Καλησπέρα. Θα ήθελα μια βοήθεια απο τους φίλους του ylikonet για την παραπάνω άσκηση του σχολικού .
Ποιος είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος λύσης για παρουσίαση στην τάξη ;
Οι συνθήκες ενίσχυσης και απόσβεσης μπορούν να εφαρμοστούν σε αυτή την περίπτωση; Εσείς πως την παρουσιάζετε στην τάξη; Αν έχετε ξανασχοληθεί με το θέμα ένας υπερσύνδεσμος θα βοηθούσε……
Ευχαριστώ.
Διονύσης Μάργαρης says:
06/12/2018 at 7:49 μμ
Καλησπέρα Γιάννη.
Πολύ καλά έκανες που έβαλες ΑΥΤΗ την άσκηση σε συζήτηση, αφού είναι μια από τις «δύσκολες» περιπτώσεις στα κύματα.
Δίνω και την εκφώνηση:
Ας μην απαντήσω εγώ, αφήνοντας τους εν ενεργεία συναδέλφους να πάρουν το λόγο.
Σπανός Γιάννης says:
06/12/2018 at 8:10 μμ
Διονύση έχω μια μελέτη του κου Στεργιάδη που αντιμετωπίζει το πρόβλημα σαν συμβολή κυμάτων απο πηγές που δεν είναι συγχρονες (α τρόπος ) και με σύνθεση ταλαντώσεων (β τρόπος). Αν υπάρχει και κάποια άλλη πρόταση θα ήταν ευσπρόδεκτη.Πιο εύχρηστη για τους μαθητές αν είναι δυνατό..
Χρήστος Αγριόδημας says:
06/12/2018 at 10:52 μμ
Καλησπέρα σε όλη την παρεα
Έχω ετοιμη ανάρτηση την οποία σχεδιάζω τις επόμενες μέρες να αναρτήσω. Ο τίτλος της με αφορμή τη 2,47
Αλλά πρώτα θα ακολουθήσει άλλη συμβολή από σύμφωνες πηγες.
Τώρα για την απάντηση του ερωτήματος. Καλό είναι να αποφεύγουμε υδάτινα κύματα. Οι τριχιες των σωματιδίων δεν είναι εγκάρσιες είναι σχεδόν κυκλικές. Η ιδιαιτερότητα αυτή έχει σαν αποτέλεσμα η αλλαγή της φάσης στον ανακλαστήρα να έχει ότι τιμή θελει.
Κώστας Ψυλάκος says:
07/12/2018 at 2:24 πμ
Δινω μια λυση στο παρακατω link στην οποια εχω θεωρήσει οτι το ανακλωμενο κυμα παρουσιαζει διαφορα φασης π rad με το προσπιπτον . Εξεταζω στην συνεχεια την διαφορα φασης που θα παρουσιαζουν τα δυο κυματα που φτανουν στο Σ για να εχω ενισχυτικη και ακυρωτικη συμβολη .
Ε Δ Ω
(Μπορειτε να κανετε ζουμ για να φανει καλυτερα ή να το κατεβάσετε στον υπολογιστη σας για ακομη καλυτερη αναγνωση)
Σπανός Γιάννης says:
07/12/2018 at 6:37 πμ
Καλημέρα Κώστα. Για χορδή που ανακλάται σε σταθερό άκρο θυμάμαι οτι το ανακλώμενο κύμα παρουσιάζει διαφορά φάσης π με το προσπίπτων. Συμβαίνει το ίδιο και με τα υδάτινα κύματα;
Διονύσης Μάργαρης says:
07/12/2018 at 10:12 πμ
Καλημέρα Γιάννη.
Μια πρόταση λύσης, όπως την έκανα όταν ήμουν στην τάξη:
Στο σημείο Σ φτάνουν κάθε στιγμή δύο κύματα. Το ένα απευθείας από την πηγή και το άλλο αφού προηγούμενα υποστεί ανάκλαση στον ανακλαστήρα. Τα δύο κύματα προέρχονται από την ίδια πηγή, συνεπώς μπορούμε να τα θεωρήσουμε ότι προέρχονται από σύγχρονες πηγές, αφού δεχόμαστε ότι δεν έχουμε καμιά αλλαγή φάσης κατά την ανάκλαση, οπότε να εφαρμόσουμε τις σχέσεις του βιβλίου μας.
Για τις αποστάσεις έχουμε, αν x=(ΠΑ)=(ΑΣ), αφού η μεσοκάθετος του τριγώνου είναι και διχοτόμος, άρα πρόκειται για ισοσκελές τρίγωνο: (θεωρώ ότι γνωρίζουν οι μαθητές τους νόμους της ανάκλασης…)
Με αφαίρεση των (2)-(1) βρίσκουμε το λ…
Όλη η δυσκολία είναι στο τι γίνεται με το Ν και πώς θα πάμε από τον περιττό, στον αμέσως επόμενο άρτιο. Δηλαδή στην περίπτωσή μας από το 2Ν+1 στο 2Ν+2, οπότε αυτό οδηγεί και σε ακέραιο πολλαπλάσιο του λ…
Διονύσης Μάργαρης says:
07/12/2018 at 10:17 πμ
Όσον αφορά το θέμα της αλλαγής ή μη της φάσης κατά την ανάκλαση, το θέμα είχε συζητηθεί το 2010 και το συμπέρασμα που κατέληξε είναι ότι (σχεδόν) η φάση δεν αλλάζει.
Η συζήτηση:
Συμβολή μετά από ανάκλαση.
και η τοποθέτηση του Νίκου Σφαρνά που νομίζω «έλυνε» το πρόβλημα:
Απάντηση από τον/την Νίκος Σφαρνάς στις 5 Φεβρουάριος 2010 στις 14:40
@ Γιάννη Κυριακόπουλο και Διονύση.
Το αν θα αλλάξει η φάση ενός κύματος κατά την ανάκλασή του, καθώς και ποια σχέση θα έχει το πλάτος του ανακλώμενου με το πλάτος του προσπίπτοντος, το καθορίζουν οι οριακές συνθήκες στο άκρο που γίνεται η ανάκλαση.
Όσα ανέφερα στο προηγούμενο σχόλιό μου προκύπτουν ως οριακή περίπτωση της αλλαγής μέσου διάδοσης σε εγκάρσιο μηχανικό κύμα χορδής, αν πάρουμε οριακά ως V2=0.
Τώρα για την χορδή με μια θηλιά στην άκρη που σκιαγράφησε ο Διονύσης και με ρωτάει ο Γιάννης.
Εδώ η οριακή συνθήκη επιβάλλει να είναι μηδενική η δύναμη που δέχεται η θηλιά από την τάση της χορδής σε κάθε χρονική στιγμή. Αν δεν ήταν μηδενική, και θεωρούμε αμελητέα τη μάζα της θηλιάς, θα είχαμε μια άπειρη επιτάχυνση της θηλιάς, πράγμα άτοπο. Σημειωτέον ότι δεχόμαστε πως η θηλιά δεν δέχεται δύναμη από το δεξιό μέσον (την κολόνα πάνω στην οποία ολισθαίνει).
Η απαίτηση λοιπόν για μηδενική τάση από το νήμα στη θηλιά, γράφεται μαθηματικά ως απαίτηση dy/dx =0 στη θέση χ=0(θέση της θηλιάς) για κάθε t. Γράφοντας το συνολικό κύμα δεξιά της θηλιάς ως επαλληλία του Απexpi(Kx-t) + Ααexpi(-kx-ωt) και απαιτώντας την παραπάνω οριακή συνθήκη, βγαίνει εύκολα πως τα μιγαδικά πλάτη Απ και Αα που περιέχουν και τις φάσεις πρέπει να είναι ίσα.
Αυτό σημαίνει ότι το ανακλώμενο κύμα ΑΝΑΜΦΙΒΟΛΑ έχει την ίδια φάση με το προσπίπτον.
Πάμε τώρα στα υδάτινα κύματα.
Εδώ ο μηχανισμός κίνησης των μορίων του υγρού σε ταλάντωση, δεν μπορεί σε όλες τις περιπτώσεις να είναι η επιφανειακή τάση του υγρού. Άυτή είναι μικρή για να μας εξηγήσει πως ανυψώνεται ένα κύμα στη θάλασσα σε ύψος ολόκληρων μέτρων. Τα βιβλία κυματικής σχεδιάζουν κυκλικές κινήσεις του νερού σε κατακόρυφο επίπεδο για να εξηγήσουν τον μηχανισμό διάδοσης του κύματος.
Έτσι λοιπόν δεν ταιριάζει απόλυτα ο παραλληλισμός με τη χορδή και τη θηλιά στην άκρη. Η δύναμη στα ακριανά μέρη του υγρού όπου βρίσκεται π.χ ένας λιμενοβραχίονας δεν είναι αναγκαστικά μηδέν. Αυτό μπορεί να είναι σωστό για κύματα μικρού πλάτους σε σχέση με το μήκος κύματος αλλά νομίζω ότι δεν είναι γενικά σωστό. Άρα δεν μπορώ να απαιτήσω όπως στη χορδή dy/dx=0.
Το συμπέρασμα λοιπόν κατ’ εμέ είναι ότι στη γενική περίπτωση των υδάτινων κυμάτων, δεν έχουμε μια συγκεκριμένη μεταβολή φάσης για το ανακλώμενο κύμα. Δηλαδή δεν μπορούμε να λέμε ούτε ότι είναι 0, ούτε ότι είναι π πάντα. Η κάθε συγκεκριμένη οριακή συνθήκη στο λιμενοβραχίονα ή τη λεκάνη με το υγρό, θα καθορίσει και τη μεταβολή φάσης και το πλάτος του ανακλώμενου.
Ίσως γι αυτό και οι διάφοροι φίλοι σχολιαστές ανέφεραν και διαφορετικές παρατηρήσεις που έκαναν στην πράξη.
Κώστας Ψυλάκος says:
07/12/2018 at 11:38 πμ
Καλημερα !
Δεν γνωριζω την συμπεριφορα των υδατινων κυματων ! Ομως εμεις μελετουμε ιδιαιτερα τα αρμονικα κυματα διοτι σε πολλες φυσικες διαδικασιες η μορφη των κυματων προσεγγιζει ικανοποιητικα την αρμονικη .Πανω σε αυτη την λογικη θεωρω οτι ειναι στημενη η ασκηση . Το τελικο αποτελεσμα με τον εναν ή τον αλλο τροπο δεν αλλαζει αλλα σιγουρα υπαρχει μια διαφορα στο τι συμβαινει . Δινω παρακατω το τι γραφει το βιβλιο του Δρυ Ε Δ Ω .
Κώστας Ψυλάκος says:
07/12/2018 at 11:41 πμ
Καλο ειναι να θυμηθουμε και την μελετη επι του θεμετος του Ξ.Στεργιαδη Ε Δ Ω
Διονύσης Μάργαρης says:
07/12/2018 at 11:46 πμ
Κώστα η θεωρία του βιβλίου Δρη, αναφέρεται στην ανάκλαση σε κύμα που διαδίδεται σε χορδή.
Αν διαβάσεις τη συζήτηση του 2010 που έδωσα παραπάνω, θα δεις ότι όλη η συζήτηση γινόταν στη βάση της θεωρίας για χορδές.
Η παρέμβαση των συνομιλητών οδήγησε στην θέση του Νίκου Σφαρνά, που έβαλα.
Η προσωπική μου θέση υπάρχει λίγο πιο κάτω. Την δίνω και εδώ:
Απάντηση από τον/την Διονύσης Μάργαρης στις 5 Φεβρουάριος 2010 στις 21:09
Αγαπητοί φίλοι να θυμίσω στους παλιότερους (αλλά και να πληροφορηθούν οι νεώτεροι) ένα καθηγητή του Φυσικού Αθηνών, ο οποίος πήρε έδρα στην ηλικία των 21 χρόνων του. Χριστοδούλου το όνομά του. Αυτό συνέβη ένα χρόνο πριν εγώ περάσω στο Πανεπιστήμιο. Αλλά όταν πρωτοετείς ρωτάγαμε πού είναι ο Χριστοδούλου, απάντηση δεν παίρναμε και τελικά μάθαμε ότι είχε φύγει ξανά για Αμερική….
Μετά από πολλά χρόνια διάβασα μια συνέντευξή του. Ο φυσικός Χριστοδούλου είχε γίνει ένας μεγάλος μαθηματικός, από τους κορυφαίους εν ζωή στον κόσμο, πολυβραβευμένος.
-Με τι ασχολείσθε αυτή την περίοδο κ. Χριστοδούλου.
-Διαπραγματεύομαι κάποιες εξισώσεις που περιγράφουν κύματα στην επιφάνεια ενός υγρού….
Ανέφερα τα παραπάνω για να πω τούτο. Δεν έχω καμιά φιλοδοξία να μπλέξω και να προσπαθήσω να κατανοήσω ένα τόσο πολύπλοκο θέμα, όπως είναι τα υδάτινα επιφανειακά κύματα. Ο προηγούμενος σχολιασμός μου και το μοντέλο της χορδής που χρησιμοποίησα, ήταν για ένα επίπεδο διδασκαλίας στα πλαίσια του Λυκείου. Να συμφωνήσω με τις θέσεις του φίλου Νίκου Σφαρνά ότι δεν ταιριάζει απόλυτα με την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε όταν ανακλάται ένα κύμα επιφανείας. Αλλά το θέμα είναι τι λέμε και πώς αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα όπως αυτό που βάζει το βιβλίο.
Πρότασή μου, δεν μιλάμε καθόλου για αλλαγή στη φάση, πράγμα που, και αν δεν είναι 100% σωστό, δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα και μένουμε εκεί. Και αν βρεθεί και κάποιο τσακάλι μαθητής και επιμένει στην αντίθετη άποψη, ας του πούμε να ξεκολλήσει από την ανάκλαση πάνω σε χορδή με σταθερό άκρο… είναι άλλη κατάσταση… και ας ασχοληθεί με θέματα που είναι πιο εύκολα και πιθανόν να τα βρει μπροστά του στις εξετάσεις. Ξέρετε αγαπητοί φίλοι πρώτα από όλα είμαστε δάσκαλοι…
Αποστόλης Παπάζογλου says:
07/12/2018 at 12:03 μμ
Καλημέρα Γιάννη. Λύνω την άσκηση, όπως προτείνει παραπάνω ο Διονύσης. Νομίζω περνάει ευκολότερα, από το να θεωρήσεις δευτερογενή πηγή στον ανακλαστήρα.
Καλησπέρα σε όλους τους φίλους και ευχαριστώ για τη βοήθεια τους.Διονύση δεν μπορούμε να πούμε οτι μετά το σημείο απόσβεσης (2Ν+1)λ/2=Νλ+ λ/2, άρα το αμέσως επόμενο σημείο ενίσχυσης δεν είναι το Νλ αλλά το (Ν+1)λ;Βρήκα την ιδια περίπου άσκηση στο Halliday-Resnick επιλεγμένες ασκήσεις φυσικής την 17.28 στον τόμο Α.Εκεί το 1ο σημείο είναι σημείο ενίσχυσης αρα 2χ-α=Νλ και το αμέσως επόμενο σημείο έχω απόσβεση άρα 2χ΄-α=Νλ+λ/2 και λέει<<τα 2 κύματα είναι εκτός φάσης κατά μισο μήκος κύματος οδηγώντας σε απόσβεστική συμβολή>> και μετά τις αφαιρει οποτε 2χ΄-2χ=λ/2 κλπ….
Μπορείς να το πεις και έτσι Γιάννη.
Πάντως είτε έτσι είτε αλλιώς, είναι ένα σημείο που πρέπει να προσέξει πολύ ο μαθητής για να μην κάνει λάθος.
Συνήθως γράφουν τυπικά, τη μια φορά (2Ν+1)λ/2 την άλλη Νλ και νομίζουν ότι … καθάρισαν.
Αντίθετα έχω επιλέξει να μην το αφήσω να περάσει έτσι.
Λένε όλοι ότι αρχικά έχουμε (2Ν+1)λ/2. Μετά ρωτώ τι έχουμε και…..
-Άρτιο λ/2.
-Δηλαδή;
-2Ν.λ/2.
Αξίζει η συζήτηση που θα ακολουθήσει. Ότι δηλαδή πρέπει η απόσταση να μεγαλώσει, οπότε ψάχνουμε τον επόμενο άρτιο αριθμό.
Σε άλλη άσκηση ο επόμενος του 2Ν+1 είναι ο 2Ν+3 διότι έχουμε δύο διαδοχικές αποσβέσεις.
Αν δώσουμε τρόπο που προσπερνά το πρόβλημα θα δημιουργήσουμε μαθητές που θα δουλεύουν "μεθοδικά" και θα την πατήσουν σε κάτι απλό.
Κάνουμε την απόδειξη του ότι η συχνότητα του διακροτήματος είναι η διαφορά των συχνοτήτων. Φτάνουμε στο ότι η γωνία είναι π/2 όταν για πρώτη φορά μηδενίζεται το πλάτος.
-Γιατί όχι 3π/2 ή 5π/2;
Φέτος πήρα απάντηση:
-Γιατί γίνεται για πρώτη φορά.
Καλησπέρα Γιάννη και σε όλα τα μέλη.
Θα συμφωνήσω με το Διονύση (Μάργαρη) αλλά διαφοροποιούμαι στο τι κάνω στη διδασκαλία (ή στην προπόνηση να το θέσω καλύτερα….βαριά η λέξη δάσκαλος για τα κυβικά μου). Όσον αφορά τα θέματα με τη φάση….το προσπερνάω…ή για να είμαι ειλικρινής ακόμη και αν πέσει ποτέ η ερώτηση στο τραπέζι θα το προσπεράσω θέλοντας και μη αφού δεν ξέρω.
Σχεδιάζω την εξής εικόνα: 2 πηγές και το ότι το Σ βρίσκεται πάνω σε κύκλο γύρω από την μία πηγή με ακτίνα ΠΟΣ (τον οποίο τον χαράζω με διακεκομένες) και από την άλλη πηγή η απόσταση μεταβάλλεται από ΠΑΣ σε ΠΑ΄Σ και σχεδιάζω και 2 υπερβολές στα αντίστοιχα σημεία που τέμνουν τον κύκλο. Με το που στήνουν το σχήμα με τις αποστάσεις σχεδιασμένες κυλάει σαν νερό στο αυλάκι η λύση. Παράλληλα αντιμετωπίζουν άνετα τις ερωτήσεις του Γιάννη (Κυριακόπουλου).
Με την εικόνα (αναλογία-παραλληλία-αντιπαραβολή….όπως θέλετε ονομάστε το) αντιμετωπίζω και την 2.51.
Καλημέρα Γιώργο. Καλή είναι η πρόταση.
Δεν κατάλαβα τι εννοείς λέγων:
Όσον αφορά τα θέματα με τη φάση….το προσπερνάω…
Την αναστροφή φάσης εννοείς;
Καλό μεσημέρι Γιάννη.
Ναι αυτό εννοώ σε περίπτωση απορίας μαθητή σχετικά με τον αν θα συμβεί στον ανακλαστήρα.
Δηλαδή ότι κάνουμε μια "παραδοχή" αποφεύγοντας περαιτέρω αναλύσεις όπως ανέφερε και ο Διονύσης.
Καλησπέρα στους φίλους.
Να επιχειρήσω μια προέκταση στα σχόλια του Διονύση με τα οποία συμφωνώ, …εννοώντας ότι την δίδασκα ομοίως, εφιστώντας την προσοχή σε δυο –τρία πράγματα για την περίπτωση σύγχρονων πηγών, και να διατυπώσω στο τέλος μια απορία.
1) Προσοχή στην επιλογή του ακέραιου Ν
2) Προσέχουμε αν πάμε διαδοχικά :
α) από απόσβεση (Ν) στην επόμενη ενίσχυση (Ν+1) ή στην προηγούμενη ενίσχυση (Ν).
β) από ενίσχυση (Ν) στην επόμενη απόσβεση (Ν) ή στην προηγούμενη απόσβεση (Ν-1).
(Έλεγα για ευκολία ,κάνετε στο πρόχειρο ένα σχηματάκι με τη μεσοκάθετο της Π1Π2 (ενισχυτική…Ν=0) , δεξιά της τον κροσσό αποσβεστικής συμβολής (Ν=0) και δεξιότερα τον κροσσό ενισχυτικής συμβολής (Ν=1) και έτσι βλέπετε τι συμβαίνει στον Ν ανάλογα με το από ποιο σε ποιο κροσσό πάμε)
Στην εν λόγω άσκηση (2.47) διαβάζουμε ότι ''… ο ανακλαστήρας μετακινείται κατά d '' και με βάση την εικόνα της εκφώνησης βλέπουμε ότι αρχικά ,
r2-r1=(2Ν+1) λ/2 και μετά αυξάνει σε r΄2-r1=(Ν+1) λ.
3) Αν τώρα δεν υπήρχε σχήμα θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι ο ανακλαστήρας μετακινείται αντίθετα οπότε η διαφορά δρόμων μειώνεται και έτσι αρχικά , r2-r1=(2Ν+1) λ/2 ενώ μετά r΄2-r1= Ν λ
Απορία
Πιστεύοντας ορθά τα παραπάνω παρατηρώ μια διαφορά στο αποτέλεσμα υπολογισμού του λ (για αντίθετη μετακίνηση του ανακλαστήρα απ’ ότι στο σχήμα του σχολικού) και …απορώ,… γιατί περίμενα ταύτιση .