Μετρώντας την Εργασία των Μηχανών

Παρουσίαση του βιβλίου

«Μετρώντας την Εργασία των Μηχανών: Η Δημιουργία του μεγέθους Έργο»,

του Νίκου Κανδεράκη

Αντικείμενο του βιβλίου είναι η ιστορία της εισαγωγής του φυσικού μεγέθους «έργο» ως το μέτρο της εργασίας, ιδιαίτερα των υδρόμυλων και των ατμομηχανών

και το πώς αυτό το μέγεθος εντάχθηκε στο σώμα της Θεωρητικής Μηχανικής αλλά και στην πρακτική ή τεχνολογική εκδοχή της.

Το βιβλίο θα παρουσιαστεί  την Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου στις 18:30, στο Έναστρον Βιβλιοκαφέ, Σόλωνος 101, κοντά στο Χημείο

Ο Κανδεράκης, έχει μακρόχρονη εμπειρία απ’ την σχολική τάξη και την εργαστηριακή εκδοχή της διδασκαλίας της Φυσικής, αλλά και απ’ την αξιολόγηση σχολικών εγχειριδίων Φυσικής, όπως και απ’ την διαμόρφωση σχετικών Αναλυτικών Προγραμμάτων για το ίδιο αντικείμενο.

Κομμάτι αυτής της εμπειρίας αποκτήθηκε απ’ την συμμετοχή του στην συγγραφική ομάδα του βιβλίου «Ιστορία της Επιστήμης και της Τεχνολογίας – Γ Λυκείου» που ακολούθησε την τύχη του μαθήματος. Αρκετοί το αγάπησαν αλλά αυτό δεν αρκούσε για απλώσει ρίζες στα ελληνικά σχολεία.

Με αυτά τα εφόδια επιχειρεί ο Κανδεράκης με το συγκεκριμένο βιβλίο να μετασχηματίσει την διδακτορική του διατριβή σε εργαλείο χρήσιμο για την σχολική πραγματικότητα.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο αντιμετωπίζει κριτικά την ταυτόχρονη διδασκαλία της Φυσικής και της Ιστορίας της, όπως επιχειρήθηκε σε κάποιες περιπτώσεις στις ΗΠΑ.

Π.χ. το εγχείρημα του Harvard Project Physics, παρά την ευμενή υποδοχή του από τους διδάσκοντες, αντιμετώπισε αντιστάσεις στην διδακτική πράξη γιατί απεδείχθη ανοικονόμητη διδακτική πρόταση. Στις δυσκολίες διδασκαλίας της Φυσικής προστέθηκαν και οι αντίστοιχες της διδασκαλίας της Ιστορίας της, χωρίς να επιτευχθεί ένα αμάλγαμα που θα διευκόλυνε την προαγωγή της επιστημονικής γνώσης και παράλληλα την ευρύτερη καλλιέργεια σε ζητήματα επιστήμης.

Παρόμοια εμπειρία έχουμε αποκομίσει απ’ την πορεία των βιβλίων των Κασσέτα, Μουρίκη & Δαπόντε  στην αρχική τους εκδοχή, που δεν ευτύχησαν να μακροημερεύσουν στα σχολεία, αλλά μπόλιασαν γόνιμα τους φυσικούς της εκπαίδευσης και συνεχίζουμε ακόμα να τα σχολιάζουμε, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά, ως εξαιρετικές περιπτώσεις όπου καλές ιδέες δεν ευτύχησαν να εξελιχθούν σε καλές πρακτικές μέσα στις τάξεις.

Παρόλα αυτά, ο Κανδεράκης θεωρεί ότι η Ιστορία της Φυσικής μπορεί να βοηθήσει τη διδακτική κατανόηση της Φυσικής, αλλά έμμεσα. Ως παράμετρος και εφόδιο στους διδακτικούς σχεδιασμούς των εκπαιδευτικών της πράξης και οδηγός στα Αναλυτικά Προγράμματα.

Η γνώση των αντιστάσεων που αντιμετώπισαν οι έννοιες και οι θεωρίες κατά την πρώτη φάση της οικοδόμησής τους και κυρίως οι τρόποι με τους οποίους αντιμετωπίστηκαν αυτές οι αντιστάσεις απ’ τους καινοτόμους επιστήμονες της εποχής τους, δηλαδή με τα  ιστορικά επιχειρήματα και τα «κρίσιμα  πειράματα», μπορούν να λειτουργήσουν ως εφόδια για την διδασκαλία, αποφασιστικότερα απ’ ότι τα ένθετα με τους βίους των «αγίων της επιστήμης», που ξέρουμε ότι δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα.