνή διάκριση στη διδασκαλία της Φυσικής ενώ υπάρχουν δεκάδες με διεθνείς διακρίσεις.
Όσο για την ευκολία της μάθησης : Της παιδείας την μεν ρίζαν είναι πικράν τον δε καρπόν γλυκύν. όπως είπε και ο Ισοκράτης. Με δεδομένη την αλματώδη ανάπτυξη των θετικών επιστημών το μεγαλύτερο πρόβλημα μέχρι και την Α Λυκείου πιστεύω πως είναι πως θα κάνουμε τους μαθητές να μάθουν φυσική πείθοντας τους με κίνητρα και όχι μόνο ωραιοποιώντας την. Οι Σειρήνες ακόμα και από άλλες θετικές επιστήμες (βιολογία, υπολογιστές) είναι πανταχού παρούσες.
Ευχαριστώ πολύ για το εκτενές σχόλιο.
Πράγματι έχετε δίκιο. Ο εγκέφαλος μοιάζει περισσότερο με ένα νευρωνικό δίκτυο παρά με έναν υπολογιστή που απλώς υπολογίζει κάθε φορά. Αυτό που ξεχωρίζει πιθανώς τον ανθρώπινο εγκέφαλο είναι η δυνατότητα πρόβλεψης των μελλοντικών γεγονότων (που πολλές φορές γίνεται ασυναίσθητα). Η πρόβλεψη δεν περιορίζεται φυσικά μόνο στο οπτικό πεδίο (κύριο προσόν του αρχέγονου ανθρώπου αλλά και των ζώων) αλλά περνάει σε διάφορες λειτουργίες όπως η συνειδητή σκέψη για μελλοντικά γεγονότα, η δυνατότητα να θέτουμε στόχους (ένα χαρακτηριστικό που εξελικτικά το αποκτήσαμε αρκετά αργότερα) κ.ο.κ. Ενδιαφέρον είναι το πρόσφατο άρθρο εδώ που αναφέρει για τον εγκέφαλο που προβλέπει, ένα πεδίο ανεξερεύνητο αλλά ιδιαίτερα σημαντικό για την επιστήμη του εγκεφάλου.
Όσο για τα κίνητρα για να μάθουν οι μαθητές φυσική στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο, είναι γεγονός ότι η ωραιοποίηση της φυσικής αντιστοιχεί σε κίνητρα εξωτερικά προς αυτούς. Όχι ότι τα εξωτερικά κίνητρα είναι ασήμαντα. Όμως τα πιο δυνατά κίνητρα είναι τα εσωτερικά.
Για να πετύχουμε την εσωτερικοποίηση των κινήτρων ώστε να ασχολούνται ενεργά με τις φυσικές επιστήμες βλέπω έναν πολύ ουσιαστικό τρόπο. Το πρόγραμμα σπουδών να περιλαμβάνει πολύ πείραμα και εξερεύνηση του γύρω κόσμου με σκοπό την αποδυνάμωση και αν είναι δυνατόν την αντικατάσταση των παρανοήσεών τους για το πώς λειτουργεί ο φυσικός κόσμος.
Η ερώτηση "γιατί" δημιουργεί περισσότερες συνδέσεις στη μνήμη και αλλάζει τα νοητικά σχήματα που φτιάχνουν οι μαθητές μας για τον κόσμο γύρω τους. Όταν θα νιώσουν τη χαρά της ερμηνείας και της γνώσης, τότε τα κίνητρα θα εσωτερικοποιηθούν και η θέλησή τους για εξερεύνηση θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη. Τότε θα έχουμε πετύχει πολλά!!