by 
Γράφει ο δρ Στέφανος Τραχανάς*
Ο μέσος μορφωμένος πολίτης που θα επισκεφθεί το διαδικτυακό βιβλιοπωλείο Amazon για να αναζητήσει ένα εκλαϊκευτικό βιβλίο κβαντικής φυσικής θα πρέπει να είναι έτοιμος για μια δυσάρεστη έκπληξη. Αν και για το «πρόσημο» της έκπληξης δεν είμαι τελείως σίγουρος! Θα δει λοιπόν ο πολίτης αυτός να παρελαύνουν μπροστά του τίτλοι βιβλίων – συνήθως ευπώλητων – όπως οι παρακάτω, σε ακριβή μετάφραση: Ο κβαντικός γιατρός: Ενας κβαντικός φυσικός εξηγεί τη θεραπευτική δύναμη της ολιστικής ιατρικής. Κβαντική ίαση: Ερευνώντας τα μέτωπα της ψυχοσωματικής ιατρικής. Κβαντικό άγγιγμα: Η δύναμη του ιάσθαι. Ψυχοεπιστήμη: Πώς οι νέες ανακαλύψεις στην κβαντική φυσική εξηγούν τα παραφυσικά φαινόμενα. Κβαντική κάθαρση ψυχής: Επουλώνοντας τα τραύματα που αφήνει η ζωή στην ψυχή μας. Τηλεπάθεια: Μια κβαντική προσέγγιση. Το εγχειρίδιο του κβαντικού αστρολόγου. Το κβαντικό ταρό. Κβαντομηχανική για την ψυχή σας: Πώς να επισκευάσετε τον εαυτό σας και συγχρόνως να σώσετε τον κόσμο κ.λπ., κ.λπ.!
Ακραία και λαθραία οικειοποίηση της κβαντικής φυσικής
Με γοητεύει ο Στέφανος Τραχανάς και όταν διαβάζω την Κβαντομηχανική του και κυρίως όταν τον ακούω να παρουσιάζει κάτι με τόσο απλά λόγια, κάτι που απαιτεί βαθιά γνώση. Είναι μεγάλος!!
Θυμάμαι να τον χειροκροτούν οι πιτσιρικάδες στο Αιγάλω (Η Τζένη στη διοργάνωση).
Γι αυτό είναι κρίμα που οι προσπάθειές του είναι καταδικασμένες.
Τον θυμάμαι να λέει (περίπου) “Υποχρέωση απόδειξης έχει όποιος ισχυρίζεται κάτι περίεργο και όχι ο άλλος”. Πόσοι εκ των ανορθολογιζόντων αποδέχονται την απόλυτα λογική αυτήν ρήση;
Πόσοι θα μας ζητήσουν να τους αποδείξουμε ότι η γη δεν είναι επίπεδη, ότι τα εμβόλια δεν είναι κάποια εμφύτευση τσιπακίου διά του οποίου θα μας εκτελέσουν πατώντας ένα κουμπί;
Πόσοι θα μας ζητήσουν αποδειξη του ότι δεν μας ψεκάζουν;
Πόσοι θα δεχθούν την απόδειξη που (οι αφελείς εξ ημών) παραθέτουμε;
Γνωρίζουμε (ακόμα και όσοι έχουμε πάει φαντάροι) ότι υπάρχουν άνθωποι που λένε ότι:
-3% στην Αθήνα και 3% στη Θεσσαλονίκη σημαίνει 6%.
Και για να θυμηθούμε άλλον μεγάλο, πάμε στον τίτλο μυθιστορήματος του Ισαάκ Ασίμωφ:
Ενάντια στην ηλιθιότητα ακόμα και οι θεοί μάταια αγωνίζονται.
Ο Στέφανος Τραχανάς για μένα είναι ο μεγαλύτερος εκλαϊκευτής της επιστήμης που έχουμε, γιατί ακριβώς γνωρίζει βαθεία αυτό το οποίο προσπαθεί να μας εξηγήσει απλά. Συμφωνώ μαζί σου ότι για να μιλήσεις τόσο απλά για κάτι πρέπει να το γνωρίζεις σε βάθος. Δεν συμφωνώ μαζί σου Γιάννη μου ότι οι προσπάθειές του είναι καταδικασμένες, έχει φτιάξει σχολή σκέψης.
Που ειναι το παράξενο; Ποιός αγοράζει εκλαικευτικά βιβλία για μια τόσο δύσκολη θεωρία όπως η κβαντική ή τις μαυρες τρύπες χωρίς καν έχει αγοράσει εκλαικευτικά βιβλία για τη μηχανική, τον ηλεκτρομαγνητισμό κ.λ.π. Το μεγαλύτερο ποσοστό οι έχοντες ψευδαισθήσεις ότι θα καταλάβουν. Κάποτε είχαν προειδοποιήσει τον Hawking ότι για κάθε εξίσωση που θα έγραφε στο βιβλίο του θα έπεφταν οι πωλήσεις κατά 50% Εγραψε μόνο την E=mc2) Ακόμα και τα μαθήματα που παραδίδουν μεσω βίντεο στο Παν. Κρήτης προσπαθώντας να μιμηθούν το .. ΜΙΤ παρακολουθούνται, στη μεγάλη τους πλειονότητα, από φυσικούς που ψάχνουν για κάτι παραπάνω και μια επιμόρφωση που το κράτος δεν παρέχει.. Συμφωνώ με το Γιάννη. Από την άλλη θυμάμαι ακόμα τα λόγια ενός μεγάλου Πανεπιστημιακού δασκάλου μου στο Πανεπιστήμιο Κρήτης όταν γινόταν κάποτε λίγη φασαρία στο Αμφιθέατρο “Μην κάνετε φασαρία: Αφήστε σε αυτούς που έχουν την ψευδαίσθηση ότι κάτι καταλαβαίνουν να την έχουν”. Ελπίζω να μην γίνουν έτσι οι μαθητές μας με το νέο πρόγραμμα σπουδών και το.. πείραμα των δύο σχισμών, τον χρόνο planck κ.λ.π ..
Ας δούμε και την θετική πλευρά του πράγματος: Η κβαντική έχει γίνει της μόδας! Αν μη τι άλλο, εντυπωσιακό! Αν όσοι χρησιμοποιούν το όνομά της την κατέχουν κιόλας, θα πρέπει ένα σημαντικότατο ποσοστό ανθρώπων να είναι κβαντικές ιδιοφυίες!
Θοδωρή έχει γίνει της μόδας ή την επικαλούνται ακριβώς διότι είναι δύσκολα κατανοήσιμη;
Μπορείς εύκολα να πεις:
-Σύμφωνα με την Κβαντομηχανική……
και να παραθέσεις ανοησία.
Δύσκολα θα σε διαψεύσουν.
Ουδείς προσπαθεί να μιμηθεί το ΜΙΤ. Προφανώς δεν έχετε ιδέα για τι μιλάτε και για ποιους μιλάτε μαλλον και εκτίθεστε . Μήπως σας ενόχλησε η αναφορά στην ψευδοεπιστήμη και τις ενώσεις που στηρίζουν ψευδοεπιστημονικές ανοησίες για αυτό και αυτή η χολή;
Ο Στέφανος Τραχανάς είναι ο πανεπιστημιακός που έχει πολλά ταλέντα:
Μου άρεσε το εξής :
“Και μια καλή αρχή – ας πούμε για πανεπιστημιακούς δασκάλους – θα ήταν να σταθούμε για λίγο μπροστά στον καθρέφτη απαγγέλλοντας τον στίχο του τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ: «Κι εσύ αδελφέ μου φταις λιγάκι». ”
Να σχολιάσω : καλή αρχή δεν θα ήταν μόνο για τους πανεπιστημιακούς.
Εμπρός λοιπόν, όλοι όσοι έχουν σχέση με την επιστήμη της φυσικής και την διδασκαλία της στην χώρα μας, όλοι μαζί με μια φωνή..
Μιας και ο δάσκαλος Στέφανος Τραχανάς ενόχλησε με το εξαιρετικό του άρθρο να μεταφέρω και ένα μέρος του άρθρου που μαλλον έφερε και το προηγούμενο δηλητηριώδες σχόλιο, αλίμονο.
Ένας από τους λόγους που ο Στέφανος Τραχανάς είναι κορυφή και μέσα στις καρδιές μας – τους πολλούς είναι αλήθεια λόγους- είναι ότι ποτέ δεν μάσησε τα λόγια του γιατί δεν είχε ποτέ εξαρτήσεις από πουθενά, Διάλεξε να είναι ελεύθερος και για αυτό μπορεί και μιλά ελεύθερα. Ευχαριστούμε για ακόμη μια φορά Στέφανε για όλα όσα προσφέρεις στους Φυσικούς.
” Και ερχόμαστε στα δύσκολα: Πώς φτάσαμε άραγε ως εδώ; Η σημαντικότερη και επιτυχέστερη επιστημονική θεωρία όλων των εποχών να διαδραματίζει στον δημόσιο χώρο ακριβώς τον αντίθετο ρόλο απ’ αυτόν που οραματίστηκε για την επιστήμη ο Ρήγας Φεραίος όταν έγραφε το Φυσικής Απάνθισμα;Οτι η διδασκαλία της θα βοηθούσε τους υπόδουλους Ελληνες να αντιστέκονται στις δεισιδαιμονίες και τις προλήψεις και θα συνέβαλλε στην εθνική αφύπνιση; Τι πήγε τόσο στραβά και η επιστήμη από δύναμη απελευθερωτική του ανθρώπου – όπως την είδε ο Διαφωτισμός – να έχει μετατραπεί σε εργαλείο παραπλάνησης και χειραγώγησής του;
Ο συντάκτης του παρόντος αισθάνεται ότι έχει δικαίωμα να απευθύνει δημόσια το ερώτημα αυτό μόνο αν το έχει θέσει πρώτα στον εαυτό του και έχει αποδεχθεί το όποιο μερίδιο ευθύνης του αναλογεί. Πολύ περισσότερο, όταν διδάσκει κβαντομηχανική επί πολλά χρόνια τώρα και είναι συγγραφέας βασικών πανεπιστημιακών συγγραμμάτων στο αντικείμενο.
Θα αποφύγει όμως να υπερασπιστεί τον εαυτό του, με την ελπίδα ότι κάποιοι από τους αναγνώστες τούτου του άρθρου ίσως να γνωρίζουν κάτι για την προσωπική του στάση στο ζήτημα αυτό. Ιδιαίτερα απέναντι σε εκφυλιστικά φαινόμενα που συνέβαιναν δίπλα μας και είχαν οδηγήσει κορυφαία επιστημονική Ενωση της χώρας μας να έχει μετατραπεί σε εστία αναπαραγωγής και διάδοσης μέχρι και των πιο ευτράπελων μορφών ψευδοεπιστήμης. Με εκδόσεις βιβλίων που πραγματεύονται «επιστημονικά» θέματα όπως η «κβαντική ηθοποιία» και τα «κβαντικά τσάκρας», με «εφευρέσεις» που συζητούνται «επιστημονικά» σε διαδικτυακές… ζούγκλες και με δημοσιεύσεις «επιστημονικών» άρθρων στο περιοδικό της Ενωσης, που καταρρίπτουν με συνοπτικές διαδικασίες τη θεωρία της Σχετικότητας! Ενώ δεν λείπουν και δημόσιες ομιλίες στελεχών της Ενωσης που «αποδεικνύουν» όχι μόνο την αθανασία της ψυχής, αλλά ότι και η θεωρία της εξέλιξης είναι λάθος! Τελειώσαμε και με τον Δαρβίνο! Η ίδια υπόθεση δίνει όμως λαβή και για πολύ μελαγχολικές σκέψεις σχετικά με τη στάση δημόσιων θεσμών – π.χ. Υπουργείο Παιδείας και Δημόσια Τηλεόραση – απέναντι σε εκφυλιστικά φαινόμενα τέτοιου τύπου και τη διείσδυσή τους στον χώρο της εκπαίδευσης.
ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ προσπαθούν να εκμεταλλευτούν Γιάννη. Η κβαντομηχανική είναι, κατά τη γνώμη μου, η σημαντικότερη θεωρία της φυσικής, αλλά δεν είναι εύκολα προσβάσιμη, ακόμα και για τους φυσικούς επιστήμονες. Ωστόσο, το γεγονός αυτό καταδεικνύει την ανάγκη επιστημονικού εγγραμματισμού όλων των πολιτών, για να μην τους κοροιδεύει εύκολα ο καθένας.
“Θα αποφύγει όμως να υπερασπιστεί τον εαυτό του, με την ελπίδα ότι…απέναντι σε εκφυλιστικά φαινόμενα τέτοιου τύπου και τη διείσδυσή τους στον χώρο της εκπαίδευσης.”
Δεν έχω την τιμή να γνωρίζω τον Καθηγητή, δεν υπήρξα φοιτητής του, δεν έχω διαβάσει τα βιβλία του.
Στέκομαι, όμως, δίπλα του για όσα αναφέρει στην παραπάνω παράγραφο και ευκαιρία να ενημερώσω, όσους τυχόν τους λέει κάτι το όνομά μου, από τι δημοσιεύσεις μου στα περιοδικά, τότε, τη συμμετοχή μου σε διαγωνισμούς και τις οργανώσεις και προεδρίες σε εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα, ότι εδώ και δεκαπέντε χρόνια δεν είμαι καν απλό μέλος.
“Καλά εσύ έφυγες νωρίς” θα μου έλεγε ο Χρόνης Μίσσιος…
Αγαπητέ Βαγγέλη εσύ έφυγες νωρίς, κάποιοι δεν μπήκαμε ποτέ σε αυτές τις ενώσεις, το θέμα είναι τώρα τι γίνεται και κυρίως τι θα γίνει με τα νέα παιδιά. Χάνονται όλα τα δικαιώματα των φυσικών, και εμείς δεν έχουμε εκπροσώπους να μας υπερασπιστούν, δεν έχουμε επιμελητήριο δημοκρατικά εκλεγμένο για να ελπίσουμε σε καλύτερες μέρες. Ας έχουμε τουλάχιστον τον δάσκαλο Τραχανά, τον φίλο Στέφανο να μας φωτίζει.
Δεν έτυχε να τον έχω δάσκαλο ως φοιτητής γιατί είμαι αρκετά μεγάλος και σπούδασα στην Αθήνα. Τον είχα όμως σε αρκετά διαδικτυακά μαθήματα (μαθηματικά και κβαντική φυσική) και έχω όλα του τα βιβλία (παλαιότερες και νεότερες εκδόσεις).
Νομίζω ότι είναι στολίδι για τη χώρα μας. Τέτοιους δασκάλους θέλουμε. Αφοσιωμένους, ανιδιοτελείς, ανθρώπινους, ζεστούς, κοντά στους φοιτητές του, αποκλειστικής απασχόλησης με τα πανεπιστημιακά τους καθήκοντα.
Δεν έχουμε πολλούς όμοιους.
Αισθάνομαι την ανάγκη από το βήμα αυτό να του πω ένα μεγάλο ευχαριστώ για όσα μου έμαθε τα τελευταία χρόνια (δεν το έκανα όταν και εκεί που έπρεπε).
Όσο για «προσπαθώντας να μιμηθούν το ΜΙΤ …» το αφήνω ασχολίαστο.
Εξαιρετικό άρθρο, μεγάλες αλήθειες που νομίζω κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει.
Μαλλον παρεξηγήθηκα. Πρώτα πρώτα είμαι απόφοιτος του Πανεπιστημίου κρήτης 1ος επιτυχών το 1988 και κάτοχος του βραβείου Δρεττάκη που δίνεται στον αποφοιτήσαντα στα 4 χρόνια με την υψηλότερη βαθμολογία το 1992. Προφανώς ξέρω για ποιούς και τι μιλάω και έχω παρακουλουθήσει διαλέξεις όλων των καθηγητών και του κ. Τραχανά. Είμαι ενάντια στην ψευδοεπιστήμη (και στις πρόσφατες εξυπνάδες της ΕΕΦ) εδώ και 20-30 χρόνια όταν ίδρυσε την πρώτη ομάδα εναντίον της ψευδοεπιστημης ο κ. Σιμόπουλος. Οι πληροφορίες μου για το ποιοί παρακολουθουν τα μαθήματα είναι από καθηγητές του ίδιου του πανεπιστημίου Κρήτης με τους οποίους διατηρώ επαφή ως κρητικός φυσικός.Δεν ρίχνω καμιά χολή ούτε υποβιβάζω κανένα απλά περιγράφω μια σκληρή πραγματικότητα στον εκδοτικό χώρο των ελληνικών εκλαικευτικών βιβλίων και όχι μόνο αλλά και των διαδικτυακών μαθημάτων. Διατηρώ νομίζω το δικαίωμα να έχω την άποψη μου που εκφράζει εμένα και μόνο.