web analytics

Το νέο ΠΣ Φυσικής Λυκείου

Μια συνοπτική παρουσίαση του νέου ΠΣ της φυσικής το οποίο θα εφαρμοστεί στην Α’ Λυκείου από το σχολικό έτος 2026-27, δηλαδή στα παιδιά που φέτος φοιτούν στη Β’ Γυμνασίου

1

2

3

4

Συνοπτική παρουσίαση του νέου ΠΣ Φυσικής

Loading

Subscribe
Ειδοποίηση για
24 Σχόλια
Inline Feedbacks
Όλα τα σχόλια
Κοτσακινός Χρήστος

Κάποια σχόλια:

  1. Αν θυμάμαι καλά το εν λόγω Π.Σ. είναι σχεδόν ίδιο με του 2015 που ποτέ δεν εφαρμόστηκε.
  2. Στην Α’ Λυκείου θα διδάσκεται πρώτα ορισμένο τμήμα της Δυναμικής και μετά η Κινηματική. Έχω την εντύπωση ότι στο σαιτ έχει συζητηθεί το συγκεκριμένο θέμα, πάντως η γνώμη μου είναι η εξής: Αυτή η προσέγγιση συμβαδίζει με τη σύγχρονη διδακτική τάση και τη φιλοσοφία της μηχανικής (πρώτα τα αίτια, μετά οι συνέπειες). Επιπλέον, διδάσκονται αρχικά “εισαγωγικές γνώσεις” όπως η ανάλυση δυνάμεων, ο τρίτος Ν.Ν. για να μπουν οι μαθητές πιο ομαλά στη φιλοσοφία της Λυκειακής Φυσικής. Λέγοντας ομαλά, εννοώ ότι δεν θα έχουν να αντιμετωπίσουν προβλήματα που απαιτούν περισσότερο μαθηματικούς χειρισμούς (προσδιορισμός κλίσης – εμβαδού από γραφικές παραστάσεις – συστήματα εξισώσεων κ.λπ.) , προβλήματα δηλαδή που συναντιούνται στο κεφάλαιο της Κινηματικής. Από την εμπειρία που έχω, παρατηρώ ότι η μετάβαση από τη Φυσική του Γυμνασίου στου Λυκείου είναι ιδιαίτερα δύσκολη για τον λόγο ότι οι μαθητές δεν είναι εξοικειωμένοι με μια Φυσική με τόσο εκτεταμένη χρήση μαθηματικών. Οι μαθητές λοιπόν που απογοητεύονται από το 1ο κεφάλαιο, πολύ δύσκολα θα συνεχίσουν να ασχολούνται με το μάθημα, ενώ αντίστοιχα οι μαθητές που κατανοούν την νέα φιλοσοφία του μαθήματος, σχεδόν πάντα αγαπάνε το μάθημα. Λέγοντας τα παραπάνω θέλω να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι η απόφαση η Δυναμική να έπεται της Κινηματικής έχει μια λογική βάση. Δεν μπορώ να γνωρίζω ακόμα αν είναι μια ορθή απόφαση, πάντως παραθέτω κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία:
  3. Χώρες που διδάσκουν πρώτα την Κινηματική
  4. Ηνωμένες Πολιτείες (AP Physics, General Physics courses)
  5. Ηνωμένο Βασίλειο (A-level Physics, GCSE Physics)
  6. Γαλλία (Lycée, Terminale S)
  7. Γερμανία (Gymnasium, Physik Oberstufe)
  8. Ιταλία (Liceo Scientifico, Fisica 3o έτος)
  9. Χώρες που διδάσκουν πρώτα τη Δυναμική
  10. Φινλανδία (Upper Secondary Physics)
  11. Σιγκαπούρη (H2 Physics, O-level Physics)
  12. Καναδάς (σε ορισμένες επαρχίες, όπως το Κεμπέκ, δίνεται έμφαση πρώτα στους Νόμους του Νεύτωνα)
  13. Προβλέπω ότι το κεφάλαιο ΗΧΟΣ (Α’ Λυκείου) όπως και το ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΥΣΙΚΗ (Β’ Λυκείου Γενικής) θα είναι εκτός ύλης (βάζουν τέτοια κεφάλαια για καινοτομίες ενώ ξέρουν ότι δεν πρόκειται να είναι εντός διδακτέας ύλης – πολλά συγχαρητήρια)
  14. Σημαντική προσθήκη η ΕΙΣΑΓΩΓΗ στη Β’ Προσανατολισμού αλλά πολύ φοβάμαι ότι οι οδηγίες θα λένε κάτι του τύπου: Να διδαχτεί μέσα από παραδείγματα – ως εισαγωγική συζήτηση – 1 Διδακτική ώρα.
  15. Από τη Β’ Προσανατολισμού έφυγαν τα κεφάλαια ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ και ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ – με το Ηλεκτρικό πεδίο να πηγαίνει στη Γ’. Από τη Γ’ έπεσε η απλή αρμονική ταλάντωση στη Β’ Προσανατολισμού. Το σημαντικότερο βέβαια είναι ότι έπεσε μεγάλο μέρος της ύλης ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΣΤΕΡΕΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ και ΚΡΟΥΣΕΙΣ από τη Γ στη Β. Φαίνεται ξεκάθαρα ότι η Φυσική διδάσκεται μόνο για να γράψουν οι μαθητές πανελλήνιες

Περισσότερα σε λίγο …

Γιάννης Κυριακόπουλος
Αρχισυντάκτης

Να αι καλά Θοδωρή.
Επιτέλους το περιεχόμενο χωρίς το μακροσκελές κείμενο με τους στόχους.

Γιάννης Κυριακόπουλος
Αρχισυντάκτης

Παιδιά μια βοήθεια:
Δεν βρίσκω κάπου τη σχετική ταχύτητα.
Θα πρωτοαναφερθεί στην 4.1 (Σχετικότητα);

Μίλτος Καδιλτζόγλου

Καλησπέρα σε όλους!
Να αντιληφθούμε τις θεματικές που διαβάζουμε παραπάνω ως τα περιεχόμενα των νέων σχολικών βιβλίων, χωρίς όμως φυσικά αυτά να ταυτίζονται με τη διδακτέα και εξεταστέα ύλη;

Το Γυμνάσιο;

Μπατατέγας Γεώργος

Καλησπέρα συνάδελφοι Θα ήθελα να καταθέσω την άποψη μου για το ΑΠ της Α Λυκείου Η γνώμη μου είναι τα κινηματικά φυσικά μεγέθη να μπουν πριν τις δυνάμεις (Τα είδη κινήσεων κανονικά μετά τις δυνάμεις ) Οι λόγοι είναι οι εξής
(α) Μπορούμε να  συνδέσουμε τη δύναμη του ελατηρίου με την μετατόπιση της ελεύθερης άκρης του του ελατηρίου από τη θέση στην οποία βρίσκεται όταν το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος. Έτσι να δικαιολογήσουμε το αρνητικό πρόσημό στον τύπο . Σκεφτείτε τους μαθητές την έκπληξή τους όταν μπουν στο πανεπιστήμιο και δουν το αρνητικό πρόσημό στον τύπο
(β) Μπορούμε να συνδέσουμε τη δύναμη με την μεταβολή της ταχύτητάς άρα την επιτάχυνση και να προχωρήσουμε στο δεύτερό νόμο του Νεύτωνα
Η δύναμη είναι διανυσματικό μέγεθος και πρέπει να συνδέεται με διανυσματικό μέγεθός
Αν θεωρήσουμε ότι μια δύναμη μπορεί να προκαλέσει κάποια μεταβολή στην κινητική κατάσταση ενός σώματος, ή κάποια παροδική ή μόνιμη μεταβολή στο σχήμα του , συνδέουμε το μέτρο της δύναμης με τις έννοιες αυτές Άλλωστε πως θα ορίσουμε την έννοια κινητική κατάσταση ενός σώματος Επειδή σίγουρα μας διαβάζουν πολλοί και φυσικά οι υπεύθυνοι του ΙΕΠ ας μας ακούσουν επιτέλους .Μην κάνουν cory paste ξένα αναλυτικά προγράμματα . Έστω και τώρα πριν τυπωθούν τα νέα βιβλία
ΥΓ Στο γυμνάσιο από ότι γνωρίζω τα νέα ΠΣ έχουν τη σωστή σειρά Κινηματικά μεγέθη και δυνάμεις

admin
Διαχειριστής
21/03/2025 5:41 ΜΜ

Γιώργο η τοποθέτησή σου μεταφέρθηκε σαν σχόλιο στο χώρο εδώ, όπου είχε αναρτηθεί το θέμα των νέων αναλυτικών προγραμμάτων.

Ανδρέας Ριζόπουλος
Αρχισυντάκτης
21/03/2025 10:22 ΜΜ

Καλησπέρα Θοδωρή και όσοι συμμετέχοντες.

Γιώργο γράφεις “οι υπεύθυνοι του ΙΕΠ ας μας ακούσουν επιτέλους”. Το ανέκδοτο της ημέρας. Και να θέλουν, μπορούν; Τι αρμοδιότητες έχουν στα αλήθεια; Ποιος κρύβεται πίσω από το ΙΕΠ; Μήπως να ρωτήσουμε κάπου αλλού;
Δυναμική πριν την Κινηματική;
Ας κάνουμε μια επίσκεψη στα περιεχόμενα κορυφαίων βιβλίων Φυσικής
Halliday-Resnick
comment image
Serway
comment image 
Young
comment image
Αλεξόπουλος
comment image

Αν δεν ξέρουν αυτοί, ποιος ξέρει; Πάλι θα πρωτοτυπήσουμε παγκοσμίως;

Μήπως ξέρει η κυρία Τραμπίδου με την επιστημονική ομάδα της, η οποία δεν απαντάει σε email κοινών καθηγητάκων Λυκείου;
Τα Mail μου, στην κυρία, θα είχαν φτάσει σε απόσταση μισού έτους φωτός, αν τα έστελνα με ραδιοκύματα στο διάστημα.

Τι να πρωτοπεί ένας καθηγητής τάξης;
Ζούμε ένα σχολείο, που νοιάζεται μόνο για δράσεις, πανηγύρια, εκδρομές και εκδηλώσεις πάσης φύσεως. Μόνο μάθημα δε γίνεται. Οι διευθυντές τρέχουν στα Εράσμους και τα πρακτορεία για να πάρουν μόρια. Ψυχολόγοι, Κοινωνιολόγοι, Εκαβίτες, πυροσβέστες, παπάδες, αργόσχολοι, κυκλοφορούν καθημερινά στους διαδρόμους ενημερώνοντας για ό,τι μπορεί να φανεί του …
Οι μαθητές προφανώς ωθούνται στα Φροντιστήρια, αφού το σχολείο είναι για τα παραπάνω. Συνάδελφοι Φροντιστές σας περιμένει πολύ δουλειά.

Και βλέπουμε μια τεράστια ύλη, που θα γίνει με 2 θεωρητικά ώρες;
comment image

Μιχαήλ Τρούλιαλης
22/03/2025 12:32 ΠΜ

Καλησπέρα.
Δε νομίζω ότι υπάρχει λόγος να κάνουμε τόσο τεράστιο θέμα για τη διδασκαλία πρώτα των δυνάμεων και μετά των κινήσεων. Αυτός ακριβώς ο τρόπος εφαρμόζεται στην Α λυκείου των Επα.Λ. εδώ και πολλά χρόνια. Παραθέτω την ύλη

Διδακτέα-Εξεταστέα Ύλη

2. ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ
2.1 Η έννοια της δύναμης
2.2 Τα χαρακτηριστικά της δύναμης
2.3 Δυνάμεις επαφής και δυνάμεις από απόσταση
2.5 Η δύναμη ως αιτία παραμόρφωσης-Νόμος Hooke
2.6 Μέτρηση δυνάμεων με δυναμόμετρο
2.8 Σύνθεση δυνάμεων (Μόνο για συγγραμμικές και κάθετες. Εκτός το λυμένο παράδειγμα)
2.9 Ανάλυση δύναμης σε συνιστώσες
2.10 Δράση- Αντίδραση- 3ος νόμος του Νεύτωνα

4. ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΗ
4.1 Το αίνιγμα της κίνησης
4.1.6 Μέση ταχύτητα
4.1.7 Στιγμιαία ταχύτητα ( Εκτός ο μαθηματικός προβληματισμός)
4.2 Αδράνεια-1ος νόμος του Νεύτωνα για την κίνηση (Εκτός το ιστορικό σημείωμα) 4.3 Ευθύγραμμη ομαλή κίνηση
4.3.1 Μελέτη της ευθύγραμμης ομαλής κίνησης
4.4 Ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση-Επιτάχυνση
4.4.1 Η έννοια της επιτάχυνσης
4.4.2 Εξισώσεις κίνησης-Διαγράμματα (Εκτός οι αποδείξεις τύπων και το παράδειγμα 3)
4.5 ΔΥΝΑΜΗ. Το μυστικό της επιτάχυνσης-2ος Νόμος του Νεύτωνα
4.5.2 Βάρος. Περιλαμβάνονται τα παραδείγματα 1,3,4,5
4.9 Τριβή
4.9.1 Δυνάμεις τριβής
4.9.2 Πού οφείλεται η τριβή
4.10 Στατική τριβή (Εκτός ο υπολογισμός του noρ )
4.11 Τριβή ολίσθησης (Εκτός το παράδειγμα με τα δύο σώματα και την τροχαλία και το «ας στοχαστούμε»

5. ΕΡΓΟ-ΕΝΕΡΓΕΙΑ
5.1 Από τη βιολογική εργασία στο φυσικό έργο
5.2 Έργο σταθερής δύναμης (μέχρι τη αναφορά για τον James P. Joule, περιλαμβάνεται το παράδειγμα)
5.3 Έργο γνωστών δυνάμεων
5.3.1 Το βάρος, το έργο και η …συντήρηση
5.4 Ρυθμοί έργου (Μέχρι τη σχέση 5.3)
5.6 Έργο και ενέργεια: οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος (Εκτός οι αποδείξεις). Περιλαμβάνεται το δεύτερο παράδειγμα

Κώστας Παπαδάκης
22/03/2025 2:22 ΠΜ

Θα είναι ενδιαφέρον να παρουσιαστούν πρώτα οι δυνάμεις και μετά οι κινήσεις.

Το σίγουρο είναι ότι οι μαθητές που θα συναντήσουν πρώτα τις δυνάμεις, θα νιώσουν σίγουρα καλύτερα (ψυχολογικά) από το να συναντήσουν πρώτα τις κινήσεις. Η πρώτη επαφή με τις κινήσεις (εξισώσεις – μαθηματική επεξεργασία, διαγράμματα) δημιουργεί “πανικό” διάρκειας ενός διμήνου.

Δεδομένου ότι η δύναμη αποτελεί το αίτιο της κίνησης, γίνεται λογικότερο να δοθεί η αιτία πριν το αποτέλεσμα. Υπάρχει βέβαια και το θέμα της επιτάχυνσης, χαλάει την αλυσίδα της διαδοχής: εφαρμογή της δύναμης (αίτιο) -> προκαλεί επιτάχυνση -> άρα μεταβολή της ταχύτητας -> και έχουμε κίνηση (αποτέλεσμα). Εννοώ ότι δεν μπορούμε να δώσουμε μετά την δύναμη την επιτάχυνση, άρα αναγκαστικά , μετά τις δυνάμεις γυρνάμε στις κινήσεις (τον “πανικό” οι μαθητές δεν τον γλυτώνουν).

Συμφωνώ με τους συναδέλφους στο ότι παρουσιάζονται οι δυνάμεις πριν τις κινήσεις σε βιβλία στο εξωτερικό και σε πανεπιστημιακά συγγράματα.

Εμείς (οι Φυσικοί) έχουμε την τάση να συζητάμε αρκετά, κάτι θετικό γιατί ανταλλάσουμε απόψεις, στη συνέχεια βέβαια κάνουμε ο καθένας ότι κρίνει καλύτερο. Το “υπάρχουν πολλές εκπαιδευτικές προσσεγγίσεις” που δίνει ελευθερία στο καθηγητή.

Γιάννης Κυριακόπουλος
Αρχισυντάκτης

Καλημέρα παιδιά.
Θα διαφωνήσω με τον Μιχάλη στο:
Δε νομίζω ότι υπάρχει λόγος να κάνουμε τόσο τεράστιο θέμα για τη διδασκαλία πρώτα των δυνάμεων και μετά των κινήσεων.
Θα διαφωνήσω και με τον Κώστα:
Δεδομένου ότι η δύναμη αποτελεί το αίτιο της κίνησης, γίνεται λογικότερο να δοθεί η αιτία πριν το αποτέλεσμα.

Η παιδαγωγικά ορθή σειρά άλλα επιβάλλει.
Περισσότερα το απόγευμα που θα επιστρέψω.

Γιάννης Κυριακόπουλος
Αρχισυντάκτης

Μέχρι τότε το Διονυσιακόν:
Υπέρ Κινηματικής ο λόγος.

Ανδρέας Ριζόπουλος
Αρχισυντάκτης
22/03/2025 11:07 ΠΜ

Καλημέρα συνάδελφοι. Ο Διονύσης έγραψε τότε “Βάζουμε το κάρο μπροστά από το άλογο”.

Τι γίνεται στις περισσότερες χώρες;
Η ύλη ξεκινά με τις βασικές έννοιες της κίνησης (ευθύγραμμη, επιταχυνόμενη κίνηση) και αργότερα εισάγονται οι Νόμοι του Νεύτωνα.
Στα σχολικά προγράμματα φυσικής (όπως στο IB Physics, το AP Physics, τα ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα) η Κινηματική διδάσκεται πρώτα, ακολουθούμενη από τη Δυναμική.
Στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση τα μαθήματα “Engineering Mechanics” ή “Classical Mechanics” αρχίζουν με την Κινηματική πριν περάσουν στη Δυναμική.
Σε πανεπιστημιακά μαθήματα Μηχανικής και Φυσικής, όπως στα προγράμματα σπουδών του MIT, Stanford, ETH Zurich, ΕΜΠ, ΑΠΘ, κ.ά., η σειρά παραμένει ίδια.

Τα πράγματα είναι ΑΠΛΑ.

Για να μελετήσουμε τις αιτίες μιας κίνησης (Δυναμική), πρέπει πρώτα να ξέρουμε πώς περιγράφεται αυτή η κίνηση (Κινηματική).

Η Δυναμική στηρίζεται σε κινηματικές ποσότητες:
Ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα απαιτεί να ξέρουμε τι σημαίνει επιτάχυνση, που είναι μια κινηματική έννοια.
Δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε νόμους της Δυναμικής αν δεν ξέρουμε πώς ορίζεται η ταχύτητα και η επιτάχυνση.
Η Κινηματική είναι θεμελιώδης:
Περιγράφει την κίνηση ανεξάρτητα από τις δυνάμεις. Είναι ευκολότερο να εισαχθούν πρώτα μαθηματικά μοντέλα κίνησης πριν συνδυαστούν με τις αιτίες της.
Οι μαθητές μπορούν να κατανοήσουν ευκολότερα τι συμβαίνει (π.χ. ελεύθερη πτώση, κυκλική κίνηση) πριν εξηγήσουν γιατί συμβαίνει (δράση της βαρύτητας, κεντρομόλος δύναμη).

Βλέπουμε στο Π.Σ. “Νόμος Παγόσμιας Έλξης” πριν από την Κινηματική.
Αφήνουμε ελεύθερες δυο μάζες και έλκονται. Και μετά τι γίνεται; Τι λέμε; Ο Νεύτωνας διατύπωσε το Νόμο προκειμένου να εξηγήσει τις κινήσεις των πλανητών ή όχι;

Το να αρχίσουμε κατευθείαν με τις δυνάμεις χωρίς να έχουμε πρώτα περιγράψει την κίνηση θα δημιουργούσε σύγχυση.
Η Κινηματική παρέχει το γλωσσάρι και τα εργαλεία για να κατανοήσουμε τη Δυναμική. Είναι σαν να μαθαίνουμε να διαβάζουμε πριν αρχίσουμε να γράφουμε.

Τελευταία διόρθωση6 μήνες πριν από Ανδρέας Ριζόπουλος
Βαγγέλης Κουντούρης

καλημέρα σε όλους
και η δική μου θέση είναι ότι πρέπει να προηγείται η μελέτη των κινήσεων από τη μελέτη των δυνάμεων, διότι η Φυσική μελετά κατ΄ αρχήν αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και γίνονται αντιληπτά, βασικά, με τις αισθήσεις μας, και μετά, και αν μπορέσει, τις αιτίες που τα δημιούργησαν και τους νόμους τους
(και ας γραφτεί, καμιά φορά, ότι μια δύναμη μπορεί να προκαλέσει ταυτόχρονα και τα δύο αποτελέσματα, που, κατά κανόνα, συμβαίνει, και μεταβολή κινητικής κατάστασης και παραμόρφωση, ακραίο παράδειγμα: μου έπεσε ένα φρέσκο αυγό από το μπαλκόνι του σπιτιού στο πεζοδρόμιο…)

Γιάννης Κυριακόπουλος
Αρχισυντάκτης

Γεια σας παιδιά.
Πέρα από το κείμενο του Διονύση, πέρα από τις δικές σας θέσεις, πέρα από τη σειρά που ακολούθησαν γνωστά καλά βιβλία, υπάρχει άλλος λόγος;
Θυμάμαι πως άρχισε η Φυσική που διδάχτηκα στην Δ΄ Γυμνασίου, την σημερινή Α΄ Λυκείου.
Αρχικά καταλάβαμε τη διαφορά μεταξύ Δτάδε και dτάδε. Καλύτερη εισαγωγή σ’ αυτά από την Κινηματική υπάρχει;
Γιατί το εμβαδόν της υ-t δίνει μετατόπιση;
Η τεχνική θα χρησιμοποιηθεί και στην F-x και στην F-t.
Ταυτόχρονα μάθαμε κάτι για διανύσματα. Επιτρόχιος – κεντρομόλος.
Τα διανύσματα έπρεπε να μάθουμε να τα αναλύουμε και ποσοτικά, πέρα από τα σχεδιαστικά των δύο μικρότερων τάξεων. Έτσι ακολουθούσε η Στατική (μετά ροπών). Ήταν και ελκυστικό το ότι με χαρτί και μολύβι έλυνες καθημερινά προβλήματα.
Μετά η Δυναμική ήταν ευκολότερη αν και όχι εύκολη. Ήξερες τι είναι η επιτάχυνση και πως να τη βρεις αναλύοντας τις δυνάμεις κάθετα στην κίνηση και παράλληλα σ’ αυτήν. Γίνονταν και όμορφοι υπολογισμοί της μετατόπισης σε δεδομένο χρονικό διάστημα και της κεντρομόλου δύναμης.

Υποθέτω πως αν δεν διάβαζα από το βιβλίο του Αλεξόπουλου αλλά από άλλο που ακολουθεί την προτεινόμενη σειρά θα δυσκολευόμουν να καταλάβω όσα σε ηλικία 15-16 κατάλαβα τότε.