by 
Α. Παπάζογλου & Γ. Φασουλόπουλος
Οι εθνικές επέτειοι αποτελούν «πολιτικές τελετουργίες» που εμπνέονται απ’ τις πολιτικοθρησκευτικές τελετές της αρχαιότητας και ακολουθούν την παλαιά χορογραφία με συγκεντρώσεις και παρελάσεις επίδειξης ισχύος, επικλήσεις στο θείο, γυμναστικούς αγώνες, υποβλητικούς φωτισμούς και λαμπαδηδρομίες.
Σε φάσεις πολιτικής ισορροπίας αυτές οι επέτειοι στοχεύουν να επιβεβαιώσουν το κυρίαρχο θεσμικό αφήγημα. Όταν η επικαιρότητα δεν επιβεβαιώνει το μήνυμα των επετείων, αυτές παρακμάζουν με αποτέλεσμα ή να καταργούνται ή να φρεσκάρεται το πολιτικό αφήγημα.
Στην Ελλάδα της πρώιμης οθωνικής βασιλείας η θέσπιση της 1ης Ιανουαρίου και της 1ης Ιουνίου ως ημερών εθνικών εορτών επιχείρησαν να συνδέσουν με τρόπο υπερβολικό το κράτος με τον νεαρό βασιλιά, αφού η πρώτη αναφέρεται στην έλευση του Όθωνα στη χώρα και η δεύτερη στα γενέθλιά του (γεννήθηκε την 1/ 6/ 1815). Ο Όθων προσέγγισε το Ναύπλιο στις 18/30 Ιανουαρίου 1833 αλλά επιλέχθηκε ως ημερομηνία εορτασμού των «αποβατηρίων» για προφανείς συμβολικούς λόγους η 1 Ιανουαρίου.
ο δεκαοκτάχρονος Όθων φτάνει στο Ναύπλιο το 1833
Προφανώς, αυτές οι γιορτές παρήκμαζαν όσο αυξανόταν η αντίθεση προς την βαυαροκρατία.
Η καθιέρωση της 25ης Μαρτίου ως εθνικής επετείου το 1838 γιορτάστηκε με στολισμούς της Αθήνας, βραδινό φωτισμό της Ακρόπολης με φανούς και του Λυκαβηττού με έναν σταυρό σχηματισμένο με φανάρια, με κανονιοβολισμούς και συμμετοχή των βασιλέων στη δοξολογία της τότε μητρόπολης, που ήταν η εκκλησία Αγίας Ειρήνης, στην οδό Αιόλου.
Αιόλου, αριστερά ο ναός της Αγίας Ειρήνης
Η υποβάθμιση της εορτής απ’ την βαυαρική διοίκηση τα επόμενα χρόνια, ενεργοποίησε εορτασμούς της επετείου σε ιδιωτικούς χώρους με σημαιοστολισμούς, φωτισμό, ομιλίες, θεατρικές και μουσικές αναπαραστάσεις βασισμένες στο 1821 από αντιπολιτευόμενους πολίτες.
Αυτή την περίοδο τα σημεία τριβής αφορούσαν στο ότι ο Όθων δεν βαφτιζόταν ορθόδοξος, στην έλλειψη πρόνοιας υπέρ των πενόμενων αγωνιστών της Επανάστασης και στην αποφυγή ουσιαστικής στήριξης των εξεγερμένων κρητικών.
Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκείνου του ιδιωτικού εορτασμού της επετείου το έτος 1841, που κατέληξε σε αστυνομική παρέμβαση, συλλήψεις, δίκες σε πρώτο και δεύτερο βαθμό αφήνοντας ίχνη στις εφημερίδες της εποχής, βρίσκεται στο ότι οι πρωταγωνιστές είναι νέοι που στη συνέχεια εξελίχθηκαν σε γνωστούς επιστήμονες των θετικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Θα παρακολουθήσουμε τα γεγονότα όπως τα αφηγήθηκε ο γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη δημοσιογράφος, αθηναιογράφος – λαογράφος & Ακαδημαϊκός, Δημήτριος Καμπούρογλου.
Δημήτριος Καμπούρογλου (1852 – 1942)
Νεαροί αθηναίοι με αντιμοναρχικά αισθήματα, πριν την 25η Μαρτίου 1841, διαφήμισαν την εκδήλωση σε μεγάλη σάλα οικίας της οδού Αιόλου, κοντά στην Αγία Ειρήνη. Η αίθουσα είχε στολιστεί με αναπαραστάσεις που παρέπεμπαν σε κείμενα του Κοραή, με κυρίαρχη την εικόνα του. Αυτές οι αναπαραστάσεις αποτέλεσαν τη βάση του κατηγορητηρίου «περί δια εικόνων προσβολής της Κυβέρνησης».
Ο Καμπούρογλου αναφέρεται σε καράβι χωρίς τιμόνι, που παραπέμπει στην χωρίς καθοδήγηση πορεία της χώρας, σ’ έναν άπτερο και αλυσοδεμένο Ερμή, αναφορά στην βαλτωμένη οικονομία και τέλος σ’ αυτό που σχολιάστηκε περισσότερο, σ’ έναν τράγο που τρώει τα κλίματα σε ξέφραγο αμπελώνα. Εδώ η αναφορά στοχεύει ευθέως τη βαυαροκρατία.
Και ενώ οι νέοι «ηυτράπιζαν» την αίθουσα, μπούκαραν δυο ενωμοτάρχες και συνέλαβαν τον «γνωστόν δια την ζωηρότητά του» Σταμάτιο Κρίνο, που αντέδρασε έντονα στην είσοδο της Αστυνομίας. Ο Κρίνος οδηγήθηκε στο Τμήμα όπου «χειροτονήθηκε» παρουσία του τρομερού μοίραρχου Τζένου. Ελευθερώθηκε την ίδια μέρα μετά τη δυναμική παρέμβαση κόσμου που συγκεντρώθηκε έξω απ’ το Τμήμα.
Από την άμεση σύλληψη κατόρθωσε να διαφύγει ο «εκ των κορυφαίων επί ζωηρότητι» Θεόδωρος Ορφανίδης, που ήταν υπότροπος για αντιοθωνικές αντιδράσεις απ’ το 1835.
Οι ανακρίσεις παραπέμπουν 14 πολίτες σε δίκη που εξελίσσεται στο Πρωτοδικείο στις 13 Οκτωβρίου 1841. Ο Ορφανίδης, γνωστός για την ικανότητά του να στιχοπλοκεί, διεκδίκησε και πέτυχε να αναιρέσει τις κατηγορίες, εμμέτρως.
Η αναπαραγωγή του συμβάντος οφείλεται και στην εκτύπωση αυτής της έμμετρης απολογίας από τον Ορφανίδη που αναγνωρίζεται φιλολογικά ως σατιρικός δημιουργός στην Α’ Αθηναϊκή Σχολή Ποίησης.
η έμμετρη απολογία του Ορφανίδη
Το δικαστήριο υπό την πίεση μεγάλου αριθμού υποστηρικτών μέσα και έξω απ’ την αίθουσα, καταδίκασε μόνον τον Κρίνο «εις ενός και ημίσεος μηνός φιλοφρόνησιν εν Μενδρεσέ».
Ο επίμονος Κρίνος διεκδίκησε αναίρεση, χωρίς και πάλι να δικαιωθεί σε δεύτερο βαθμό. Πέτυχε όμως την καταδίκη του μοίραρχου Τζένου για την κακομεταχείριση που υπέστη, με την ίδια ακριβώς ποινή του ενάμιση μήνα.
Η επέτειος της 25ης Μαρτίου έπαψε να υποβαθμίζεται από το 1844. Έχει προηγηθεί το κίνημα της 3ης Σεπτέμβρη 1843, που πέτυχε την μετατροπή της Μοναρχίας σε Συνταγματική.
ο συνταγματάρχης Καλλέργης έξω απ’ το σημερινό Κοινοβούλιο την 3η Σεπτεμβρίου 1843
Οι οργανωτές του κινήματος της 3η Σεπτεμβρίου 1843 το προγραμμάτιζαν στις 25 Μαρτίου 1844 για να κάνουν χρήση αυτής της έντονα συμβολικής ημερομηνίας, αλλά επέσπευσαν διότι αντιλήφθησαν διαρροή των σχεδιασμών τους.
Η 3η Σεπτεμβρίου μετά την αποδοχή του Συντάγματος απ’ τον Όθωνα ορίστηκε ως εθνική εορτή. Μια γιορτή που σταδιακά ατόνησε και τελικά καταργήθηκε μετά την απομάκρυνση του Όθωνα απ’ τον θρόνο το 1862.
Αντίθετα με τους οργανωτές του κινήματος της 3ης Σεπτεμβρίου που δεν επωφελήθηκαν απ’ τους συμβολισμούς, ο ικανότερος χειριστής των πολιτικών συμβόλων μετά τη Μεταπολίτευση έκανε επιτυχή χρήση και της ημερομηνίας του κινήματος του 1843 για το Σύνταγμα, επιλέγοντάς την ως γενέθλια ημέρα του κόμματος του (Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη).
… οι «κορυφαίοι επι ζωηρότητι»
… 100 χρόνια μετά την 25η Μαρτίου 1841: οι νέοι που τους έλεγαν αλήτες
Συναφή άσματα:
https://www.youtube.com/watch?v=CKQpMtLagm8
https://www.youtube.com/watch?v=2Tsopg-Pj-w
το Μεγάλο μας Τσίρκο
πρωταγωνιστές της παράστασης η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος,
το κείμενο ήταν του Ιάκωβου Καμπανέλη,
τη μουσική είχε γράψει ο Σταύρος Ξαρχάκος,
σκηνικά ο εικαστικός Φαίδων Πατρικαλάκις,
υπήρχαν ολόγυρα οι φιγούρες του Ευγένιου Σπαθάρη,
τραγουδούσε ο Νίκος Ξυλούρης
και έπαιζαν οι Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Τίμος Περλέγκας, Σπύρος Κωνσταντόπουλος, Χρήστος Καλαβρούζος, Νίκος Κούρος
οι παραστάσεις έμοιαζαν με μαζικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, ήταν οι πολυπληθέστερες πριν την εξέγερση του Πολυτεχνείου
αφορμή για να εκφραστεί μια ακόμα γενιά «γνωστών δια την ζωηρότηταν σπουδαστών»
Καλημέρα Αποστόλη και Γιώργο.
Πολύ καλή η περιδιάβαση στις εθνικές μας γιορτές και στα παρατράγουδά τους…
Όσον αφορά τους συμβολισμούς, είναι πολύ ισχυροί. Και η νεότερη σύνδεση της 3ης Σεπτέμβρη με την 3η Σεπτέμβρη του 1843, πολύ πετυχημένη..
Και μιας και θυμηθήκαμε το μεγάλο μας τσίρκο, άλλο ένα με σχετικούς συνειρμούς:
https://youtu.be/HdX_kIWsWJA
Καλημέρα στην παρέα.
Ύστερα από τόσα χρόνια … συγκινούμε και νοερά ξαναζώ
τον παλμό όπως τότε, στο Αθήναιο (δις) απέναντι από το Πολυτεχνείο, που όταν έβγαινε ο Αρχάγγελος με τη χακί γκιλότα, τα στιβάνια, το μαύρο πουκάμισο και τη λιγνή στετή κορμοστασιά στον υπερυψωμένο
διάδρομο ανάμεσα μας, σείονταν το σύμπαν συνοδεύοντάς τον στο …”Φίλοι κι αδέρφια…” μαζί κι όλοι οι ηθοποιοί στο φινάλε.
Βγαίνοντας μουρμουρίζαμε γιαυτό που είδαμε και ελπίζαμε πιότερο πως σύντομα θάρθει το τέλος…
Να είστε καλά Γιώργο και Αποστόλη να ταρακουνάτε μνήμες για να νοιώθουμε πως ζούμε…
καλημέρα Διονύση, γεια σου Παντελή
σχετικά με το τραγούδι που μνημονεύεις Διονύση
το οποίο ενώ γράφτηκε για την 3/ 9/ 1841, συνδέθηκε με την 3/ 9/ 1974,
ο συνθέτης του, Ηλίας Ανδριόπουλος:
το τραγούδι αυτό, όπως είπατε, δεν ήταν γραμμένο για το ΠΑ.ΣΟ.Κ, γι’ αυτό και ο τίτλος του δίσκου ήταν «Γράμματα στον Μακρυγιάννη». … Όμως συνέπεσε η 3η του Σεπτέμβρη 1843, που έγινε η επανάσταση και απαίτησαν από τον Όθωνα να δώσει Σύνταγμα στον ελληνικό λαό, με την 3η Σεπτέμβρη του ’74, όπου το ΠΑ.ΣΟ.Κ ξεκίνησε την πορεία του με την ιδρυτική του διακήρυξη. Έτσι, όταν το τραγούδι αυτό άρχισε να παίζεται και να γίνεται γνωστό, η νεολαία του ΠΑ.ΣΟ.Κ, γιατί τα κόμματα τότε είχαν πάρα πολύ δυνατές και μαχητικές νεολαίες, θεώρησε ότι είναι ένα τραγούδι που ανήκει σε αυτούς. Εγώ δεν μπορούσα να κάνω τίποτα για να εμποδίσω αυτή την κατάσταση
και ο στιχουργός, Μάνος Ελευθερίου:
από τη στιγμή που βγαίνει κάτι στην κυκλοφορία, δε μ’ ενδιαφέρει καθόλου. Μ’ ενδιαφέρει βέβαια να αγαπηθεί το τραγούδι κλπ. Ήτανε λάθος να χρησιμοποιούν το «τρεις του Σεπτέμβρη» και να το συνδέουν με την ίδρυση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Αλλά αφού τους βόλευε, ας τους εκεί να χτυπιούνται. Ο Ανδριόπουλος βεβαίως νόμιζε ότι χρησιμοποιούν το έργο του και με το δίκιο του… Ήθελε να το απαγορεύσει, το απαγόρευσε… Πάντως δεν είχαμε καμία λιποθυμία, ούτε καμιά απόπειρα αυτοκτονίας
πάντως παιδιά, η μεταξύ μας αυθόρμητες αναφορές δημοφιλών λαϊκών τραγουδιών που μνημονεύουν την Επανάσταση, ήδη από την προηγούμενη ανάρτηση «1821. 200»,
δείχνουν ότι το εθνικό εικονοστάσι είναι γεμάτο με εικόνες κυρίως απ’ αυτή την περίοδο
Καλημέρα παιδιά. Μιας που πιάσαμε τα μουσικά, δύο ακόμη περιπτώσεις που δείχνουν πώς γίνονται συνδέσεις λόγω συγκυριών:
Μάνος Λοίζος – Καλημέρα ήλιε
Με τη γνωστή συνέχεια που πήρε το θέμα από την κόρη του συνθέτη.
Carl Orff – O Fortuna
Τα Carmina Burana αγκαλιάστηκαν, λόγω της επιτυχίας τους την εποχή της σύνθεσής τους το 1937, από την ηγεσία του ναζιστικού κόμματος και ο Orff κατηγορείται αργότερα για φιλοναζιστική στάση.
Καλησπέρα Αποστόλη.
Και μετά το “θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες” και το Carmina Burana ύμνος του ΠΑΣΟΚ το 1985!
Θύμιζε κάτι επαναστατικό!!!
Τραγούδι που χρησιμοποιήθηκε και από το ΠΑΣΟΚ και από το ΚΚΕεσ σε προεκλογικές συγκεντρώσεις :
https://www.youtube.com/watch?v=tcGxdMVmIX0
όταν η λειτουργία των συμβόλων υπερβαίνει τους αρχικούς σχεδιασμούς
μια ακόμα αμφίσημη χρήση μουσικής, όπως η περίπτωση των «Κάρμινα Μπουράνα»
«Λιλί Μαρλέν»
ένα παλιό γερμανικό ερωτικό ποίημα με θέμα ένα φαντάρο του Α Παγκόσμιου Πόλεμου που ονειρεύεται στη σκοπιά ότι η Λιλί θα τον περιμένει να ξαναβρεθούν μετά τον πόλεμο
επιλέγεται απ’ την γερμανική προπαγάνδα σε εμβατηριακή ενορχήστρωση να δίνει ρυθμό στον βηματισμό των στρατιωτών του Γ Ράιχ
παίχτηκε επανειλημμένα απ’ τον ραδιοφωνικό σταθμό του Βελιγραδίου που είχε τόσο δυνατό πομπό, που ακουγόταν ως τη Βόρεια Αφρική. Η γερμανική διοίκηση τον μετάτρεψε σε σταθμό προπαγάνδας και εμψύχωσης των χιλιάδων Γερμανών στρατιωτών του Άφρικα Κορπς, που πολεμούσαν στην Αφρική υπό την ηγεσία του Έρβιν Ρόμμελ
το εμψυχωτικό τραγούδι του ενός εμπόλεμου περνά τα χαρακώματα και μετατρέπεται και σε τραγούδι του αντιπάλου. Το 1943 και το 1944, το «Λιλί Μαρλέν» γίνεται και τραγούδι των Βρετανών, των Γάλλων, των Αμερικανών στρατιωτών που πολεμούν τους Γερμανούς
Πνευματικό Εμβατήριο
Σικελιανός, με θέμα την πνευματική Ελλάδα εμπρός στο δράμα όχι της τουρκοκρατούμενης χώρας, αλλά του τόπου μετά την Κατοχή (1945)
το απαντήσαμε, όσοι δεν διαβάζαμε λογοτεχνία, όχι στην ποιητική του εκδοχή αλλά ως λαϊκό ορατόριο, Μ. Θοδωράκης, (1969)
… οι «κορυφαίοι επι ζωηρότητι»
ο Καμπούρογλου τους χαρακτηρίζει «διόσκουρους». Ο ένας απ’ τους δύο, ο Θεόδωρος Ορφανίδης υπήρξε “σεσημασμένος” πριν το περιστατικό της 25 Μαρτίου 1841, στο οποίο πρωταγωνίστησε ο Σταμάτιος Κρίνος.
Θεόδωρος Ορφανίδης (1817 – 1886)
Ο Ορφανίδης γεννήθηκε στη Σμύρνη από γονείς χιώτες και απέδρασε στη Σύρο μετά την Επανάσταση. Εργάστηκε ως γραφέας στο Υπουργείο Εσωτερικών και έγινε γνωστός στα δεκαεννιά του με την σατιρική ποιητική συλλογή «Μέννιπος» του 1836, γιατί άσκησε κριτική στη βαυαροκρατία. Η έμμετρη σατιρική πολεμική του ενόχλησε τις Αρχές, καταδικάστηκε σε τριήμερο περιορισμό και απολύθηκε απ’ το Υπουργείο.
Η εμπλοκή του σε δικαστικές περιπέτειες, το 1836 και το 1841, με υπερασπιστή και τις δύο φορές τον φαναριώτη Περικλή Αργυρόπουλο (1801 – 1860),η καθηγητή της Νομικής και Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών, τον κατέστησε ως τον «κορυφαίο επι ζωηρότιτι», σύμφωνα με την αφήγηση των γεγονότων απ’ τον Καμπούρογλου.
Ο μεγάλος ισορροπιστής Ιωάννης Κωλέττης τον απομάκρυνε απ’ την Αθήνα το 1844, χορηγώντας του κρατική υποτροφία για το Παρίσι, όπου σπούδασε Φυτολογία με τους διαπρεπείς καθηγητές Adrien de Jussieu, Adolphe – Théodore Brogniart, Joseph Decaisne και Achille Richard.
Επιστρέφοντας στην Αθήνα το 1850, εντάχθηκε στο δυναμικό του Πανεπιστημίου, όπου την περιοδο 1867 – 1868 εκλέχτηκε Πρύτανης. Κατέγραψε 54 είδη φυτών και 20 παραλλαγές τους, που ενδημούν στην Ελλάδα με τον χαρακτηρισμό Orphanidesia και εξέδωσε το επιστημονικό περιοδικό «Γεωπονικά».
Ο αδελφός του Δημήτριος Ορφανίδης που σπούδασε κι’ αυτός Ιατρική στο Παρίσι, έγινε επίσης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1862 κατέλαβε τη θέση του προέδρου του Ιατροσυνεδρίου, δηλαδή του ανώτατου υγειονομικού οργάνου του κράτους που εξέδιδε και τις άδειες εξασκήσεως για όλους του επαγγελματίες της υγείας.
Biebersteinia Orphanidis & Tulipa Orphanidea
Οι δημόσιες παρεμβάσεις του Ορφανίδη μετά την ένταξή του στο πανεπιστήμιο συνεχίζουν να είναι παθιασμένες και θορυβώδεις. Οι απόηχοι των φιλολογικών καυγάδων του με τους Α. Ρ. Ραγκαβή, Δ. Βερναρδάκη και Γ. Ζαλοκώστα για τις βραβεύσεις στους ποιητικούς διαγωνισμούς της εποχής τους προκαλούν συζητήσεις μεταξύ των φιλολόγων ακόμα και σήμερα.
Στο ιδιαίτερο επιστημονικό του πεδίο, ιστορική θεωρείται η διένεξή του με τον γερμανό Τέοντορ Χέρμαν φον Χέλντραϊχ (1822 – 1902) επιμελητή του Βοτανικού Κήπου και συνεργάτη του. Ο Χέλντραϊχ υπήρξε βοτανολόγος με διεθνή αναγνώριση, ανακάλυψε 7 νέα γένη φυτών και 700 είδη, τα 70 από τα οποία φέρουν το όνομά του.
Η αρχικά καλή συνεργασία τους κατέληξε σε μια απ’ τις σφοδρότερες δημόσιες αντιπαραθέσεις πανεπιστημιακών. Ο Ορφανίδης τον κατηγόρησε για κλοπή σπόρων και δηλητηρίαση συλλογών του Βοτανικού Κήπου και ο Χέλντραϊχ για “άσχετο” και ξενόφοβο.
Ο “ζωηρός” Σταμάτιος Κρίνος γεννήθηκε στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης το 1815 και το 1829 βρέθηκε στη Χίο μετά από καταστροφή της πατρικής περιουσίας από πυρκαγιά. Εκεί εργάστηκε στο φαρμακείο του αδελφού του Αθανασίου όπου εξοικειώθηκε με την τέχνη του φαρμακοτρίφτη. Το 1835 βρέθηκε στην Αθήνα όπου σπούδασε στο Θεωρητικό και Πρακτικό Κατάστημα Χειρουργίας, Φαρμακοποιΐας και Μαιευτικής αποκτώντας άδεια άσκησης επαγγέλματος απ’ το αρμόδιο όργανο, το Ιατροσυνέδριο, ολοκληρώνοντας παράλληλα τις γυμνασιακές σπουδές του. Το 1837 ίδρυσε φαρμακείο.
Σταμάτιος Κρίνος (1815 – 1886)
Το 1841 πώλησε το φαρμακείο του και πήγε αρχικά στην Πίζα, όπου σπούδασε Βοτανική και Χημεία και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι. Επιστρέφοντας το 1846 στην Αθήνα έγινε άμισθος υφηγητής Οργανικής Χημείας και το 1861 τακτικός καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική.
Κατά την επιστροφή του ίδρυσε νέο φαρμακείο σε ιδιόκτητο διώροφο, στην Αιόλου 171 – 173. Τη λειτουργία του φαρμακείου συνέχισαν ο γιος του Αθανάσιος, που διεύρυνε τις εργασίες με την ίδρυση εργοστάσιου χημικών και φαρμακευτικών προϊόντων και ο εγγονός του Γεώργιος, καθηγητής Φαρμακευτικής Χημείας και Συνταγολογίας, στο Πανεπιστήμιο.
Το 1923 το κτήμα αγοράστηκε απ τον επίσης κωνσταντινουπολίτη ζαχαροπλάστη Μηνά Κασιμάτη, που διατήρησε το αρχικό όνομα “Κρίνος”. Το ζαχαροπλαστείο υπάρχει και σήμερα.
«Κρίνος», φαρμακείο και ζαχαροπλαστείο
Στην αναστάτωση που επικράτησε μετά την έξωση του Όθωνα στο Πανεπιστήμιο, ο Κρίνος βρέθηκε στο επίκεντρο αντιζηλιών, οπότε εγκατέλειψε τη θέση χωρίς να επιδιώξει να επανέλθει.
Ωστόσο διατήρησε τη προνομιακή θέση του μέλους του Ιατροσυνεδρίου, από τότε που διορίσθηκε, το 1853, μέχρι το τέλος της ζωής του.
Υπήρξε εκδότης του περιοδικού «Ασκληπιός» την περίοδο 1856-1859 και ο πρώτος Πρόεδρος της «Φαρμακευτικής εν Ελλάδι Εταιρίας», πρόδρομης του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, το 1874.
Δύο δημοσιεύσεις του ώριμου Σταμάτιου Κρίνου περιγράφουν τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα που εντοπίζονται στην “φυτική αρχαιολογία”:
«Περί στύρακος» (1881). Πρόκειται για φυτό που χρησιμοποιήθηκε στην αρωματοποιΐα, στην θεραπευτική και στην μαγεία, τόσο κατά την αρχαιότητα, όσον και κατά τους μέσους χρόνους
«Περί επιστημονικού προσδιορισμού των αρχαίων ελληνικών φυτών δια των ονομάτων του λαού κατά τόπους και χρόνους και της εκ τούτων ωφελείας εις την ετυμολογίαν και λεξικογραφίαν της ελληνικής γλώσσης» (1881).
Ο Κρίνος έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τη φαρμακευτική θεωρία και ορολογία των αρχαίων (Γαληνός και Διοσκουρίδης), αλλά και για την εμπειρική ιατρική, την οποία θεωρούσε ως «την πιο ελληνική». Σύμφωνα με τα αρχεία του στο Ε.Λ.Ι.Α., φαίνεται ότι ο ίδιος έστησε ένα εκτεταμένο δίκτυο επικοινωνίας με επαρχιακούς γιατρούς, οι οποίοι του παρείχαν πληροφορίες για ντόπια φυτικά σκευάσματα και άλλες που θα του επέτρεπαν να κατανοήσει τις θεραπευτικές ιδιότητες της «ελληνικής» φύσης (Μπαρλαγιάννης).
Για τον χαρακτήρα της δίκης του 1841, ο ιστορικός Γιάννης Κορδάτος γράφει στην εφημερίδα «Αυγή», το 1956
αναρτηθηκε στο διαδίκτυο απ’ τον Νίκο Σαραντάκο
Οι “ζωηροί” του περιστατικού της 25ης Μαρτίου 1841, αποτελούν αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις μορφωμένων «ετεροχθόνων» που είχαν πάντα την πρέπουσα νομική υποστήριξη, πάλι από ετεροχθόνα», τον διακεκριμένο νομικό Π. Αργυρόπουλος και σε αντίθεση με την εκτίμηση του Κορδάτου, μάλλον έπεσαν στα μαλακά και στον πρώτο αλλά και τον δεύτερο βαθμό της δίκης που οι αποφάσεις τους δηλώνουν διάθεση κατευνασμού και εξισορρόπησης εκ μέρους του Καθεστώτος. Έτσι πρέπει να ειδωθεί και η παροχή υποτροφίας στον έναν απ’ τους δύο και η απρόσκοπτη πανεπιστημιακή, φιλολογική και επαγγελματική καριέρα και για τους δυο.
Μάλλον η ακόλουθη αποτίμηση του Καμπούργογλου περιγράφει καλύτερα τα γεγονότα.
από το «25ηΜαρτίου του 1841», του Δ. Καμπούρογλου
Δεν πρέπει να διαφύγει ότι οι «διόσκουροι» συνέχισαν να είναι “ζωηροί” και από θέσεις εξουσίας αλλά με συντηρητικότερο πρόγραμμα.
Ενδιαφέρουσα η συνέχεια.
Κρατώ:
Δύο νεαροί “επαναστάτες”, στην ουσία “ζωηροί σπουδασταί” που αντί να τους εξοντώσει το σύστημα, τους προστάτευσε, αφού ο Ιωάννης Κωλέττης τους έστειλε για σπουδές στας Ευρώπας.
Εκεί απέκτησαν επιστημονικές γνώσεις, αλλά και συντηρητικοποιήθηκαν, οπότε μετά την επιστροφή τους πήραν θέσεις στο Πανεπιστήμιο, αλλά και έπαιξαν γενικότερα ρόλους εξουσίας…
όταν το αίμα βράζει
ή αυταρχική περιθωριοποίηση με απρόβλεπτες εξελίξεις
είτε εκτόνωση της έντασης με στρατηγική
ο μεσολαβητής Ιωάννης Κωλέττης, που το 1841 ήταν ως Πρέσβης της χώρας στο Παρίσι και ο ίδιος περιθωριοποιημένος για μια οκταετία απ’ το πεδίο των εξελίξεων, είχε προσωπική άποψη γι’ αυτές τις τακτικές. Επέστρεψε μετά την 3η Σεπτεμβρίου 1843
ο Κωλέττης στο Παρίσι, 1842
η φουστανέλα, αποτελεί σημειολογική επιλογή που παρέπεμπε στην ενδυμασία των ρουμελιωτών & ηπειρωτών αρματολών τους οποίους αντιπροσώπευσε
Η μαϊμού του Κωλέττη:
Από τη μηχανή του χρόνου.
για τον Κωλέττη
ο ιστορικός Βασίλης Κρεμμυδάς, που μελέτησε την αλληλογραφία του σημειώνει:
«Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει, από τα κείμενα και τις σκληρές εκφράσεις που βρίσκουμε σ’ αυτά, ότι πολλοί άνθρωποι τον μισούσαν. Εντούτοις, δεν έχουμε να κάνουμε με προσωπικά μίση, έχουμε να κάνουμε περισσότερο με πολιτικά πάθη της εποχής. Για τον Ι. Κωλέτη έχουν δημοσιευθεί και ευνοϊκά κείμενα και επαινετικά σχόλια, είναι όμως, λίγα, πολύ λιγότερα από τα άλλα».
Ο αγωνιστής Σπηρομίλιος σε λίβελό του πριν τα 1846 θα σημειώσει για τις σπουδές του Κωλέττη στην Ιταλία:
«διεκρίνετο μεταξύ των μαθητών διότι ήτο τόσο δύσνους και δύσλεκτος εις τόσον βαθμόν, ώστε είχεν καταντήσει παροιμιώδης. Είσαι Κωλέτης καημένε, ήτο η προς τους μη εννοούντες έκφρασις».
Το 1858 περίπου, ο Στέφανος Κουμανούδης σημειώνει μία λίστα προσώπων που αν και υπουργοποιήθηκαν ουδέν σχεδόν προύργου εποιήσαν και σε αυτήν συμπεριλαμβάνει και τον Κωλέττη.
Ο Γιάννης Κορδάτος τονίζει τον μαχητικό τόνο με τον οποίο διά της «Ελληνικής Νομαρχίας», ριζοσπαστικού κειμένου του 1806, με υπογραφή «Ανώνυμος ο Έλλην», την οποία του αποδίδει, στηλιτεύει την ρωμαίικη φεουδαρχία της προεπαναστατικής εποχής.
Ο Νίκος Σβορώνος τον χαρακτηρίζει εξ΄αιτίας του μεγαλοϊδεατισμού του ως τον τύπο «του τυχοδιώκτη πολιτικού, που εισήγαγε όσο κανείς άλλος τη διαφθορά στην άσκηση της εξουσίας».